Hitanoari buruzko pasarteak

• Hikaren berezitasuna

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Hitanoaren berezitasuna euren ikuspuntutik. Hika hizkera tradizionala, herri-nortasuna ematen duena.

• Hika ez dago galduta Oñatin

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Hitanoaren egoera Oñatin. Baserri inguruetan badago hika ondo erabiltzen duen jendea. Gazteak ere ari dira erabiltzeko saiakera egiten. Ez da behar beste erabiltzen, baina ez dago galduta. Mutilek erabiltzen dute batez ere. Emakumezkoen kasuan, oso adinekoak bakarrik entzun izan dituzte hika.

• Hitanoa ikastetxean

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Ikastetxean irakasle batek hika egiten die. Ikasleen artean izaten dira hika egiteko saiakerak.

• Futbol entrenamenduetan hika

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Familian, Jonen aitak eta aitajaunak egiten dute hika. Iñigoren familian, berriz, ez da egiten. Futboleko entrenamenduetan jasotzen duela hika gehien dio Iñigok. Mutilek parranda giroan hasten direnean jasotzen dute hika zaharragoengandik; beraiek oraindik esaldi solteak bakarrik.

• Hika, zakarra?

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Gaur egun jada hika egitea ez da lotzen baserritarra izatearekin. Hika polita iruditzen zaie. Nork edo nola erabiltzen duen, batzuetan bortitza egin daiteke, baina elkarrizketan normal erabilita ez da bortitza Jonen ustez. Iñigok uste du hitanoa hizkera zakartzat edo "kasero"tzat hartzeak izango zuela zerikusia nokaren galeran.

• Hitanoaren genero-bereizketa I

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Hitanoak generoa bereizten du. Horrez gain, desoreka handia dago tokaren eta nokaren artean. Forma bakarra erabiliko balitz hika, ikasteko errazagoa litzateke eta inklusiboagoa. Jonen ustez egokiagoa litzateke aukera hori hitanoa guztiz galtzea baino.

• Hitanoaren genero-bereizketa II; noka arrotza

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Hitanoak genero-bereizketa egiten duenez eta toka gehiago entzuten denez, Jonek agian tokaren alde egingo luke, hitanoa gal ez dadin. Eskolan egin dituzten saioetan noka landu dute batez ere eta arrotza egiten zitzaien, ia inoiz entzun gabe zutelako.

• Noka berreskuratzeko interesik bai?

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Noka berreskuratzea aberasgarria ikusten dute. Mutilek toka era naturalean ikasten dute Oñatin, baina noka ikasteko, ahalegin berezia egin behar. Norbere gain dago interesa jartzea eta saiatzea. Baina inguruan ez dute ikusten noka ikasteko eta erabiltzeko interes berezirik.

• Hika gaztetxotatik eskolan landu behar litzateke

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Hika berreskuratzeko bideak; eskolan lantzea lagungarria litzateke. Hala ere, gaztetxoagotan hasi beharko liratekeela eskolan irakasten iruditzen zaie, jada Batxilergoan hizketa-ohiturak errotuago daudelako eta beste kontu asko izaten dituztelako buruan.

• Hitanoaren "erabilera-arauak" malgutzearen alde

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Hitanoaren "erabilera-arauak" malgutzearen alde daude, hikari eusteko baldin bada. Arau horiek sortu ziren garaia eta gaur egungoa ezberdinak direla dio Jonek. Errespetuz jokatzea eta elkarrizketa kidearen oniritzia izatea dela kontua uste du Iñigok.

• Hikaren erabilerari lehentasuna, ez zuzentasunari

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Hitanoaren zuzentasuna garrantzitsua da, baina gaur egun hikak duen egoera ikusita, beraiek erabilerari emango liokete lehentasuna eta ez zuzentasunari.

• Hikako esaldi solteak erabiltzeko ohitura

  Jon Axpe Altube (2008) Iñigo Ugarte Zubia (2007) Oñati

  Egunerokotasunean ez dute elkarrizketa osorik hika egite, baina hikako esaldi solteak erabiltzen dituzte. Iñigok "Ze xauk?" eta "Ze habil?" esateko ohitura handia du. Jonek, berriz, esaldiak hika hasteko ohitura duela dio, nahiz eta gero agian hanka sartu edo zukara pasatu.

• Hikaren egoera Oñatin

  Enaitz Garcia Diosdado (2008) Irati Pelayo Osa (2008) Oñati

  Hitanoaren ezaugarriez ikasi dutena. Oñatin kalean asko ez, baina entzuten da hika. Hala ere, ez denez umetatik ikasten, erabiltzen den hika ez dela zuzena izango uste dute eta batez ere mutilek erabiltzen dute.

• Neskek hikarik ez; adineko emakumeek bai

  Enaitz Garcia Diosdado (2008) Irati Pelayo Osa (2008) Oñati

  Neska gazterik ez dute entzun hika, ohikoagoa da mutilen artean. Iratik amama entzun izan du hika ahizpekin, baina berari ez diote transmititu. Enaitzek etxean ez du hikarik entzun.

• Hika, hizkeraren atala

  Enaitz Garcia Diosdado (2008) Irati Pelayo Osa (2008) Oñati

  Ez daude ados hitanoa hizkera zakarra dela dioen ustearekin. Hika polita eta berezia iruditzen zaie eta euskalkiaren atal moduan ikusten dute.

• Toka entzunagoa

  Enaitz Garcia Diosdado (2008) Irati Pelayo Osa (2008) Oñati

  Hika tokarekin lotu izan dute. Orain eskolan landu dutenez, badakite toka eta noka egin behar dela. Errazagoa egiten zaie toka, entzunagoa delako, baina ohitzea da kontua.

• Hika gutxi Txantxiku ikastolan

  Enaitz Garcia Diosdado (2008) Irati Pelayo Osa (2008) Oñati

  Egunerokotasunean ez da hika asko entzuten Txantxiku ikastolan, tarteka hika egiten duen irakasleren bat badago ere. Mutilen artean zertxobait gehiago entzuten da eta batez ere esaldi jakinetan.

• Ez dute hikarik jaso

  Enaitz Garcia Diosdado (2008) Irati Pelayo Osa (2008) Oñati

  Beraiei inork ez die hika egin izan, esaldi solteren bat esateko ez bada.

• Hika neskentzat zakarra den ustea

  Enaitz Garcia Diosdado (2008) Irati Pelayo Osa (2008) Oñati

  Guraso batzuek semeari hika egiten diote baina alabari zuka. Hika zakarra dela uste izan delako izango dela uste du Iratik.

• Hika baserritarren hizkera?

  Enaitz Garcia Diosdado (2008) Irati Pelayo Osa (2008) Oñati

  Hika baserritarren hizkeratzat hartzen zen garai batean. Iratiren amama baserrikoa zen eta anai-arrebekin hika egiten zuen. Enaitzen amama, berriz, kaletarra da. Gaur egun jada ez dute hitanoa baserriarekin lotzen.