Hika hizketan

• Word programa ezagutzen hasi zirenekoa

  Joxerra Agirreurreta Zeziaga (1959) Amaia Altuna Sagasta (1961) Arrasate

  Mugikorrik gabeko garaia ez dela hain aspaldikoa diote. 1998an Word programa erabiltzen ikasten hasi ziren. Hasieran mugikorrak berba egiteko bakarrik erabiltzen ziren.

• Gizonik gabe, libreago

  Joxerra Agirreurreta Zeziaga (1959) Amaia Altuna Sagasta (1961) Arrasate

  Joxerraren amak, alargundu zenean, gizona balitz moduan bizi zela esan zien seme-alabei, libreago sentitzen zelako. Hainbat pasarte kontatzen dituzte beraien amenak, bizimodua hobera joan zaiela azaltzeko.

• Auzolana beharrezko

  Joxerra Agirreurreta Zeziaga (1959) Amaia Altuna Sagasta (1961) Arrasate

  Euskararen militanteak izan direla diote. Borondatez lan asko egiten zen, egin egin behar zelako. Profesionalizazioa behar izan dela diote baina lanbidetik kanpo ezer gutxi egiten dela. Auzolanak beharrezkoak direla dio Joxerrak.

• "Pueblo"ra joan nahi zuten

  Joxerra Agirreurreta Zeziaga (1959) Amaia Altuna Sagasta (1961) Arrasate

  Dena antolatu behar denaren ustea dagoela diote. Lehen zela jolasten zuten kontatzen dute. Kanpotik etorritakoak "pueblo"ra joaten zirela eta beraiek ere joan nahi izaten zuten. Mantzanilla batzera ere joaten ziren.

• Eskolako oroitzapen txarrak

  Joxerra Agirreurreta Zeziaga (1959) Amaia Altuna Sagasta (1961) Arrasate

  Irakasle frankistak eta faxistak izan zituen Joxerrak. Gerora irakasle batzuek aldaketa egin zuten eta euskaraz egiteko eskatzen zioten. Mojekin oso gaizki pasatu zuela kontatzen du. Almenen pederasta bat tokatu zitzaiela dio Amaiak.

• Familian hitanoa ohikoa

  Mireia Arrieta Lete (1979) Aretxabaleta

  Etxean betidanik entzun du hika, baina berari sekula ez diote egin. Familian asko entzun izan du beti. Bere ama orain hasi zaio hika egiten, ez dadin galdu.

• Mutila balitz, hika egingo liokete

  Mireia Arrieta Lete (1979) Aretxabaleta

  Mutilak diren lehengusuei familiakoek hika egin izan diete. Beraz, bera mutila balitz ere egingo ziotela uste du.

• Baserria, gazteak eta hika

  Mireia Arrieta Lete (1979) Aretxabaleta

  Auzoetan, baserri inguruetan, hika askoz gehiago mantentzen da. Hala ere, gazteen artean gorokorrean galtzen joatea izan da joera.

• Auzoan eta kalean hitanorik bai?

  Mireia Arrieta Lete (1979) Aretxabaleta

  Familian entzuteaz gainera, auzoan bertan eta kalean ere zertxobait entzun du hitanoa, baina gizonen artean.

• Norekin hitz egiten duzu hika?

  Mireia Arrieta Lete (1979) Aretxabaleta

  Juxerekin hika egiten du batzuetan, lanean, etxekoekin ere bai (ama, izeba edo ahizparekin) eta kuadrilako lagun batekin ere bai. Batzuetan zaila izaten da elkarrizketa hika jarraitzea. Hala ere, nesken aditz formak ondo kontrolatzen ditu lagunak.

• Baserriko animaliei hika? Eta seme alabei?

  Mireia Arrieta Lete (1979) Aretxabaleta

  Txakurrei zuka egin izan die beti. Seme alabei nahi die hikaren tradizioa pasatu, baina zaila da. Elkarrizketatzaileak aipu bat egiten du bere inguruan seme alabei hika egiten hasteko egon den esperientziaren gainekoa. Gainera, batzuek esaten dute haurrei koxkortutakoan hasi behar zaiela hika egiten.

• Haur eskolako haurrei hika ez

  Mireia Arrieta Lete (1979) Aretxabaleta

  Mireiak ez die Haur Eskolako haurrei hika egiten. Tauletan agertzen dira hikako formak, baina ez zaio garrantziarik ematen, eta azterketetarako ere kendu egiten dute. Batzuetan zuzenean agertu ere ez da egiten.

• Familian entzun du hika

  Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

  Familian entzun izan du beti inguruan, nahiz eta Mireiari bezala, berari sekula ez dioten egin. Ama hasi zaio azkenaldian hika egiten.

• Hika mantendu dadin bere alea jartzen

  Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

  Lau bat pertsonarekin hasi zen egiten hika, modu informalean. Gaur egun pertsona horiekin eta beste pare batekin egiten du. Garrantzitsua iruditzen zaio hika mantentzea eta bere alea jarri nahi du.

• Seme alabekin hika?

  Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

  Semeak bazuen hika egiteko gogoa eta egiten zion zerbait. Alabarekin, aldiz, ez du ohiturarik.

• Eskoriatzan eta Aretxabaletan gazteek hitanorik ez

  Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

  Eskoriatzan eta Aretxabaletan hika mutilek egiten dute batez ere, nahiz eta haiek ere gutxi egin. Adinari dagokionez, 27 urteko mutil gazte batzuek erabiltzen dute, baina arraroa da. Gazteek oso gutxi egiten dute hika orokorrean, euskaraz ere ez baita asko entzuten.

• Hika egiteagatik komentariorik ez

  Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

  Konturatzen da jendea hika egiten dutela, baina ez diete normalean ezer esaten, ez txarrik, ez onik. Zaila izaten da kuadrilan beste inork egiten ez duenean, bakarren batekin hika egitea.

• Hika, emakumeendako baldarra: baserritarrena

  Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

  Adinekoen artean, noizbehinka zakarra dela entzun izan du Mireiak, baina gutxitan. Hala ere, beraiek zuzenean entzun ez duten arren, fina ez den eta emakumeentzako baldarra izan daitekeen hizkera gisa jo izan da askotan. Baserritarren hizkera gisara.

• Baserriko emakumeen konplexuak

  Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

  Baserritarrek euskararekin ere nahiko konplexu zituzten jada. Kaletarrak baino gutxiago sentiarazten zieten.

• Zergatik galdu den errazago emakumeen hika

  Mireia Arrieta Lete (1979) Juxe Zuazua Eguren (1964) Aretxabaleta

  Emakumeak ez ziren baserritik ateratzen eta horrek asko eragin zuen emakumeen harreman sareetan, eta, beraz, komunikazioan.