Hika hizketan

  • Aurelio Ikobaltzeta Elizako pulpitua sermoietarako

    Aurelio Ikobaltzeta Goiti (1939) Margarita Ikobaltzeta Goiti (1934) Maria Elisa Ikobaltzeta Goiti () Mañaria

    Elizako pulpitua meza erdiko sermoia egiteko erabiltzen zen. Egun berezietan (Gorpuzti egunean, adibidez) kanpoko abadeak edo fraideak etortzen ziren eta haiek ere pulpitutik. Arrosarioa ere bertatik errezatzen zen. Garai batean Ama birjinari ematen zitzaion indar handia.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Emeterio aitajaunak eman zien hasiera baratze-lanei

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Aitajauna, hura ere Emeterio, izan zen Zubikoa baserrian baratze-lanetan jardun zuen lehenengoa. Fruta-arbolekin ere lan egiten zuen. Oso ona ei zen txertaketan; sari bat ere irabazi zuen sagar mentu batekin. Seme zaharrenak jarraitu zuen baratzeko lanekin, baina gazterik hil zen tifusaren ondorioz. Emeterioren aita Donostiako Urbana hoteleko sukaldari nagusia zen. Anaia hil zenean, hotela utzi eta baserrira itzuli zen. Emeteriok familiako jarduerarekin segitu zuen.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Zubikoa baserriaren historia

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Zubikoa baserrian jaio zen Emeterio. Zubiaren ertzean zegoen baserri txiki bat zen. Esaten zuten etxe hura abadearena zela garai batean, izan ere zubiaren beste aldean Santo Tomas ermita omen zegoen. Ermita uraldi batek eraman zuela esaten zuten. Abadeak alde egin zuenean, aitajaunaren aita eta familia (Elkoroberezibar familia) joan ziren Zubikoara bizitzera.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Elkoroberezibar abizenari herentzia

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Aitajauna eta lau arrebak gazterik geratu ziren aita gabe. Aitajaunak kontatzen zuen gertaera bitxia: Abadiñora azokara joan zen batean, Elgetan geldialdia egin zuen eta lagun batek esan zion Elkoroberezibar abizena zutenentzat deialdi berezi bat zegoela udaletxean. Antza denez, norbaitek herentzia utzi zuen lehen abizena Elkoroberezibar zutenentzat. Aitajaunak 18.000 erreal jaso zituen orduan.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Aitajaunak egin zuen Zubikoa baserri berria

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Aitajaunak herentzian jasotako diruarekin lur-sailak erosi zituen eta baserria egin zuen lehengo etxearen aldamenean. Gerra sasoi ingurua izango zen. Emeterio mutikoa zen artean, baina zerbait gogoratzen du.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Bergaran ermita ugari

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Bergaran ermita asko egon direla dio: San Blas, San Fausto, San Anton Abad, Santa Engrazia, San Lorentzo, Santa Luzia... Batzuk ez zituen berak ezagutu; beste batzuk moldatu egin ziren (ermitaren ordez santutxoa ipini, adibidez). Auzo bakoitzak bere ermita.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Elizak ermitak auzotarrei saldu zizkien

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    San Kristobalgo ermitaren eskriturak dauzkala aipatzen du. Antza denez, San Pedro elizak auzotarrei saldu zien ermita, diru truke. Auzo gehiagotan ere auzotarrak ageri dira jabe moduan eskrituretan. Artxiboetan arakatzen ibili izan da eta uste du elizak Mendizabalen desamortizazioaren aurretik salduko zituela ermitok.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Barazkiak eta ortuko landareak nora saltzen zituzten

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Zubikoan barazki mota guztiak izaten zituzten ortuan. Bergarako azokaz gain, inguruko herrietara ere eramaten zituzten saltzera: Eibar, Oñati, Elgoibar... Arrasatera ez, bertan ortuzain oso onak zeudelako. Alearekin batera landareak ere saltzen zituzten. Kopuru handia behar zutenak etxera etortzen zitzaizkien erostera. Gerora "rebendedoreak" azaldu zirela dio. Gasteizera landare asko bidaltzen zuten trenean, han saltzeko.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Etxekoez gain, bi neskame eta bi morroi lanerako

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Zubikoa baserrian gurasoek lan egiten zuten baratzean eta baita beraiek ere, eskolatik irtendakoan edo asteburuetan. Horrez gain, bi neskame eta bi morroi zituzten. Ingurukoak izaten ziren normalean eta euren etxean egoten ziren bizitzen.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Zaldi-karroarekin barazkiak eta landareak saltzera

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Zaldi-karroan eramaten zituzten barazkiak eta landareak saltzera. Soraluzen igande goizean izaten zen azoka. Jendea seietako mezara joaten zen eta gero azokara. Beraiek ordurako han egon behar! Larunbatetan Bergaran eta Oñatin. Oñatira bidean landareak saltzen zituzten. Eibarrera astean hiru bider joaten ziren. Eguenetan (ostegunetan) Elgoibarrera. Astelehena jai hartzen zuten, prestaketetarako. Lehenengo furgoneta ekarri zutenean, aurrerapen handia izan zen.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Zubikoako landareen barietateak estimuan; haziak kanpotik

