Hika hizketan

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Zubikoako landareen barietateak estimuan; haziak kanpotik

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Jendea kalitate bila joaten zen beraiengana landarea erostera. Hazia kanpotik ekartzen zuten, Frantziatik, Italiatik, Holandatik... Gerraostean zaila zen aduanan ezer pasatzea eta kontrabandoan ibiltzen ziren, ezkutuan. Iparraldean senideak zituzten eta haien bitartez lortzen zituzten kontaktuak.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Hazien garrantzia

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Kanpotik ekartzen zituzten landare haziak. Han ere denetarik zegoen, baina hazi batzuk hemengo lur eta klimarako aproposak ziren. Etxeko haziarekin landareak ateratzea ez zen hain erraza, jakin egin behar. Gerora asko ikasi ei du. Orduko hazi-etxe inportanteenak: Vilmorin eta Clause. Gaur egun Espainian delegazioa daukatela dio, baina garai batean ez zegoen halakorik.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Eibar, mugimendua zuen herria; azoka garrantzitsua

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Garai batean Eibarkoa zen inguruetako azokarik garrantzitsuena. Ondarroatik egunero arrain freskoa eramaten zuten kamioian eta 6-7 emakumek saltzen zuten plazan. Industriak indarra zuen Eibarren eta inguruetako jendea hara joaten zen lanera. Eibarren baserri txikiak eta lur aldapatsuak zeudenez, bertakoek ez zeukaten baratzetik bizitzerik. Kanpoko jende ugari joaten zen plazara saltzera. Kortezubi inguruko baserritarrak Eibarren ostatu hartuta egoten ziren tomate sasoian, denboraldia bukatu arte.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Negutegiaren abantailak eta alde txarrak

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Negutegiak aurrerapen handia izan ziren. Jendeak uste du epelak direla, baina ez da hala. Han barruan ere izotza egiten du neguan. Euri eta haize hotzetik babesteko dira onak. Horrez gain, barruan euririk ez duenez egiten, lurra beti dago prest lanerako. Alde txarrak ere baditu, ordea: zomorroak eta bakteriak gehiago ugaltzen dira barruan.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Lurra azidotzea; zergatia eta konponbideak

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Esaten dute negutegiko lurra azidotu egiten dela. Kanpoan ere gauza bera gertatzen da, lur berean barazki bera ereiten baduzu urtero. Kanpoan sasoiaren arabera ereiten duzu barazkia; negutegian, berriz, urte osoan erein dezakezu. Beti lur berean ereinez gero, azkenean barazkia ez da egiten. Ongarria botata, lurra aberastu daitekeela dio, baina bere ustez azkenerako gaixoak sortzen dira. Hori konpontzeko, lurra desinfektatu behar da. Ur baporea lur azpira sartuta egin zuen desinfektatzea bere lagun batek. Beste aukera: negutegia lekuz aldatu eta lur hari arnasa hartzen utzi.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Lurra lantzeko idiak eta zaldia

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Idi onak izaten zituzten etxean, lurra goldatzeko. Zaldia azkarragoa izaten zen eta area edo tresna txikientzako zaldia erabiltzen zuten. Idiak motelago ibiltzen ziren eta, gainera, lurra zapaltzen zuten.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Barazkiak eta zerealak txandakatuta

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Ortuan barazkiak txandaka landatzen zituzten, ez beti landare bera leku berean. Lau urteko zikloak. Hori egiteko, lur-sail handiak behar dira. Lur-sailen banaketa egokia zein izango litzatekeen. Zerealek lurra elikatzen dute; artoak, esaterako, nitrogenoa ematen dio lurrari.

  • Anjel Azkarate Askasua Umetan Antzuolara; gerra sasoian Heredian

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Aita bergararra zuen eta ama Antzuolakoa. Bera Bergaran jaio zen, baina 3 urte zituela, Antzuolara joan ziren, amandrearen etxera, aitak lan-kontuengatik denbora asko kanpoan pasatzen zuelako. Gerraren hasierak Heredian (Araba) harrapatu zuen.

  • Anjel Azkarate Askasua Maristekin, marianistekin eta dominikoekin eskolan

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Eskolan Antzuolan ibili zen, maristetan. Gero, Bergaran, lehenengo marianistekin ibili zen eta batxilerra seminarioan amaitu zuen dominikoekin. Ordena bakoitzeko irakasleen inguruko kontuak.

  • Anjel Azkarate Askasua Eskola guztiak gaztelaniaz jaso zituen

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Hiru urterekin hasi zen eskolan Antzuolan maistra batekin. Gero, lau urterekin, maristekin. Gerra sasoian erre egin zuten komentua eta, horregatik, gerra ostean Bergaran jarraitu zituen ikasketak. Eskola guztiak gaztelaniaz jaso izan dituela dio, bai Antzuolan eta bai Bergaran. Hala ere, doktrina euskaraz. Garai hartan ba omen zen ikastola bat ere San Pedro kalean, Bergaran.

