Hika hizketan

  • 906 Damaskinatze lana: pikatzea

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Damaskinatze-lanen inguruko azalpenak ematen dituzte. "Pikia" zer den azaltzen dute. Pikatzea, damaskinatuaren lehenengo eragiketa da. Lexikoa: "hauts-gorrixa", urdin-illundu", "pika-zura"... Pieza bat damaskinatzearen inguruko azalpen ugari ematen ditu.

  • 906 Zenbat urterekin hasi zen damaskinatzen

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    13 urterekin hasi zen damaskinatzen. Damaskinatu eskola ireki arte, tailerretan ikasten zen. 17 urterekin hasi zen lanean. Marrazketa eskola udaletxean zegoen: Jacinto Olabe (nesken irakaslea) eta Gregorio Mugerza. Honek damaskinatzen ere erakusten zuen. Garai batean gazte asko joaten zen marrazten ikastera; neskak gehiago, bordatzeko, damaskinaturako eta abar.

  • 906 Ondo damaskinatzeko esku ona behar

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Damaskinatzaile ona izateko, marrazten jakitea eta esku ona izatea oso garrantzitsua zen. Damaskinatu maisuak, "baltza zaindu..." esaten zien, hondoa zaintzeko esanez. Eskua ez izerditzea ere garrantzitsua zen. Erabiltzen zuten materiala burdina garbia izaten zen.

  • 906 Txomin Martinez, damaskinatzaileen artean maisua

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Txomin Martínez damaskinatzailea oso ona zen. Dunisik bere azkenengo sasoian ezagutu zuen, eta hala ere oso ona iruditu zitzaion: proportzioak gordetzeko maisutasuna, marrazkia, egindako lanen kalitatea, eta abar. Azkar lan egiten zuen, eta ondo. Cayetano Kareaga ez zuen lanean ezagutu. Dunisiren ama ere damaskinatzailea izan zen (Cayetanorekin batera lan egin zuen eta oso ona zela esaten zuen beti). Eibarren gauza arrunta zen emakumea damaskinatzailea izatea, baita lantegietan beste zeregin batzuetan aritzea ere. Frantzian asko saltzen zen damaskinatua.

  • 906 Dunisik pertsona ospetsuendako egindako lanak

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Dunisik Perón-endako grabatu zuen eskopeta bat (Txomin Martinezek alde bat eta berak bestea); baita Luis Marianorendako ere. Pistoletan firmak ere jende askorentzat egin izan ditu (ministroak, erregea, militarrak...).

  • 906 Damaskinatuaren beherakada

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Damaskinatuaren beherakada. Dunisik 24 urterekin laga zuen damaskinatua; ordurako beherakada igartzen zen. "Grabado de metales" ikasten hasi zen orduan, Txomin Martinezek aholkatuta.

  • 906 Txomin Martinezekin damaskinatzen ikasten

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Placido Zuloaga. Beste damaskinatzaile ezagun batzuk: Martinez, Manchon, Iriondo, eta abar. Oso onak ziren. Txomin Martinezekin lanean hasi zenean, gizon nagusia zen, 70 urte inguru zituen. Artrosia zuen eta Dunisik atzamar lodian lotu behar izaten zion erreminta. Hala eta guztiz ere, bera baino hobea zela dio Dunisik.

  • 906 Txomin Martinez, maisuen artean maisu

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Txomin Martinezen lantegia gorengo mailakoa zen. Hara sartzea unibertsitatera sartzea modukoa zen. Leziorik ez zuen ematen, ikusiaz ikasten zen. Eibartar peto-petoa zen, dotorea eta gizon fina.

  • 906 Damaskinatutik grabatura

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Damaskinatutik grabatura pasatu zen, Paulino Larrañagarekin. Ez zitzaion batere kostatu bertara egitea. Bi langintzak oso desberdinak direla dio, nahiz eta marrazketan oinarritu.

