Hika hizketan

• Taloa, morokila eta perretxikoak

  Gregorio Mugerza Buruaga (1918) Ermua

  Taloa eta morokila jaten zituzten, artoa esnearekin ere bai. Perretxiko asko ekarriz gero, olio asko behar zutela eta kezka sortzen zitzaien. Untzama inguruan pagoak, haritzak eta urkiak zeuden eta onddoak egoten ziren. Lehen segarekin ira batzen aritzen ziren.

• Errota barria bonbek apurtuta

  Gregorio Mugerza Buruaga (1918) Ermua

  Errota Barria zegoen etxea gerra garaian apurtu zuten, hegazkinetatik bonbak jaurtita, trenbidearen ondoan zegoelako. Bertako bizilaguna, Roman, azpian hartu zuen etxeak, bonbekin apurtu zutenean. Gregorioren emaztea Mallabitik Soraluzeraino, Mendaroraino eta Mendataraino joanda dago errotara, oinez astoarekin.

• Janaria eta errotak

  Gregorio Mugerza Buruaga (1918) Ermua

  Astero labeko sua egiten zuten ogia egiteko. Okela eta arrautza ez zituzten asko jaten. Errotak izendatzen ditu.

• San Juanetan Sallabentera

  Gregorio Mugerza Buruaga (1918) Ermua

  San Juanetan Sallabentera joaten ziren. Arto landareak, gereziak, loreak... eramaten zituzten bedeinkatzeko. Ermitetarako joaten ziren letaniak entzunez.

• Idiekin probalekura

  Gregorio Mugerza Buruaga (1918) Ermua

  San Inazio eguna eta hurrengo domekan idi-demak egoten ziren eta Gregoriok parte hartzen zuen. Sarrera kobratu egiten zuten eta itzain aritzearen afaria ematen zieten. Probalekua zegoen. Oraingo kontuak. Lehen beti abereak egoten ziren baserrietan.

• Anai-arrebei dotea

  Gregorio Mugerza Buruaga (1918) Ermua

  Aita Santukua baserrikoa eta ama mallabitarra zen. Bi anaiak akabatzaile izan ziren eta arreba ere bai. Gregorio geratu zen etxean amarekin. Etxea zela eskuratu zuten kontatzen du. Etxetik alde egin beharra zuten seme-alabek dotea eskuratzen zuten maiorazgoarengandik.

• Murgaren jabetza

  Gregorio Mugerza Buruaga (1918) Ermua

  Teresa Murga Markinakoa zen eta baserri askoren jabe zen. Errrenta zaharra zutenez, saldu egin zituzten baserri asko. Lursailak ere bazituen.

• Larru bikoitzeko pilotak

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Pilotan aritzen zen eta finalerdietara heldu zen. Pilotek larru bikoitza izaten zuten eta eskuz egiten zituzten.

• Palan jokalari profesionala

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Eibartarren kontra egindako desafioa kontatzen du. Palan jokatzen profesionala izan zen. Bilbon jokatzen zuen.

• Astelehenetan pilotan

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Astelehenetan lan askorik ez zen egiten, ez baitzen zereginik egoten. Astean hiru egunetan lan eginez gero, nahikoa izaten zela dio. Ermua izenarekin jokatu izan du.

• Pilotan txapelketetan Ermua garaile

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Herri arteko lehiaketan Ermua garaile atera zen eta Inaxiok jaso zuen saria. Hainbat lehiaketa irabazi zituen Ermuak.

• Palan profesionala hogeita lau urtez

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  "Juego de la pelota" liburuan bere argazkia argitaratu zuten. Hogeita lau urtez profesionala izan zen palaz jokatzen. Frontoirik berriena gaizki egin zutela azaltzen du. Ermuan ikasi, handik Durangora eta ondoren Bergarara joaten ziren pilotan egitera.

• Hamabost urtez San Ferminetan jokatzen

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Bost urte Bartzelonan, bi urte Madrilen eta hamabost Bilbon egin zituen. Hamabost urtez segidan Iruñean San Ferminetan jokatu zuen.

• Durangora eta Bergarara entrenatzera

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Entrenamenduak egitera Durangora eta Bergarara joaten ziren. Frontoi bakoitza zelakoa zen kontatzen du.

• Pilotarien soldata

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Baziren Mexikora eta Kubara joaten ziren pilotariak. Beharginek baino diru gehiago irabazten zuten pilotariek. Langileek 10 pezeta irabazten bazuten egunean, 3.500 pezeta irabazten zituzten partiduko. Irabaziz gero, gehiago jasotzen zuten.

• Maria Teresa Murgaren jabetza

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Teresa Murgak eraikin eta lursail asko izan zituen Ermuan. "Murga txikia" ezagutu zuen Inaxiok. Maria Teresa Murgak eskola eraiki zuen. Murgatarren jauregia Markinan non dagoen azaltzen du.

• Ermuko armarriko kateak

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Ermuko armarrian agertzen diren kateak Navas de Tolosan dute jatorria. Nafarroako Antxo VII.a Erregearen agindupean joan ziren ermuarrak gudura eta hango garaipenagatik dituzte kateak armarrian.

• Txispak pistolentzat

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Errotabarrikoak osaba-izebak zituen. Ermuan txispak egiten zituzten pistolentzat.

• Pistola egileak eta akabatzaileak

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Inaxioren gurasoen garaian pistolak egiten zituzten. Akabatzaileak zein lan egiten zuten azaltzen du; disdira ateratzeaz arduratzen ziren.

• Ermuko baserriak

  Inaxio Onandia Telleria (1912) Ermua

  Armaginak eta baserritarrak ziren Ermuan. Hogeita hamalau baserri zeuden herrian. Izendatu egiten ditu batzuk, baita elkarrizketatzaileak ere.