Hitanoari buruzko pasarteak

• Anaiekin eta lagunekin hika

  Pili Legorburu Mitxelena (1945) Lezo

  Hika egiten du anaiarekin eta oso lagun direnekin. Gurasoek senideekin hika egiten zuten, baita seme-alabei ere.

• Hitanoa berreskuratzeko, esaldi batzuk modan jarri

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Gazteek hitanoa erabil dezaten lanketa handia egin beharko litzatekeela uste du Lurdesek. Hika esaldi batzuk erabiltzeko modak lagundu dezakeela uste du Pellok.

• Animaliei haserre egiteko hika, erakartzeko zuka

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Pellok dio animaliei hika egin izan diela beti. Animaliak erakartzeko zuka eta haserre egiteko hika egiten zaiela diote.

• Hitanoaren, eta bereziki nokaren, galera

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Beren gurasoen garaian, emakumeek zein gizonek hika egiten zutela diote. Erdara nagusitu izanari egozten dio hitanoaren galera Pellok. Lurdesek uste du gizonek mantendu egin dutela harreman gehiago izan dutelako elkarrekin, emakumeek baino.

• Hika jarduteko, euskara ondo jakin behar

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Lurdesen erraina hika ikasten dabil, baina hari ere alabarekin ez dio irtetzen. Hika egiteko, euskara ondo menperatu behar dela dio Pellok; bertsolaritza eredutzat jartzen du.

• Elizak zuka hobesten zuen

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Lehen hitanoa baserritarren kontua zela diote, kaletarrek erdaraz egiten zutela gehien bat. Eliza inguruan zuka egitea hobesten zela dio Lurdesek.

• Seme-alabei hika oso gutxik

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Lurdesek biei zuka eta Pellok alabei hika egiten diete. Seme-alabei hika oso etxe gutxitan egiten dietela dio Lurdesek.

• Toka gehiago entzuten da noka baino

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Antzuolan hika beraiek baino nagusiagoek zein gazteagoek egiten dutela diote, baina gizonezkoek. Neska gazteek ez dutela egiten dio Lurdesek. Pelloren alabek haien artean hika egiten dute, baina ez da joera orokorra. Pellok dio landu beharrekoa dela, aberasgarria delako eta bestela galdu egingo delako.

• Gazteekin hika erraz, ezezagunekin nekez

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Zuka ohitutakoari hika ezin izaten diola egin dio Lurdesek. Pellok, berriz, adinaren arabera: gazteei erraz, adinekoei nekez. Norbaitek gurasoei hika egiten dienean, atzerakada ematen diola dio Pellok. Lurdesek ezezagunei kostata egiten die hika, eta neskei bereziki nekezago.

• Hika konfidantzan

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Kuadrilakoekin eta koinatekin hika egiten du Lurdesek. Bizilagun zaharragoekin ere egin izan du eta errieta egin izan diote. Konfidantzak eragin handia daukala dio Pellok; adibidea jartzen du. Neskei lantokian hika egiten die propio Pellok, eta orokorrean gazteei ere bai.

• Toka eta noka erraz

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Toka eta noka erraz egiten dutela diote. Pellok dio enpresako gerenteari batzuetan hika eta beste batzuetan zuka egiten diola, gaiaren arabera. Andreari lehen baino gehiago egiten dio zuka Pellok. Lurdesek dio berari ere gauza bera gertatzen zaiola senarrarekin.

• Hika etxetik eta bizilagunengandik

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Etxetik jaso dute hika. Lurdesi amak beti egiten zion hika. Bizilagunekin hika egiten zuela dio Pellok. Emakumeei hika ondo egitearena gerora ikasiko zuela uste du Pellok; arrebekin hika egiten du beti. Ohituraz egiten dela hika edo zuka diote.

• Pelloren emaztearen grina hitanoarekiko

  Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola

  Pelloren andreak euskararekin eta hitanoarekin ardura handia izan duela kontatzen dute. Kuadrilan hika berari esker egiten dutela dio Lurdesek, eta etxean alabei hika egitearena ere haren gogoari esker gertatu dela.

• Hitanoa berreskuratzeko, transmisioa

  Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

  Hitano ikastaroan, gizonezko batek alabei hika ondo egiteko noka ikasi nahi zuela kontatzen du Milak. Norberak nahi izan behar duela dio Milak. Trasmisioa berreskuratzea dela gakoa uste du Joxe Marik.

• Hika erraz, bereziki inguruak laguntzen badu

  Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

  Hika egiteak konfiantza eta gertutasuna ematen duela diote. Edozeini ez diote lehenengoan hika egiten, baina taldean hika ari badira eta norbait sartzen bada, izan daitekeela dio Milak. Joxe Marik dio erraz irteten diola hika egitea edozeini. Besteak hika eginez gero, Milak ere hala egiten duela dio.

• Norbere buruari hika

  Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

  Norbere buruari hika egiteko ohitura dutela diote, bakoitzak bere generoan, baina Milak dio batzuetan toka ere egiten duela.

• Animaliei beti hika, toka eta noka

  Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

  Mila akordatzen da animaliei hika egiten ziela. Joxe Marik ere beti hika egin izan die animaliei. Arrari eta emeari desberdin egiten dietela diote.

• Hitanoaren transmisioan etena

  Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

  Milaren ama eta izebak etxean egoten ziren eta osaba ostera kalera joaten zen, eta hika egiteko aukera gehiago izaten zuen. Joxe Marik azaltzen du elkarte gastronomikoetan gizonak egoten zirela eta haiek hika egiten zutela normalean. Joxe Mari lantokian hasi zenean, haiekin lan egiten zuen emakumearekin hika egiten zuen; gero sartutako neskekin zuka. Transmisioan etena egon dela dio Milak. Norbaitek proposatu zuelako hasi ziren kuadrilako neskak hika egiten eta azkenerako, mutil eta neska, denak hortara ohitu ziren.

• Elkarrizketa gutxiago, hika gutxiago

  Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

  Baserriko emakumeek lehen haien artean hika egingo zutela diote eta harreman handia zeukatela haien artean. Hori galtzearekin batera, hika gutxiagotzea eragin zezakeela uste dute. Elkarrizketa gutxiago egiten dela uste du Joxe Marik, eta mugikorretik asko erdaraz sartzen dela dio, eta horrek eragin handia daukala.

• Denetariko jendea hika

  Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

  Orokorrean, hitanoa egiten dute baserritarrek, beraiek baino nagusiagoek batzuek, gazte batzuek... Zer ikasi duen, lanean non dabiltzan, zeinekin harremantzen diren... gorabehera asko dagoela diote. Lantokian gazteagoei hika egiten diete Joxe Marik eta; lantegia handitu zenean, neska batzuei zuka. Kuadrilaka izaten dela dio Milak: batzuek hikarako joera dutela, beste batzuek zukarako eta beste batzuek erdararako.