Hika hizketan
-
Auzokoekin elkartasun eta konfiantza handiagoa
Kontxita Biain Biain (1928) Mari Tere Biain Iñurritegi (1928) Oñati
Garai bateko bizimodua tristea zen, nahiz eta denak konforme bizi. Etxean gatza falta baldin bazen, aldekoarengana. Atea zabalik egoten zen etxeetan. Auzkoen artean elkartasun eta konfiantza handiagoa zegoen.
-
Lantegira sartu aurretik, baserriko lanak
Kontxita Biain Biain (1928) Mari Tere Biain Iñurritegi (1928) Oñati
Goizean zortzietarako lantegira joaten ziren, baina hara joan aurretik seietan jaiki eta baserriko lanak egin behar. Aitak beti esaten zion Mari Tereri aldamenekoak jada lanean zeudela eta jaikitzeko ohetik. Kontxita zazpi eta erdietan sartzen zen Garai lantegian.
-
Lezesarrikoek auzokoei egindako txantxa
Kontxita Biain Biain (1928) Mari Tere Biain Iñurritegi (1928) Oñati
Mari Terek Kontzejupetik aldizkarian Lezesarri baserrikoen inguruan irakurritako pasadizo bat kontatzen du. Beraiei gertatzen zitzaien antzera, haiei ere errieta egiten zieten etxean, auzokoak askoz goizago joaten zirelako goizean sorora lanera. Egoera aldatu nahirik auzokoei egin zieten txantxa.
-
Ijitoek gazta erdia kendu zioteneko pasadizoa
Jose Gorospe Abasolo (1934) Antonio Sagarna Ortuondo (1922) Dima
`Kariño´ gaztak saltzera joaten zen motoan. Behin ijito talde handi baten ondotik pasa zen eta emakume batek gelditzeko esan zion. Ume mordoa inguratu zitzaizkion moto ingurura. Bertan bizitakoak.
-
Maisuak zigortu zueneko pasadizoa
Antonio Sagarna Ortuondo (1922) Dima
Artaun auzoko ermitan maisu batek eskolak ematen zituen. Eskola umeen janzkera. Maisuak `Kariño´ zigortu zueneko pasadizoa.
-
Bilbora lehenengo aldiz joan zenekoa
Jose Gorospe Abasolo (1934) Antonio Sagarna Ortuondo (1922) Dima
21 urterekin soldadu joan zen `Kariño´. Ordura arte birritan zegoen Bilbora joanda. Lehenengoz 15-16 urterekin hango biltegi batera baba eroatera. Igorreraino oinez eta handik tranbian.
-
Lemoatxen borroka gogorra
Jose Gorospe Abasolo (1934) Antonio Sagarna Ortuondo (1922) Dima
Lemoatxen borroka gogorrak bizi izan ziren gerratean. Jose han ibili zen beharrean gerora eta gerrateko bonba-zuloak zeuden bezala mantentzeko agindu zioten. Dena zuloz beteta geratu zen. Jende asko hil zen bertan.
-
Gorrien kamioiak Diman; bonbardaketak
Antonio Sagarna Ortuondo (1922) Dima
`Kariño´astoarekin errotara zihoala, Dimako plazan kamioi txiki pila bat ikusi zituen pasatzen. Gorriak zihoazen bertan, aizkora, pikatxoi eta eskopetekin. Gerra luze joan zen eta pixkanaka gorriak arma gabe geratzen joan zirela dio. Lehenengo bonbardaketa Otxandion. Gero Durango, Elgeta, Gernika... Berak dena ikusi zuen.
-
Lorentzo Gorospe zauritu zutenekoa
Jose Gorospe Abasolo (1934) Antonio Sagarna Ortuondo (1922) Dima
Gerrateko bizipenak. Igorreko Lorentzo Gorospe zauritu zuteneko kontuak. Zorte handia izan zuen.`Kariño´ren anaiarekin batera zebilen gerratean.
-
Bost-sei urterekin Otxandiora artzain
Jose Gorospe Abasolo (1934) Dima
Joseren mutikotako bizimodua. Bost-sei urterekin Otxandiora eraman zuen aititak, artzain lanera. Han hegazkinak ikusten zituen eta jan-mina piztu zitzaion. Otxandioko artzain bat ardiekin Sondika aldera jaisten zen eta berak ere hegazkinak lur hartzen ikusi nahi. Ardia errekara bota zueneko pasadizoa. Laugarren egunean maleta hartu eta etxera itzuli zen. Aitak ondo hartu zuen eta pozik.