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Jendea kalitate bila joaten zen beraiengana landarea erostera. Hazia kanpotik ekartzen zuten, Frantziatik, Italiatik, Holandatik... Gerraostean zaila zen aduanan ezer pasatzea eta kontrabandoan ibiltzen ziren, ezkutuan. Iparraldean senideak zituzten eta haien bitartez lortzen zituzten kontaktuak.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Hazien garrantzia

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Kanpotik ekartzen zituzten landare haziak. Han ere denetarik zegoen, baina hazi batzuk hemengo lur eta klimarako aproposak ziren. Etxeko haziarekin landareak ateratzea ez zen hain erraza, jakin egin behar. Gerora asko ikasi ei du. Orduko hazi-etxe inportanteenak: Vilmorin eta Clause. Gaur egun Espainian delegazioa daukatela dio, baina garai batean ez zegoen halakorik.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Eibar, mugimendua zuen herria; azoka garrantzitsua

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Garai batean Eibarkoa zen inguruetako azokarik garrantzitsuena. Ondarroatik egunero arrain freskoa eramaten zuten kamioian eta 6-7 emakumek saltzen zuten plazan. Industriak indarra zuen Eibarren eta inguruetako jendea hara joaten zen lanera. Eibarren baserri txikiak eta lur aldapatsuak zeudenez, bertakoek ez zeukaten baratzetik bizitzerik. Kanpoko jende ugari joaten zen plazara saltzera. Kortezubi inguruko baserritarrak Eibarren ostatu hartuta egoten ziren tomate sasoian, denboraldia bukatu arte.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Negutegiaren abantailak eta alde txarrak

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Negutegiak aurrerapen handia izan ziren. Jendeak uste du epelak direla, baina ez da hala. Han barruan ere izotza egiten du neguan. Euri eta haize hotzetik babesteko dira onak. Horrez gain, barruan euririk ez duenez egiten, lurra beti dago prest lanerako. Alde txarrak ere baditu, ordea: zomorroak eta bakteriak gehiago ugaltzen dira barruan.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Lurra azidotzea; zergatia eta konponbideak

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Esaten dute negutegiko lurra azidotu egiten dela. Kanpoan ere gauza bera gertatzen da, lur berean barazki bera ereiten baduzu urtero. Kanpoan sasoiaren arabera ereiten duzu barazkia; negutegian, berriz, urte osoan erein dezakezu. Beti lur berean ereinez gero, azkenean barazkia ez da egiten. Ongarria botata, lurra aberastu daitekeela dio, baina bere ustez azkenerako gaixoak sortzen dira. Hori konpontzeko, lurra desinfektatu behar da. Ur baporea lur azpira sartuta egin zuen desinfektatzea bere lagun batek. Beste aukera: negutegia lekuz aldatu eta lur hari arnasa hartzen utzi.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Lurra lantzeko idiak eta zaldia

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Idi onak izaten zituzten etxean, lurra goldatzeko. Zaldia azkarragoa izaten zen eta area edo tresna txikientzako zaldia erabiltzen zuten. Idiak motelago ibiltzen ziren eta, gainera, lurra zapaltzen zuten.

  • Emeterio Elkoroberezibar Odriozola Barazkiak eta zerealak txandakatuta

    Emeterio Elkoroberezibar Odriozola (1931) Bergara

    Ortuan barazkiak txandaka landatzen zituzten, ez beti landare bera leku berean. Lau urteko zikloak. Hori egiteko, lur-sail handiak behar dira. Lur-sailen banaketa egokia zein izango litzatekeen. Zerealek lurra elikatzen dute; artoak, esaterako, nitrogenoa ematen dio lurrari.

  • Anjel Azkarate Askasua Umetan Antzuolara; gerra sasoian Heredian

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Aita bergararra zuen eta ama Antzuolakoa. Bera Bergaran jaio zen, baina 3 urte zituela, Antzuolara joan ziren, amandrearen etxera, aitak lan-kontuengatik denbora asko kanpoan pasatzen zuelako. Gerraren hasierak Heredian (Araba) harrapatu zuen.

  • Anjel Azkarate Askasua Maristekin, marianistekin eta dominikoekin eskolan

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Eskolan Antzuolan ibili zen, maristetan. Gero, Bergaran, lehenengo marianistekin ibili zen eta batxilerra seminarioan amaitu zuen dominikoekin. Ordena bakoitzeko irakasleen inguruko kontuak.

  • Anjel Azkarate Askasua Eskola guztiak gaztelaniaz jaso zituen

    Anjel Azkarate-Askasua Lamariano (1928) Bergara

    Hiru urterekin hasi zen eskolan Antzuolan maistra batekin. Gero, lau urterekin, maristekin. Gerra sasoian erre egin zuten komentua eta, horregatik, gerra ostean Bergaran jarraitu zituen ikasketak. Eskola guztiak gaztelaniaz jaso izan dituela dio, bai Antzuolan eta bai Bergaran. Hala ere, doktrina euskaraz. Garai hartan ba omen zen ikastola bat ere San Pedro kalean, Bergaran.