  • Anjel Azkarate Askasua Antzuolako Batzokia; kalean euskaraz, eskolan gaztelaniaz

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Bere aitona Antzuolako lehenengo alkate nazionalista izan zen. Antzuolako Batzokia. Txikia izan arren, jende asko biltzen zen, antzerkia ikusteko. Kalean denek euskaraz egin arren, eskolak gaztelaniaz izaten ziren. Maistrak doktrina bakarrik ematen zien euskaraz. Maistraren senarra, Ramirez, postari moduan etorri zen Arabatik.

  • Anjel Azkarate Askasua Meza-laguntzaile Antzuolan eta Bergaran

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Meza-laguntzaile moduan ibili zen mutikotan Antzuolan. Hiru pezeta ordaintzen zizkieten hilean. Gero, Bergaran, bost urtez lagundu zion osabari, goizeko seietako mezan. Garai hartan, auzoetako abadeak ere kontatuz gero, 25 abade inguru egongo zirela Bergaran dio. Antzuolan bost zeuden. Uzarragako parrokia, Antzuolako zaharrena, ezaguna izan da.

  • Anjel Azkarate Askasua Elizako "langileak": abadeak, meza-laguntzaileak, sakristaua...

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Meza-laguntzaile lanak Antzuolan: meza nagusia, bezperak, bederatziurrenak... Ordu asko sartzen zituzten. Parrokian hiru abade, hiru meza-laguntzaile eta sakristaua egoten ziren. Bergaran bi meza-laguntzaile, sakristaua, beata eta zazpi abade zeuden parrokian.

  • Anjel Azkarate Askasua Aitak Argentinatik ekarritako urrezko kazola

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Aita Argentinan egona zen, Buenos Aires ondoan. 1914 inguruan urrezko kazola bat erosi ei zuen 25.000 pezeta inguru ordainduta, anaiari oparitzeko. Kazola hura, osaba abadea hil zenean, elizaren esku geratu zen.

  • Anjel Azkarate Askasua Hegazkin italiar bat jausi zen Antzuolan

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Gerra sasoian hegazkin italiar bat erori zen Antzuolan. Anjel ordurako Antzuolan zegoen, Herediatik bueltatuta. 1937a izango zela dio. Hegazkinaren pieza bat gordeta eduki zuen. Italiar asko ibili zen Antzuolan, konpainia bat bertan egon zelako.

  • Anjel Azkarate Askasua Bergaran herri eskolan, marianistetan eta dominikoetan

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Hamar urte betetzeko zegoela itzuli zen Bergarara. Lehenengo, herriko eskolan ibili zen urtebetez. Gero marianistekin eta dominikoekin ibili zen. Batxilerra egitera dominikoengana joan zen bera, baina beste batzuk San Viatorrera joan ziren. Bi urtez-edo egon ziren San Viatorrekoak Bergaran.

  • Anjel Azkarate Askasua 16 urterekin “Banco de Vizcaya”ra lanera

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    16 urterekin “Banco de Vizcaya”n hasi zen lanean. Bergaran sei hilabete egin zituen eta gero Soraluzen egon zen 24 urte ingurura arte. 300 pezeta irabazten zituen hasieran. 16 urterako mutil eginak zirela dio.

  • Anjel Azkarate Askasua 16 urterekin Bergarako futbol taldean

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    16 urterekin Bergarako futbol taldean jokatzen zuen. Lehenengo aldiz jokatu zuenean, botei guata ipini behar izan omen zien puntan, handiegi zituelako. Oñatiko Aloñamendi taldean jokatzen zuen jokalari bat aipatzen du.

  • Anjel Azkarate Askasua Soraluzen 4.000 langile eta hiru banketxe 1944an

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Anjel bankuan lanean hasi zenean, 1944an, dirua eskuan gutxi erabiltzen zen, baina soldatak ordaintzeko bai. Garai hartan Soraluzeko lantegietan 4.000 pertsona inguruk lan egiten zuten. Antzuolatik trena beteta joaten zen eta Bergaratik ere jende asko. Osintxun orduan ez zegoen lantegirik ia eta Bergaran ehungintzakoak bakarrik. Hiru banketxe zeuden Soraluzen: "Banco de Vizcaya", "Banco Guipuzcoano" eta "Banco San Sebastián". Aurrezki kutxa modukoa Aldundiak eramaten zuen.

  • Anjel Azkarate Askasua Miloiak maletan hartuta, trenean lasai

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Soraluzen 1944an 4.000 langile inguru zeudenez, diru asko mugitzen zuten bankuan. Donostiara joan-etorria egin izan zuen diru bila trenez eta batzuetan bi miloi edo gehiago ekartzen zituen maletan, lasai asko. Urtean 30 bat aldiz joaten zen. Banketxean hiru langile eta zuzendaria egoten ziren.