Hika hizketan

  • Ixabel Jauregi Ipuin asko kontatu izan dizkie seme-alabei

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Ipuin asko kontatu izan dizkie seme-alabei. Ipuina kontatzerakoan, nola girotzen zuen, seme-alabak ipuinean murgiltzeko. Ipuinak bizitzen dituztenek gero giro hori gogoan izaten dute testuak sortzerakoan ere.

  • Ixabel Jauregi Euskaldun berriekin mintzapraktika, esperientzia aberasgarria

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Zortzi urte inguru daramatza euskaldun berriekin mintzapraktika egiten. Euskaltegian ibili ostean joaten direnekin ongi, baina zuzenean mintzapraktikara doazenek arazo gehiago izaten dituzte. Zenbait esperientzia kontatzen ditu. Hizkuntza, erabili ezean, herdoildu egiten da. Esperientzia aberasgarria iruditzen zaio.

  • Ixabel Jauregi Kultura ezberdinak ezagutzearen eta transmisioaren garrantzia

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Kultura-transmisioaren garrantzia. Irizartarrak, famillia aberatsa kultura-transmisioan. Beste kultura batzuk ezagutzeak ematen duen aberastasuna. Kultura ezberdinen arteko antzekotasunak. Txinan emakumeek sortutako hizkuntza.

  • Ixabel Jauregi Amamaren inguruko kontuak: ezkon-bidaia, inude joan beharra...

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Nagusiagoa den lehengusuarengandik jakiten dituzte garai bateko hainbat kontu. Euren amama 19 urterekin ezkondu zen. Ezkon-bidaian Donostiara joan ziren zalgurdian. Errazti baserrian maizterrak zirenez, Igeldon bizi zen baserri jabearenera joan ziren bazkaltzera. Hark Toribio Altzagaren antzerki bat ikustera joateko sarrerak oparitu zizkien, baina aitonak ez zuen antzerkia ikusi nahi eta saldu egin zituzten. Amama haurdun geratu zenean, inude gisa kanpora bidali zuten. Garai bateko emakumeen bizimodu gogorra.

  • Ixabel Jauregi Berdintasunik eza etxeko lanetan, haurren heziketan...

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Emakumearen egoera asko hobetu da, baina oraindik ere asko dago egiteko. Duela 38 urte ikasgelan galdetu eta ikasle bakar batek esan zuen aitak etxeko lanak egiten zituela. Seme-alaben heziketan amek eta aitek izaten duten papera. Gaur egun etxeetan ez dago elkarrizketarako astirik.

  • Ixabel Jauregi Hizkuntza pobretu egiten da erabili ezean

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Hizkuntza pobretzen ari da, praktika ezagatik. Lazkano bertsolariak esaten zion berarentzat eskolarik onena Errezilera joatea zela. Hango baserri guztietan egongo zen bertsolariren bat. Praktikak egitera hara joandako irakasle batek kontatutako pasadizoa. Hizkuntza hobetzeko, hitz egin egin behar da.

  • Itziar Arrieta Baserriko lanetan gutxi

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Anaia zutenez, baserriko lan asko egin beharrik ez zuten izaten. Olatzi gustatzen zitzaizkion kanpoko lanak; Itziarri, berriz, etxekoak gehiago. Baratzean egin behar izaten zituzten lanak: babak edo lekak bildu, tomateak jaso... Gari-jotzea auzolanean.

  • Itziar Arrieta Mutilak neskei dantza eskatzera

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Erromerian neskak hasten ziren dantzan eta gero mutilak dantza eske joaten zitzaizkien. Auzoetako erromeriez gain, plazan ere egiten zen dantzan. Olatz gehiago ibiltzen zen erromerietan Itziar baino.

  • Itziar Arrieta Dantza egiteagatik, kongregaziotik kanpora

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Itziar kongregaziotik bota zuten mutil batekin dantza egin zuelako plazan. Auzoetako erromerietan ere zaintzen zuten jendea.

  • Itziar Arrieta Bikotea ukitzea bekatu; bidera irteten ziren mutilak

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Garai batean bikotea ukitzea ere bekatu zen. Etxera bidean Intxausti lantegi ondotik pasa behar izaten zuten. Hango gizona leihoan egoten zen eta biharamunean euren amari kontatzen zion norekin pasa ziren. Etxera bidean beldurra pasatzen zuten. Orduan ez zegoen argirik eta mutilak irteten ziren bidera batzuetan. Olatzi behin gizon bat irten zitzaion eta denbora luzez beldurtuta ibili zen. Beste pasadizo batzuk.