  • 906 Eibarko artistak

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Serafinek loreak botatzen dizkio Dunisiri, baina ez dituela bere marrazkiak erakusten leporatzen dio. Eibarren artista asko izan dira: Iraegi, Joxe Kareaga, Paulino Larrañaga, Beorlegi, Iriondo... Garai batean lan asko saltzen ziren, baina gaur egun batere ez. Luis Marcano marrazkilari oso ona zen. Lucas Alberdi eskulturan eta modelatuan ona zen.

  • 906 Eibar eta marrazketa; arteari lotutako hiria

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Damaskinatuaren lanengatik zarata entzuten zen kalean. Eibarren beti marrazkirako zaletasuna izan da. Marrazkilari onak, artista onak egon dira Eibarren. Eibartarra izateko marrazten ikasi behar zen. Esku ona derrigorrezkoa zen. Baskulagintzan ere esku ona behar zen. Eibar artisauen herria izan da. Ez zegoen ez ordurik eta ez egunik lanerako.

  • 906 Jacinto Olabe margolaria

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Jacinto Olabe margolari ona zen. Azkenean damaskinatua egiten zuen. Damaskinatzaile moduan ez zen ona, esku soltea zuen eta... Baina pinturarako ez zegoen hemen etorkizunik. Alicia Iturriozi eskolak eman zizkion.

  • 906 Damaskinatzaileen tresnak: puntzoiak

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Damaskinatze-lanen inguruko azalpenak. Puntzoi motak izendatu eta deskribatzen dituzte. "Punzetia". Puntzoiak beraiek egiten zituzten. Erosi ere egin zitezkeen; Suitzan egiten zituzten erreminta onenak.

  • 906 Urredunak saltzen zuen urrea

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Urredunaren inguruko azalpenak. Jende guztia bertara joaten zen. Urrea gramotan saltzen zuten. Haria ere kalibratu egiten zen.

  • 906 Ogia piezak garbitzeko

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Gerra ostean, irin zuri bereziarekin ogi-opilak egiten ziren, damaskinatzaileentzat. Ogiaren mamia piezak garbitzeko izaten zen; azala, jan egiten zuten. Azaltzen du nola garbitzen zituzten piezak ogiarekin.

  • 906 Urredunaren inguruko azalpenak

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Urredunanekoak Bidebarrietan zeuden. Etxebarriatarrak izan dira.

  • 906 Damaskinatzaileen hiztegia

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Damaskinatze-lanen inguruko lexikoa jasotzen. "Zaburrak" zeri esaten zitzaion aipatzen dute. Urre zati txikiak denean zabalduta geratzen ziren. Zanak puntzoiak izaten ziren; zan-zuzena eta zan-okerra daude.

  • 906 Eibarren pentsakera politiko desberdinetakoak elkarren lagun

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar

    Pentsakera guztietako lagunak izaten zituzten; ohikoa zen. Martiniano Larrañaga falangista zen. Euskararen alde egin izan zuen. Eguren alkatea.

  • Antonio Sarasua Gisasola, Eibar Ibarbe eta Ibarkurutze ingurua

    Antonio Sarasua Gisasola (1912) Eibar

    Ibarbeia esaten zioten. Ibarbe ingurua zelakoa zen: Mujika, loteria, guarnizioneroa... Armarridun harrizko etxea zen, bi solairukoa. Etxean bizi ziren Larrañagatarrak, bi ahizpa (Doña Polonia eta beste bat), eta Don Eugenio Urroz Erro apopilo. Inguruko etxeetako bizilagunak aipatzen ditu.

  • Antonio Sarasua Gisasola, Eibar Eibartarren arteko elkartasuna, goraipatzekoa

    Antonio Sarasua Gisasola (1912) Eibar

    Lokaletan ez zuen jo izan. Tabernetan kantuz aritzea egunerokoa zen. Eibarko herriak zuen gauzarik onena herritarren arteko harremana zen.