Hika hizketan

Angelen lehen jaunartzea
Angel Arriolabengoa (1932) Aramaio

Angelek bakar-bakarrik egin zuen jaunartzea, familiakorik eta jantzi berezirik gabe. Dotrina buruz ikasi zuen.
Jainkoaren zigorra Angelen begiko gaitza
Angel Arriolabengoa (1932) Aramaio

Begietako gaitza izan zuen, eta behin abadearekin egin zuen topo, Gasteizerako autobusean sendagilearengana zihoala. "Granujatu egin da bai eta jainkoaren kastigua da" esan zion amari. Angeli ez zitzaion asko gustatu.
Penitentzia zelebrea
Angel Arriolabengoa (1932) Aramaio

Abadeak aitari esku barruan mun egitea agindu zion penitentzia bezala. Lotsa handiak pasatu zituen aitari esateko, baina arazo barik konpondu zen gauza.
Oiloari igeri erakusten
Angel Arriolabengoa (1932) Aramaio

Oilo bati igerian erakusten ibili ziren bera eta laguna, eta hurrengo egunean akabatuta agertu zen. Etxekoandrearen haserrea. Angel ondo libratu zen hartatik.
Txori harrapatzen eta "eskiatzen" neguan
Angel Arriolabengoa (1932) Aramaio

Galbaheaz eta zepoaz harrapatzen zituzten txoriak neguan, inguruak zuritzen zirenean. Beti busti-busti eginda ibiltzen ziren. Ohol handi baten gainean ere irristatzen ziren zelaian behera.
Abadea igerilari biluziak uretatik ateratzera
Angel Arriolabengoa (1932) Aramaio

Erreka zen euren garbitzeko lekua, "dutxa", etxean ez baitzegoen ur korronterik. Bainatu biluzik egiten ziren errekan. Abadea etorri zitzaien behin, eta denak "takarran" kanpora; oinutsik, galtzadaren gainetik ihes egin zuten oinak urratuta.
Abadeari bidea zabaltzen elurretan
Angel Arriolabengoa (1932) Aramaio

Elur handia zegoenean eta Uribarriko abadeak Arriolara joan behar, bidea irekitzen auzo bietako mutilek.
Txorromorroka neska eta mutil
Angel Arriolabengoa (1932) Aramaio

Angeli gogora etortzen zaio zelan ibiltzen ziren neska eta mutil txorro-morroka. Neskek ez zuten kulerorik erabiliko, eta bata bestearen gainean, eta abadea begira egoten zen, eta barrez... Sinestezina egiten zaio.
Eskolan gaztelaniaz, bai plazan eta baita Floreagan ere
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

Kontzejuko eskolan ibili zen, plazan. Gaztelaniaz ematen zituzten eskolak, baina irakasle batzuk behintzat bertakoak zirela uste du: Maria Jesus, Rufina... Eskolara hasi zenean gaztelaniaz tutik ere ez zekien eta ez zuela ezer ikasten dio. Gero Floreaga ikastetxera. Han irakasleak Zamora aldetik etorritako fraideak ziren eta larri ibili zirela hizkuntzarekin dio.
Floreagako fraideek egurra ematen zieten
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

Floreaga ikastetxean fraideek oso gogor hartzen zituzten. Bere ikaskide bat sasoia baino lehen ogitartekoa jaten ari zelako, gertatu zitzaiona. Erregelarekin edo zumitzezko makilarekin jotzen zituzten. Beraiek bidaltzen zituzten zumitz bila Aretxabaleta baserri ingurura. Zamora ingurutik etorriak ziren mesedeetako fraide horiek.
Eibarrera joan zenean, aldaketa izugarria
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

Floreaga ikastetxetik Eskola Profesionalera joan zen. Han ikasturte osoa egin aurretik Eibarrera joan zen, han bizi zen arrebak bultzatuta, Armeria Eskolak fama ona zuela eta. Sarrerako azterketa ez zuen gainditu lehenengoan eta urtebete pasa zuen hura prestatzen. Eskolan atzera geratutako jende aldrebes guztiekin elkartu zela dio. Aldaketa handia izan zen berarentzat zentzu askotan. Eskola profesionaleko zuzendaria zen aita Madinabeitiak bere amari Eibar herriaz eman zion ikuspegia.
Eibarren pasatako denbora
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

Eibarren egon zen denboran arrebaren etxean bizi izan zen. Arreba oso zorrotza zen berarekin. Esaterako, pilotan ondo jokatzen zuela eta, herriarteko txapelketan irten nahi izan zuen Eibarko taldearekin, baina arrebak ez zion utzi. Gogoan du behin eskolatik joanda, Roberto Marzanaren praka zuriak jantzita jokatu zuela. Orduan, zuzen onartzen ziren zaharragoen esanak.
Eskola nazionalean Aizarnako irakasle euskaltzalea
Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