  • Itziar Arrieta Olatz, prakekin eta gona motzarekin

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Olatz goiz hasi zen prakak janzten, baina Itziarrek dio berak berandura arte ez zuela prakarik jantzi. Garai batean prakak janztea bekatu zela esaten zuten. Olatzi gona motzak janztea ere asko gustatu izan zaio.

  • Itziar Arrieta Arropa eskuz garbitu behar

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Garai batean arropa eskuz garbitu behar izaten zen. Olatzek ez du arropa errekan edo askan garbitzen zeneko oroitzapenik, baina Itziarrek bai. Garbigailua aurrerapen handia izan zen.

  • Itziar Arrieta MIxerikordiako eskolan eta eskola partikularretan

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Mixerikordiako eskolan ibili ziren, mojekin. Eskolak gaztelaniaz izaten ziren. Plazan ere bazegoen eskola. Eskola partikularretan ere ibili ziren Trino Uriarekin eta Maria Paularekin.

  • Itziar Arrieta Seme-alabak ikastolara bidaltzeko hautua

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Seme-alabak ikastolara bidali zituztenean, batzuek harritu egiten zirela kontatzen du Itziarrek. Berak euskara dela gure hizkuntza eta euskara ikastera bidaltzen zituela esaten zien. Seme zaharrena hasi zenean batez ere horren inguruko eztabaidak izaten zituzten.

  • Fernando Aranbarri Olotza, puntu garrantzitsua sasoi batean

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Olotzan jaio zen, Azkoititik Zumarraga aldera trenbide ondoan zegoen baserrian. Trenaren geralekua zuten etxe ondoan eta inguruetako baserritar guztiak hara jaisten ziren, gero han bizikleta hartzeko. Garrantzia handiko puntua zen. Aurreragoko sasoietan erromeriak ere egiten omen ziren eta baita bola-jokoa ere. Amak urrezko txanpon bat aurkitu zuen behin baratzean. Bederatzi anai-arreba izan ziren, baina hirukiak jaio eta gero hil egin ziren. Halako kontuak ezkutatu egiten ziren.

  • Fernando Aranbarri Olotzatik pasatzen ziren trenak; ikatzaren garraioa

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Tren asko pasatzen ziren Olotzatik. Ikatzaren garraiorako zen berez trena, baina jendea ere erabiltzen zuen, esaterako, Zumarragara Orbegozo lantegira lanera zihoazenak. Tren berezia izaten zen Zumaiatik Zumarragara ikatza garraiatzen zuena.

  • Fernando Aranbarri Aizpurutxo, puntu garrantzitsua: zalgurdien pasabidea

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Errepidea ere bazegoen Olotzan, hegoaldetik Zumaiarantz zihoana. Berak ez zuen halakorik ezagutu, baina garai batean zalgurdiak ibiltzen zirela kontatzen du. Aizpurutxo puntu garrantzitsua zen sasoi batean eta 4-5 taberna omen zeuden bertan.

  • Fernando Aranbarri Aizpurutxoko errepidean kotxe gutxi

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Garai batean Aizpurutxoko errepidea garrantzitsua izango zela dio; hegoaldetik kostaldera joateko pasabidea zen. Autobusik ez zen ibiltzen, trena zen garraiobidea. Kotxeak ere gutxi. Errepidean ibiltzen ziren pilotan.

  • Fernando Aranbarri Ameriketatik itzultzean, Olotza erosi zuen aitak

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Aita Ameriketara joan zen artzain. Hogeita hamar urte inguru pasatu ostean, Azkoitira itzuli eta Olotza baserria erosi zuen. Baserri txikia zen eta lur-sail gutxikoa. Ez dira baserritik bizi izan, baina amak bazituen bere baratza txikia, oiloak... Ogia eta xaboia egiten ziren etxean.

  • Fernando Aranbarri Gerraostean etxeko gaiak kentzeko beldurrez

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Amak esaten zuen gerra garaia baino txarragoa izan zela gerraostea. Gose sasoia izan zen. Beraiek ez zuten garirik hartzen, baina baserritarrek lagundu egiten zieten, bizikletak han uztearen truke. Amari entzun izan zion gerraostean gari-zakua hartu eta mendialdera joan izan zirela aita eta biak, zakua han lurperatzeko, inork kendu ez ziezaien.