Hika hizketan

  • Mireia Arrieta Hitanoaren trasmisio-etenaren zergatia

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Konplejo puntu bat dagoela uste dute, euskararekin ere antzeko zerbait gertatu baitzen. Gazteleraz egiten zuten askok euskara ez zelako zuzentzat hartzen. Beraz, hikarekin ere antzeko zerbait gertatzen zen.

  • Mireia Arrieta Hitanoaren presentzia eskolan

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Tauletan agertu arren, hikak oso presentzia gutxi du eskoletan, baita euskalkietan ere. Herri bertakoek ere hartu zuten ohitura batuan egiteko euskalkian izan beharrean.

  • Mireia Arrieta Aretxabaletako euskalkiarekin konplexuak?

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Goierri aldekoak, zein Bizkaiko kostako eta barnealdeko euskalkiek fama edo estatus hobea daukatela sentitzen dute. Izan ere, Aretxabaletako zein bailarako euskara nahasketa balitz bezala hartzen du jendeak. Eskoletan bertan ere ez zaio euskalkiari nahikoa garrantzia ematen. Ez da herriko hitz edo esamoldeak mantentzeko esfortzurik egiten. Txikienekin euskalkian hitz egiten dute. Gainera, identitatea ere emate dute euskalkiek.

  • Mireia Arrieta Euskararekiko kontzientzia falta

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Euskara askoz gutxiago egiten da orain, bai haurren zein gurasoen partetik. Euskararekiko kontzientzia galdu egin da, edo kontrara, babes nahikoa duela uste denez, ardura falta handia nabari da.

  • Mireia Arrieta Erderara jotzeko ohitura eta hizkuntza kontzientzia

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Mireiak ez du erdarara jotzeko ohiturarik izan. Kontrakoa gertatzen zen garai bat zen, euskararen berpizte eta mantentzearen kontzientzia handia zuten. Juxek, aldiz, espainolez ikasi zuenez, kuadrilakoekin hala egiteko ohitura zuen. Gizona ere erdalduna dauka, eta umeak txikiak zirenean saiatzen zen euskaraz egiten, hazten joan ahala, ordea, ohitura galdu zuem. Horrek ez du eragotzi, ordea, seme-alabak euskaraz bizitzea. Txikitan, aitak erdaraz hitz egiten entzuten bazuen etxera bidaltzen zuen, euskara mantentzeko ahalegin gisa.

  • Mireia Arrieta Hika ikastetxeetan?

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Oñatin ikastetxeetara hika bultzatzeko proiektu bat iritsi da. Garrantzitsua iruditzen zaie, ingelesa erakusten den bezala hika ere erakustea.

  • Mireia Arrieta Hitanoa, altxor bat

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Hizkuntza informal baten beharra ikusten dute: gertutasuna adierazteko modu bat da, estimatzen duzun pertsona horrekin hitz egiteko modu bat. Hika bera ere, hizkuntza gisa, apreziatzen duten zerbait da. Etxearekin eta aurreko belaunaldiekin lotzen duten altxor bat.

  • Mireia Arrieta Norbere buruarekin zuka

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Beraien buruarekin normalean zuka egiten dute, momentu jakin batzuetan kenduta. Ez daukate beraien gurasoek zeukaten erabilera, eta beraz, erraztasuna.

  • Mireia Arrieta Gurasoek beraien artean zuka

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Gurasoek ez dute beraien artean hika egin inoiz. Senar-emazteen artean, orokorrean, errespetu faltaren seinale da hika egitea.

  • Mireia Arrieta Idatzi gabeko arauak

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Ume txikiei eta adinekoei ezin zaie teorian hika egin. Arau horiek apurtzen joan dira denborarekin. Hikalaguna da hori argien eta eraginkorren ikusten den eremuetako bat, arauen apurtze horrek ekar ditzakeen onurak ikusteko.

  • Mireia Arrieta Nola aldatu da emakumeen bizitza?

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Asko aldatu da emakumeen bizitza. Lehen etxeko lan guztiez arduratzeaz gain, baserriaz, erosketez eta etxeko lan guztiez arduratu beharra zuen. Garai batean ez zituen baina lortu dituen eskubideak aipatzen dituzte.

  • Mireia Arrieta Mugikor gabeko garaiak

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Kalera irten eta lagunak bilatu beharra zegoen. Mireiak kabina erabiltzen zuen bueltan etxekoekin komunikatzeko. Oso denbora gutxian normalizatu da.

  • Mireia Arrieta Galdu diren ohiturak

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Txikiteoa galdu da, baita txikiteorak ere. Ogibideei erreparatuz, harginak, pinudiak botatzen zituztenak, baserritarrak beraiek ere desagertuz doaz.

  • Mireia Arrieta Labadora al da asmakuntza onena?

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Labadora oso asmakuntza ona da, baina frigorifikoa apurtu zitzaion behin Juxeri eta benetan garrantzitsua dela konturatu zen. Bestetik, argindarrari oso lotuta gaudela ere uste dute. Arroparen erabilera ere aldatu da, eta asko. Erosotasuna ematen duten asmakuntzen beharra daukagu.

  • Mireia Arrieta Eskolako kontuak

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Juxeren garaian neskak eta mutilak banatzen zituzten eskolan. Mireiarenean ez, baina amantal desberdinak jantzi behar zituzten. Ondo gogoratzen dira jangelako janariez ere. Juxek zorri garaiaz hitz egiten du. Espainolez egiten zuten, baina hurrengo mailakoak izan ziren euskaraz hasi eta ingelesa lehenengoz eman zutenak.

  • Mireia Arrieta Militantzia eta konpromisoa lehen eta orain

    Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

    Gazteen artean, gaur egun ere oso konprometituta daudela ikus daiteke. Hala ere, lehen antolatzen ziren auzolanetan gaur egungo gazteek ez dute hainbestetan parte hartzen. Bakoitzaren buruarengan pentsatzea lehenesten den mundu batean bizi baikara.

  • Anjel Akizu Appa Hi!

    Anjel Akizu Gaztañaga (1949) Koldo Zubizarreta Lasagabaster (1949) Aretxabaleta

    Appa hi! aplikazioaren promo bideorako erabilgarria den zatia.

  • Anjel Akizu Mugikorraren erabilera

    Anjel Akizu Gaztañaga (1949) Koldo Zubizarreta Lasagabaster (1949) Aretxabaleta

    Lehen nola komunikatzen ziren azaltzen dute.

  • Anjel Akizu Galdu diren ohiturak

    Anjel Akizu Gaztañaga (1949) Koldo Zubizarreta Lasagabaster (1949) Aretxabaleta

    'Kafe konpletua' hartzea galdu da, dantzak, lanbideak...

  • Anjel Akizu Jolasak eta gaiztakeriak

    Anjel Akizu Gaztañaga (1949) Koldo Zubizarreta Lasagabaster (1949) Aretxabaleta

    Gau beltza dela eta ere bazituzten ohitura eta jolasak. Neskak beldurtzera joaten ziren. Umetan jolas pila bat zituzten lagunen artean. Zoritxarrez, galtzen joan direla diote.