Hika hizketan
-
Artzaia gaizkitu eta ohatilan ekarri
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Artzai bat gaizkitu zen Leitzelarren, eta beste artzai batzuek haren baserriraino eraman behar izan zuten bidezidor guziak barrena ohatila batean.
-
Kukutxeztula sendatzeko astoaren esnea
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Kukutxeztula gaitza sendatzeko astoaren esnea erabiltzen zuten lehen.
-
Hanka hautsi, eta menditik eraitsaldian ekarri
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Ehiztari batek hanka hautsi zuen oihanean eta oihuka hasi zen. Baserritar batzuek oihuak aditu, bertara joan, eta eratsaldian ekarri zuten.
-
Behia esnerik gabe etortzen etxera
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Lehen behiak mendira larretzen zituzten. Baserri batean ohartu ziren behi bat iluntzean esnerik gabe etortzen zela. Erreparatzen hasi, eta suge batei nola ematen zion ikusi zuten.
-
Olentzero arratsean su berria baserrietan
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Olentzerotan su berria egiten zuten baserrietan, zaharra garbitu ondoren. Familiako bakoitzarentzat egur zati bana paratzen zen su horretan.
-
Sugeak ardia hozkatzen zuenean, elorri arantzarekin zulatzen guk
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Ardia sugeak hozkatuz gero, elorri-arantzarekin zulatzen zuten lehen. Geroago ikasi zuten hobe zela ebakitzea, Iparraldeko batzuei esker.
-
Sugeak zakurra hozkatu
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Sugeak zakurra hozkatu zuen behin, eta zakurra hilzorian zegoela, ebakia eginda garbitu zioten pozoia.
-
"Odola aterako al didak?"
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Artzai bat gaizki jartzen zen odolanak jotzen zuenean, tentsioa igotzen zion gaitzak jotzen zuenean. Horrelakoetan, odola atera behar izaten zioten.
-
Oilaloka eta txitak ezin harrapatuz
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Oilo batzuek kabia eta txitak mendian edo nonahi egiten zituzten. Horrelakoetan sekulako komeriak erabiltzen zituzten haien bila.
-
Idiak zeramatzaten kontrabandoan
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Kontrabandoko idiak baserri bateko ikuilura joan ziren. Baserrian zalaparta sumatu zuten eta esnatu. Azkenean, haien bideari segitu zioten kontrabandoan zebiltzanek beren idiekin.
-
Beharrak lagundu omen zioan lehengoari ere
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Aitak egurra ekartzera bidali zuen semea, bakarrik bidali ere, beharra izeneko batek lagunduko ziola esanda.
-
Azeriak axuriari lepoa moztu eta eraman
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Azeriak oso kalte handiak eragiten dituzte baserrietan. Besteak beste, axuriei lepoa moztu eta eraman, gorputza bertan utzita.
-
Txu zaharra, behor azkarra
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Behor zahar bat bazen mendian bizi zena, baina eguraldiak aldaketa zuenean bordara joaten zena elurra hasi baino lehen. Artzaiek haren bidez jakiten zuten elurra zetorrela.
-
"Potxolo" tabako bila
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Bi baserritar tabakorik gabe gelditu ziren mendian lanean ari zirela. Txakurra bidali zuten baserrira tabakoaren bila.
-
Emakumeek buruaren gainean pegarrak eta erosketak
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Emakumeek burukatea erabiltzen zuten garraiorako, ura eta erosketak buruaren gainean erabiltzen zituzten.
-
Auzolana nola izaten zen
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Auzolanez laguntzen zioten elkarri lehenago, batez ere zaharrak edo ezinduak zeuden etxeetan egiten zen hori.
-
Filomeno, Leitzelarren bizi zen desertorea
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Filomeno izeneko gizon bat mendian bizi zen, gerratik ihesi etorri ondoren. Haren ospe txarra zela eta, izua eragiten zien ezagutzen ez zutenei. Hala ere, gizon ona eta langilea omen zen.
-
Lixiba
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Garbigailurik ez zenean, maindireak eta arropa suko hautsa erabilita garbitzen ziren kuela izeneko ontzi batean.
-
Bordaberrie erre zenekoa
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Bordaberri izeneko baserria erre zen, baina herritar askoren lanari esker, denak ere auzolanez arita, denbora laburrean berreraiki zuten.
-
Artoa (talo lodia supean egina)
Miel Sukuntza Sagastibeltza (1937) Leitza
Artoa, taloa baino lodiagoko opila, supean erretzen zen. Taloa baino askoz lodiagoa eta goxoagoa.