Hika hizketan

• Jakin-nahi, konta-nahi

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Herriko gizon batzuek kuxkuxean aritzen zen batekin izan zuten sesioa, haserrea.

• Erdaraz ez zekiten gure gurasoek

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Gurasoek ez zekiten gaztelaniaz eta ez zuten eskolarik batere. Hala ere, burutsuak ziren kontuetan eta abar.

• "Hemen nauk, hemen nauk"

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Jentil bati eta baserritar bati neska bera gustatzen zitzaien, eta hasarretu egin ziren: baserritarrak begia lehertu zion, eta jentilak atera ez zitekeen eraztun bat behatzean sartu.

• Orantzaro arratsean su berria baserrietan

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Olentzero arratsean su zaharra kendu eta garbitu, eta su berria egiten zuten, etxeko bakoitzak egur-puska bana han jarrita.

• Orantzaro begigorri

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Olentzero egunean panpinak paratzen ziren eta burutarako kalabaza erabiltzen zuten. Gainera, egun horretan arroparen bat edo, estreinatzen zuten Olentzerori begia galtzeko.

• Soldaduak zeramatzan kamioia

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Gerra hasieran soldaduak ikusi zituzten kamionetan eta aitari haiez galdezka hasi zitzaionean hasarretu egin zen.

• Bularra ematea auzolanez

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Haur bat jaiotzen zenean, bularra hartzen ikasteko edo amak gutxi bazuen, auzoko beste amaren batek emanen zion arazorik gabe haur berriari.

• Artoa

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Artoa, taloa baino lodiagoko opila, supean erretzen zen. Taloa baino askoz lodiagoa eta goxoagoa.

• Lixua

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Garbigailurik ez zenean, maindireak eta arropa suko hautsa erabilita garbitzen ziren kuela izeneko ontzi batean.

• Ihauterietan esne-saltzailearen kamioian ihesi

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Ihauterietan mutilak atsagureturik (aurpegia estalita) ibiltzen ziren eta gaiztakerietan hasten ziren neskekin. Egun batean, ihes egin zieten neskek esne-saltzailearen kamioian.

• Txondorra

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Aitari txondorra egiten laguntzen zion Maxuxek, eta, hasi eta buka, nola egiten zen azaldu digu.

• Ardia lehertu gaztaina janda

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Ardiak gaztainadira joaten baziren, ale asko jan, ura edan, eta lehertu egiten ziren.

• Ardi demonioa

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Ardien bila joan eskolatik aterata, eta bat gordeta gelditu. Bigarren aldian joan behar izan zuen ardi bihurri haren bila.

• Eguna egunekoentzat, gaba gabekoentzat eta Marikattalin guretzat

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Sorginek hartu eta haiekin eraman zuten neskato bat, uraren bila iturrira ilundu ondoren joan zelako.

• Kamarra lur mutur batengatik

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Bi aitona hasarretu ziren mugan zegoen lur zati txiki batengatik. Bakegilea etorri zenean, di-da batean baketu zituen.

• Gurasoek egiten ezkontzak

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Lehen gurasoek erabakitzen zuten nor norekin ezkondu, haiei iritzirik eskatu gabe.

• Emakumea eta eliza

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Emakumea erditu ondoren 40 egunez ezin atera, eta behin aterata elizera apaizari maindireak eta ogia ematera.

• Maxurreneko barkilloa

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Neskameak zilarrezko ontzi bat ostu zuela uste zuten, eta kandela bihurria egin zioten mina emateko. Etxeko zuhaitz bat ihartzen hasi zen ontzia zuhaitzean utzia zegoelako.

• Emakumeek buru gainean perradak eta mandatuak

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Emakumeek burukatea erabiltzen zuten garraiorako, ura eta erosketak buruaren gainean erabiltzeko.

• Trumoien eta ekaitzen kontrako erremedioak

  Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

  Eguzkiloreak eta San Juan belarrak erabiltzen zituzten ekaitzetatik eta tximistetatik libratzeko.