Hika hizketan

• Euskara txarra Arrasatekoa?

  Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

  Magisteritza ikasten hasi zenean, Ondarrukoek beraien erara hitz egiten zutela eta beraiek ere eurenean egiten hasi ziren. Batua eta euskalkiak: beraien euskara txarra zela uste zuten. Tolosakoak zuen fama ona. Udalan egon zen apaiz batek ere hala esaten omen zuen.

• Mutilek hika gehiago neskek baino?

  Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

  50 urtetik gorako baserritarrek egiten dute hika, eta oso gutxik. Beraien lagun taldeetan neskek ere berdin-berdin egiten dute hika; beste leku batzuetan mutilek gehiago egiten dute. Arrasaten 50 urtetik beherakoen artean ez da hitanoa mantendu. Amaiak ez die egin seme-alabei, errieta egiteko ez bada; bere senarrak semeari bakarrik.

• Hika irakastea eskoletan?

  Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

  Amaiak dio tarteka entzuten direla gurasoen artean euskaraz egiteko kanpainak, baina ez nahikoa. Eskolan hika lantzea ere ondo ikusten du, bertsolaritza lantzen den moduan. Hika ikastaroek ere jarraipena behar dute, ez solteak izan.

• Mobil bariko garaia

  Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

  Teknologia berrietara engantxatu gara denok. Amaia gaztea zela, auzoan telefono bakarra zegoen eta urte gutxian mobilari lotuz joan gara. beharra sortzen da. Oporretan mobilaz ahaztu egiten dira.

• Emakumeen bizimodua lehen eta orain

  Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

  Emakumea etxe barruan sartuta eta gizonezkoen zerbitzura zegoen lehen. Oraindik asko dago egiteko: kargudunak gizonezkoak dira orain ere eta zaintza emakumeen esku dago. Feminismotik asko egin da (Mariasun mugimendu horretan ibili izan da).

• Teknologia berrien abiadura

  Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

  Teknologia berriekin kokoteraino dago Mariasun. Amaiak dio lan munduan ere sartu direla eta larritasun handienak horretxekin igaro dituela berak irakaskuntzan.

• Militantzia eta konpromisoa

  Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

  Mariasun beti izan da militantea eta konpromiso falta ikusten du gaur egun. Francoren garaian aldaketan sinesten zuten. Zaintza lanengatik utzi zuen militantzia Mariasunek. Amaia ere euskararen militantea izan da gaztetatik.

• Feminismoan militatzen

  Mariasun Ibabe Okina (1956) Arrasate

  Mariasun Arrasateko emakumeen asanbladan ibili zen. 1977an sortu zen. Sección Femeninan zerbitzu soziala egin behar zen gidabaimena ateratzeko, Francoren garaian; lokala okupatu egin zuten beraiek eta hantxe egin zituzten emakumeen asanbladako bilerak urtetan.

• Ihauterietan esne-saltzailearen kamioian ihesi

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

• Niri aharia hil didak? Bai nik ere hiri zakurra!

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Baserritar bati libre zebilen zakur batek aharia ito zion, eta hark eskopeta hartuta zakurra hil zuen.

• "Erdie baiheuke!"

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Guardak baimenik gabe aizkoran ari ziren gazte batzuk harrapatzen saiatu zeneko istorio zelebrea.

• Txartela hartzea eta dotrinarik ez jakitea

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Neskatxa baten eta apaizaren arteko pasartea, txartela ematera joanda: neskak ez jakin dotrinarik, apaizak ere ez animalien berririk.

• Jakin-nahi, konta-nahi

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Herriko gizon batzuek kuxkuxean aritzen zen batekin izan zuten sesioa, haserrea.

• Erdaraz ez zekiten gure gurasoek

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Gurasoek ez zekiten gaztelaniaz eta ez zuten eskolarik batere. Hala ere, burutsuak ziren kontuetan eta abar.

• "Hemen nauk, hemen nauk"

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Jentil bati eta baserritar bati neska bera gustatzen zitzaien, eta hasarretu egin ziren: baserritarrak begia lehertu zion, eta jentilak atera ez zitekeen eraztun bat behatzean sartu.

• Orantzaro arratsean su berria baserrietan

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Olentzero arratsean su zaharra kendu eta garbitu, eta su berria egiten zuten, etxeko bakoitzak egur-puska bana han jarrita.

• Orantzaro begigorri

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Olentzero egunean panpinak paratzen ziren eta burutarako kalabaza erabiltzen zuten. Gainera, egun horretan arroparen bat edo, estreinatzen zuten Olentzerori begia galtzeko.

• Soldaduak zeramatzan kamioia

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Gerra hasieran soldaduak ikusi zituzten kamionetan eta aitari haiez galdezka hasi zitzaionean hasarretu egin zen.

• Bularra ematea auzolanez

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Haur bat jaiotzen zenean, bularra hartzen ikasteko edo amak gutxi bazuen, auzoko beste amaren batek emanen zion arazorik gabe haur berriari.

• Artoa

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Artoa, taloa baino lodiagoko opila, supean erretzen zen. Taloa baino askoz lodiagoa eta goxoagoa.