Hika hizketan

Oihal zuria ipintzen abisua emateko
Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

Baserri inguran lanean ari zirenei, bazkaltzera joateko abisua oihal txuriaren bidez egiten zieten etxekoandreek.
Kukulutxa sendatzeko astoaren esnea
Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

Kukutxeztula gaitza sendatzeko astoaren esnea erabiltzen zuten lehen.
Haurrak etxean jaiotzen ziren
Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

Lehen, haur guztiak etxean jaiotzen ziren, emaginek lagunduta, medikurik gabe.
Sendabelarrak
Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

Sendabelarrak erabiltzen zituzten garai batean gaixotasunak sendatzeko.
Ozparrungo txerria irausi
Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

Ozparrun baserriko txerria trenak harrapatu zueneko istorio zelebrea.
Etxera bidean norbait segika
Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

Aita-semeak etxera zihoazen batean, izpiritu batek atzetik segitu zien baserrira iritsi arte.
Beharrak lagundu omen zien lehengoei ere
Maria Jesus Sagastibeltza Zabaleta (1931) Leitza

Aitak egurra ekartzera bidali zuen semea, bakarrik bidali ere, beharra izeneko batek lagunduko ziola esanda.
Josten ikasi eta etxerik etxe josten
Maria Irakulis Besoitaormaetxea () Amorebieta-Etxano

Josten ikasten hasi zen gazterik. Orduan jostunak etxerik etxe ibiltzen ziren. Pixka bat ikasi zuenean gurasoek josteko makina erosi zioten. Anaiari prakak josten hasi zen eta bera ere etxerik etxe ibili zen gero. Anaia soldadu egon zenean, berak irabazitakotik emateko anaiari eskatu zion amak.
Auzokoen arteko harremana
Maria Irakulis Besoitaormaetxea () Amorebieta-Etxano

Auzoko emakume aberats batek pontxe freskoa eramaten zien jorran lanean jarduten zutenean. Auzolanean garia jotzen ibili ostean festa egiten zuten. Orduko pasadizo bat.
Euskararen inguruko gogoetak
Jose Migel Odriozola Peñagarikano (1929) Juan Jose Oiarbide Sarriegi (1921) Beasain

Euskararen etorkizuna. Euskara; tokian tokiko euskara.
Lokomotore, autobus eta bagoiak egiten
Patxi Maiza Urrestarazu (1933) Ordizia

Caf-en lokomotoretan, lantegietako makinak konpontzen etab. aritu zen. Autobus eta tren bagoiak egiten zituzten kanpora saltzeko. Lokomotora ezberdinak aipatzen ditu. Soldadutzatik bueltatu zenean krisi garaia tokatu eta lantegia utzi zuenekoa kontatzen du.
Appa hi! aplikazioa, tresna baliagarria
David Arrieta Armendariz (1964) Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

Appa hi! aplikazioa tresna baliagarria iruditzen zaie hitanoaren inguruko kontu orokorrak jakiteko eta ikasketan lehen urratsa emateko, eta gazteak animatuko lituzkete probatzera. Gero, hori egin ostean, beharrezkoa litzateke lotsa galdu eta pixkanaka lagunekin hika hastea. Aplikazioak herri desberdinetako hika ikasteko aukera ematen du. Arrasatetik Leintz Gatzagara bitarteko herrietan ez dela alde handirik egongo aditzetan diote. Davidek euskara batukoa ere egin zuen eta Oñatikoarekin ari da orain.
Mugikorrak eragindako aldaketak
David Arrieta Armendariz (1964) Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

Lehenengo mugikorrak. Eztabaida sortu zen hasieran. Mugikorraren onura: edozein momentutan pertsona batekin harremanetan jartzeko aukera. Nolako erabilera ematen zaion da kontua. Mugikorrik ez zegoenean nolakoa zen harremana lagunekin; aurrez egin behar hitzordua. Gaur egun, momentuan bertan egiten dituzte hitzorduak mugikorretik.
San Juan bezperan, San Juan sua egiten zuten
Jesus Alberdi Garbizu (1931) Bitori Larrañaga Igartua (1932) Bergara

San Juan bezperan, San Juan sua. Pizti txarrak galtzeko erabiltzen zen garai batean. Umetan ilusio handia.
Lagunartean euskaraz egiteko hautua
Jasone Gorroño Aldai (1954) Aretxabaleta

Jasoneri amak eta amandreak hika egiten zioten. Garai batean kalean ez zen euskaraz egiten, baina, zorionez, beraiek lagunartean euskaraz aritzea erabaki zuten. Mutilak ere bazituzten kuadrillan eta hika egin izan du berak, hurbiltasuna ematen diolako. Kuadrillatik kanpoko beste batzuei ere egin izan die hika, baina sarritan ez du erantzunik jaso izan. Neskei egitea zailagoa dela dio.
Hika, kontzienteki
Jasone Gorroño Aldai (1954) Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

Gaur egun kontzienteki egiten du hika Jasonek. Umeei eta txakurrei ezin diela zuka egin dio. Amak eta amamak egiten zioten hika berari; aitak ez. Anaiarekin hika egin izan du beti; ahizparekin ez, ordea. Gerora hasi da ahizparekin hika, kontzienteki. Batzuetan gertatzen da senide gazteenei zuka egitea. Milak, adibidez, zuka egiten zion zortzi urte gazteagoa den anaiari.
Hika erantzutearren burla
Jasone Gorroño Aldai (1954) Aretxabaleta

Jasone gaztea zela, behin hika hitz egin zion herritar bati eta hark burla egin omen zion. Lur jota iritsi zen etxera, baina bazekien bera zela zuzen zebilena.
Kaletarren eta baserritarren euskaran aldea
Jasone Gorroño Aldai (1954) Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

Milak uste zuen Aretxabaletako bere adineko neskek berak baino hobeto egiten zutela euskaraz. Euskaraz alfabetatzen hasi zenean, konturatu zen ez zela hala. Euskaran aldea dagoela kaletarren eta baserritarren artean dio.
Hikaren inguruko konplexua uxatzen
Jasone Gorroño Aldai (1954) Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

Milak dio bere buruarekin borroka izan duela hika erabiltzearen inguruan, hikaren inguruko konnotazio negatiboa oso barneratuta zuelako. Hikaren aldeko mugimenduak poza eman dio. Aurreko belaunaldietan hika normaltasunez erabiltzen zen. Jasonek ama ahizpekin hika entzuten zuen. Jasonek ez zuen izan hikaren inguruko konplexurik; Milak bai.
Aita zorrotza euskara kontuekin
Jasone Gorroño Aldai (1954) Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

Jasoneren aita oso zorrotza zen euskara kontuekin. Gaztelaniaz egiten zuenari ez ziola pagarik emango esaten zien (nahiz eta paga beti amak eman) eta gero tranpa txikiak jartzen zizkien. Amari aitak irakatsi zion gaztelaniaz. Gero, lagunen batekin gaztelaniaz entzuten zuenean, amorratu egiten zen. Gerraostean egon zen gaztelaniaz egiteko joera, dotoreagoa zelakoan.