San Martin kalean bizi izan zen 9 urtera arte. San Martingo txaran eta ibaian ibiltzen ziren jolasean. Udaran karramarroak, aingirak eta ezkailuak harrapatzen. Eskola nazionalean ibili zen. Giro oso erdalduna zegoen, baina bazuen Aizarnako irakasle euskaltzale bat. Oso zorrotza zen eta "Bai, andrea" esan behar izaten zioten. Alondegiaren bi alboetatik gora zeuden eskolarako eskailerak. Nesken bi gela zeuden. Gela erdian berogailua. Goizetan ikasgaiak eta arratsaldean josten. Arrosarioa errezatu eta elizako kantak ikasi eta irakaslearekin egunero elizara joaten ziren.
Moja bati esker ikasketekin jarraitu ahal izan zuen
Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

Ama alargun geratu zenez hiru umerekin, ahizpa eta biak Azpeitiko Esklabetara joaten ziren eskolara, han jangela zegoelako. 13 urtera arte ibili zen han. Mojek esan zioten ama alargunari laguntzeko lanean hasi beharko zela. Ahizpa Azpeitiko Jesuitinetan matrikulatzera joan zirenean, hango moja batek ikastearen truk lan batzuk egitea proposatu zien eta horrela jarraitu ahal izan zuen ikasketekin. Moja haren bitartez udaran klase partikularrak jasota ikasturte bat aurreratzea ere lortu zuen. Gero Tolosara joan ziren ikastera, barneko ikasle gisa, eta, azkenean, Magisteritza egitea lortu zuen.
Kanpotik etorritakoen jarrera euskararekiko
Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

Kanpotik etorritako jendeak jarrera desberdina izan du euskararekiko. Batzuek bizi ia osoa Azkoitian pasa arren, ez dute ikasi. Beste batzuek euskara ikasteko urratsa eman dute euskaltegira joanda. Hainbat kasu aipatzen ditu. Herrira etorritako lehenengo etorkinek errazago ikasten zuten euskara.
Donostian eta Bergaran euskaraz alfabetatzen
Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

Donostian EUTGn ibili zen euskaraz alfabetatzen. Andu Lertxundi izan zuen irakasle eta txundituta utzi zuela dio. Irakurzaletasunari garrantzia handia ematen zion eta zaletasuna transmititu zion. EGAko azterketa prestatzeko, Bergaran egoten ziren Sakontze mailako eskolak, larunbat goizetan. Gerora ere hainbat ikastaro egin izan du, formakuntza osatzeko.
Bertsolaritza ikastaroa Juanito Dorronsororekin
Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

1978an hasi zen lanean. 1983an ikastetxetik bertsolaritza ikastaro bat egiteko aukera eman zioten. Juanito Dorronosoro izan zuen irakasle. Orduan jabetu zen bertsolaritzak dituen baliabideez: hiztegia, errimak, hitz gutxitan gauza asko esatea... Azkoitiko gizon bati bertso batzuk grabatu zizkion eta Juanitok partitura egin zuen. Bertso horien inguruko azalpenak.
Bertsolaritza, ikasgelarako baliabide aproposa
Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

Bertsolaritza asko erabili izan du baliabide moduan ikasgelan, batez ere euskara lantzeko. Bertsolari askorekin harremana zuenez, edozer gauza lantzeko, bertsoak eskatzen zizkien. Kanpotik etorritako ikasleekin euskara lantzeko ere egokiak direla bertsoak iruditzen zaio. Bere esperientzia azaltzen du.
Azkoitiko bertso-eskola eta Erniarraitz Elkartea sortu zituen
Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

1987 inguruan bertso-eskola sortu zuen Azkoitian. Mikel Mendizabalen bitartez Goierri aldeko irakasleak etortzen ziren hasieran eta, gerora, bertako ikasleak hasi ziren irakasle lanetan. 2000. urtean Erniarraitz Bertsozale Elkartea sortu zuten Azkoitia, Azpeitia, Zestoa eta Errezilgo bertsozaleen artean. Bertsoekin ez da euskara bakarrik lantzen, argudiatzen, iritziak ematen eta testuak antolatzen ere ikasten da bertsolaritzari esker. Bertso-eskolak non eman izan diren.
Erniarraitz Bertsozale Elkartearen izena eta logoa
Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

Bere ikasle izandako mutil batek egin zuen Erniarraitz Bertsozale Elkartearen logoa. Hernio eta Izarraitz mendien izenen baturatik dator izena. Elkarteko diru-kontuak eraman zituen 13 urtez. Floreaga ikastetxeko bertso-eskola bultzatu zuen Mailu Irizar izan du lagun bertsolaritza kontuetan.