-
Bilbon karroarekin esnea banatzen
Jose Gorospe Abasolo (1934) Dima
Jose Bilbora joaten zen esnea saltzera. Bostetan jagi, astoak prestatu, Igorrera eraman, han tranbian kargatu... Bilbon karro bat edukitzen zuen esneak banatzeko. Bilboko udaltzainekin bizitakoak. Han ikasi ei zuen pixka bat gaztelaniaz.
-
Lanik ez zuena eskean edo lapurretan
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Margarita Ikobaltzeta Goiti (1934) Maria Elisa Ikobaltzeta Goiti () Mañaria
Garai batean ez zegoen erretirotik eta hil arte lan egiten zen. Lanik ez zuenak ez zuen diru-iturririk eta jendea txarto ibiltzen zen. Eskeko asko ibiltzen ziren eta ijitoak ere bai. Kaleko jendeak gauez jatekoa lapurtzen zuen.
-
Gabino Arana maisua
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Margarita Ikobaltzeta Goiti (1934) Maria Elisa Ikobaltzeta Goiti () Mañaria
Gabino Arana maisua. Bi seme zituen. Herriko idazkari lana ere egiten zuen. Istripua izan zuen motoarekin Iurretara bidean. Hura erretiratu zenean, beste nafar bat etorri zen: Aranburu.
-
Aitaren poltsikoko erlojua
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Margarita Ikobaltzeta Goiti (1934) Maria Elisa Ikobaltzeta Goiti () Mañaria
Aitita eta aita biak dantzazaleak ziren. Orduan irratian musikarik ez zen egoten ia. Jaietan txistulariak. Goizean zain egoten zen, zer ordu zen jakiteko. Poltsikoko erlojua erabiltzen zuen. Behin galdu egin zitzaion eta sekulakoak egin ei zituen bila.
-
Autobusak Gasteizera eta Durangora
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Margarita Ikobaltzeta Goiti (1934) Maria Elisa Ikobaltzeta Goiti () Mañaria
Aita batzuetan Gasteizera joaten zen osabarengana. Autobusa egoten zen Durangotik. Autobusak postariaren lana egiten zuen. Domeka iluntzeetan autobusa joaten zen Mañarira, jendea Durangora eramateko. Osaba bera ere sarri etortzen zen Mañarira.
-
Eraikuntza lanean; Fonseco-ko injineruarekin harremana
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Mañaria
Izurtza inguruan pabiloi batzuk egiten ibili ziren 25 urte inguru zituela. Sasoi ona zuen eta denetarik egiten zuen. Fonseco enpresako injineruak ea eurekin geratuko zen lanean esan zion eta halaxe hasi zen. Asturiasen arropak bustita injineruarekin bizitako pasadizoa.
-
Udalean zeudenen arteko harremana
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Mañaria
Garai batean Udalean egon zirenak ez ziren politikoak; herriaren alde egitearren sartu ziren. Urtean behin ospakizuna izaten zuten Bilbon. Hilean behin bilera egiten zuten eta bi bileratik behin tripakiak jatera joaten ziren tabernara, idazkariak hala esanda. Ez zen mugimendu handirik egoten Udalean, eta dirurik ere ez zegoen; justu-justu idazkaria ordaintzeko.
-
Emakumeak josten ikastera edo neskame
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Margarita Ikobaltzeta Goiti (1934) Maria Elisa Ikobaltzeta Goiti () Mañaria
Garai bateko emakumeak josten ikastera joaten ziren. Dirua ateratzeko, berriz, neskame.
-
Aste Santuko prozesioen ibilbidea; enkantea
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Margarita Ikobaltzeta Goiti (1934) Maria Elisa Ikobaltzeta Goiti () Mañaria
Aste Santuko prozesioak nondik nora egiten ziren. Prozesioan eraman beharrekoak enkantean jartzen ziren Erramu egunean. Aureliok eta lagunak gurutzetxo bana hartzen zuten. Gero, prozesioan ortozik joan behar. Bekorotzak zapalduta laguna maldizioka ibili zeneko kontuak.
-
Ekaitza zetorrelako prozesiotik arineketan alde
Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Margarita Ikobaltzeta Goiti (1934) Maria Elisa Ikobaltzeta Goiti () Mañaria
Aste Santuko prozesioak. Behin ekaitza zetorrela eta batzuek alde egin zuten arineketan, santuak eta bestelakoak bertan lagata, eta besteak busti-busti eginda geratu ziren. Aurelio eta laguna beti bihurrikerietarako prest.