Hika hizketan

  • Damiana Belaustegi Gernikako, Zornotzako eta Durangoko azoketara saltzera

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Gernikako plazara joaten ziren saltzera astelehenetan. Astoak plaza barrenean lotzen zituzten. Garai hartan eramandako guztia saltzen zen. "Regaterak" ere etortzen ziren Bilbotik. Durangoko azoka izaten zen onena. Larunbatetan izaten zen eta jende gehien bertan ibiltzen zen. Domeketan Zornotzara. Astean zehar ere batzuetan joaten ziren azokara.

  • Damiana Belaustegi Hirugarren deiunea bota orduko, aita hil

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Aita gaixorik zebilen, baina hobeto zegoela pentsatuta, ezkontzea erabaki zuen. Garai hartan "deixune" (deiunea) bota behar izaten zen elizaz ezkontzeko. Aita gaizki sentitzen hasi zen eta hirugarren deia bota orduko hil zen. Abadeak ezkontza geldiarazi eta gutxienez hiru hilabetean ezin zela ezkondu esan zion. Handik 3-4 hilabetera Urkiolan ezkondu ziren. Lehenengo gaua Gasteizen pasa zuten.

  • Damiana Belaustegi Ezkondu zenean, arreoan bi gurdikada

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Ezkondu zenean arreoa eraman zuen Ibarrurira (Muxikara): bi gurdikada handi. Goiko bidea ez zegoen eta sororik soro joan behar. Logela bat, arropak eta etxerako gauzak eraman zituen.

  • Damiana Belaustegi Ferratzailea Aulestitik Mendatara eguenetan

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Uztargileak ibiltzen ziren baserririk baserri uztarriak egiten. Ganaduarentzat ferrak egiten zituztenak ere baziren. Mendatara Aulestitik joaten zen ferratzailea eguenetan.

  • Mari Tere Azkoitia "Ya vienen las caseras"

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Araoztarrak baserri munduarekin lotzen zituzten beti, eta burla egiten zieten horregatik. Araozgoak beti elkarrekin egoten ziren, eta orokorrean mutil artean. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Eskola oso gaztetan utzi beharra

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Eskolara joateko gogorik ez zuten izaten, nahiago zuten etxean lanean gelditu. Eskolan gaizki pasatzen zuten, ez baitzuten erdararik ulertzen. Eskola, ordea, oso gaztetan utzi zuten, 12-13 urterekin, lanean hasteko. Gau eskolara joaten ziren gero. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Emakumeak galtzak jartzen

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Gaztetan gona gehiago erabiltzen zuten. Garai bateko jantziak, artilezko galtzerdiak eta albarkak. Berokiari buelta ematen zioten zaharra zegoenean. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Umetako jolasak: sakaponak, torre-torreka...

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Errekreoan, frontoian... jolasean ibiltzen zirenekoak. Aixenak ateratzen ibiltzen ziren soka saltoan aritzeko. Frontoira mutilak hurbildu orduko alde egiten zuten neskek. Torre-torreka, gorde-gordeka, tabetara... Sakaponak gozoki-paperez margotzen zituzten. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Txirikiletan jolasean

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Txirikiletan ibiltzen ziren Errotabarrin eta txirikilalekuan. Berokiari buelta emanda aritzen ziren. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Elurretako jolasa: goikoak behekoen kontra

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Elur-pelotaka ibiltzen ziren, goikoak behekoen kontra aritzen ziren. Harria sartzen zuten elurraren barruan. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia San Elias egunean emakumeak lan eta lan

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    San Elias eguneko ospakizuna, bazkaria eta erromeria egoten zen. Beti gizonak eserita eta emakumeak lanean gogoratzen dituzte. San Elias ermita gaur egun. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Garbitokiak, tertulian aritzeko aitzakia

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Tertulian aritzeko aitzakia ziren garbitokiak emakumeentzat. Goiz osoa ematen zuten han. Iturrira ur bila joatea. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Arropa garbigailua, asmakuntza ederra

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Etxera garbigailua eraman zuten lehen aldia. Irratia eta telebista. Kantuak eta nobelak gaztelaniaz. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Mutilak tabernara, neskak ez

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Araotzen ez zen taberarik, saloia egon zen, baina geroago. Gaztetan ez ziren tabernan sartzen, helduagotan, ordea, bai. Telefonoa zen tabernan, eta deiak nola egiten zituzten kontatzen dute. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Gizonak eta emakumeak, baserriko lanetan

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Hirurak aritu dira baserriko lanetan, gazte-gaztetatik, gustura gainera. Jan ohi zituztenak. Oñatiko hitanoa.

  • Mila Maiztegi Gizonezkoen lanak, gogorragoak?

    Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

    Etxeko zein baserriko lanen banaketa. Belenen etxean, emakumeek gehiago egin dituzte etxeko lanak gizonek baino. Etxean emakumeak bakarrik zeudenean, ordea, emakumeek egiten zituzten egin beharreko guztiak. Oñatiko hitanoa.

  • Mila Maiztegi Emakumeen sozializazioa: meza eta erosketak

    Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

    Emakumeen sozializazioa betebeharrei loturik egon ohi zen, mezari eta erosketei hain zuzen. Izan ere, berriketan aritzeko aitzakia ziren horiek. Mezara joan beharra. Oñatiko hitanoa.

  • Mila Maiztegi Eskolan denak batera

    Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

    Arantzazun neska-mutilak batera egoten ziren eskolan, Araotzen, aldiz, ez. Olabarrietan denak batera aritzen ziren txikitaan, baina behin eskola nazionalean sartuta, ez. Mezetan gizonak batetik eta emakumeak bestetik.Oñatiko hitanoa.

  • Mila Maiztegi Umetako jolasak

    Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

    Maria Jesusen kasuan, Olabarrietan, denak batera jolasten ziren txikitan. Sokasaltoan, sakaponetan, zankarrankatan... neskak bakarrik aritzen ziren. Mutilekin batera harrapaketan, txorro-morrora, pote-poteka... Oñatiko hitanoa.

  • Mila Maiztegi Erromeriak: zeinek kalabaza gehiago eman

    Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

    Erromerietan neskak neskekin aritzen ziren dantzan, eta mutilak hurbiltzen zitzaizkien dantzan egitera gonbidatzeko. Kalabaza mordoa ematen zuten. Oñatiko hitanoa.