Hika hizketan

  • Anarro Imaz Inguruko herrietako festetara; San Gregorioko jaiak

    Anarro Imaz Agirre (1965) Ataun

    Gaztetan Beasain-Ordizia inguruan ibiltzen ziren parrandan, baina gerora ahizpa Etxarrira hasi zenez, beraiek ere bai. Futbola dela eta, Donostia aldean ere asko ibili izan zen. Herrian, San Gregorion festa onak egiten ziren. Herri-kiroletan ere aritzen ziren herriko kideak.

  • Anarro Imaz Umetako jolasak

    Anarro Imaz Agirre (1965) Ataun

    Umetako jolasak: kanikak, txapak, kromoak... Txintxina. Goma ez zitzaion asko gustatzen; baloia bai. Baziren nesken eta mutilen jolasak. Bera ez zen tortolosekin ibili izan, ahizpa nagusiagoak bai. Berari zeintzuk gustatzen zitzaizkion.

  • Aditz-erak III

    Isidro Juaristi Alberdi (1901) Muxika

    Aditz-morfologiako galderak. Elkarrizketatzaileak erdarazko galdera batzuk ematen dizkio itzul ditzan: "Yo le he traido a el un libro", "Nosotros a vosotros os hemos visto"; "nik hi ikusi hoat", "hik ni ikusi nok"

  • Eneka Muñoz Hika esaten dituzten esaldiak

    Eneka Muñoz Lasa (2004) Ixone Santxez Encinas (2004) Usurbil

    Hika erabiltzen dituzten esaldiak aipatzen dituzten. "Ze esatek", "juango al gaittun?"... Lau aditz erabiltzen dituzte. Aditzak laburtzeari buruz. Kaleko hizkera interesatzen zaie.

  • Anabel Ugalde Hitanoaren transmisioa familian

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Aitagandik izan ezik, beste familiako kideengandik hika jaso du beti (ama, amona, neba, izebak... Familiako emakumezkoek beti egin diote noka. Lehengusu txikiekin ere beti hika egiten du.

  • Anabel Ugalde Lagunekin zuka egiten du

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Gaur egun, hitanoz hitz egiten ikasteko interesa dago. Anabelek, hika norekin egiten duen azaltzen du: lankide eta ikasle batzuk, familia, seme-alabekin... Lagunekin, beti zuka egiten du.

  • Leire Larrañaga Semeei hika egin izan die txiki-txikitatik

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Mutilak oso txikitatik hasten dira hika, jada haur hezkuntzan hasiko direla iruditzen zaio. Berak semeei hika egin izan die beti eta oso txikitatik egin izan dute. Neskak izan balira ere berdin egingo liekeela uste du.

  • Leire Larrañaga Hikak harreman-mota deskribatzen du

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Hika galtzea altxor bat galtzea litzatekeela uste du. Beretzat hika ez da komunikatzeko tresna bat bakarrik, harreman-mota deskribatzen du, harreman hori gertukoa dela adierazten du. Noka galtzeak emakume bezala garrantzia handia izango lukeela iruditzen zaio eta kontzienteki eragin behar dela uste du, hori aldatzeko.

  • Leire Larrañaga Hitanoa Xabier Munibe ikastetxean lantzeko aukera

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Xabier Munibe ikastetxea publikoa da eta handia, gainera. Irakasleak asko aldatzen dira eta asko kanpotik etorritakoak dira, baina badaude bertako edo inguruetako irakasleak ere. Hori dela eta, ikusten du hitanoa eskolan lantzeko aukera. Bestela zaila litzateke, beste herri batzuetakoek ez dutelako hika erabiltzen.

  • Ixabel Jauregi Magisteritza ikasten ari zela, euskal kontzientzia piztu

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Donostian egin zituen Magisteritza ikasketak eta euskal kontzientzia piztu zitzaion han, besteak beste, Martxelo Otamendi ikaskideari esker. Irakasleek ez zuten euskararekiko jarrera onik, baina leku askotako ikasleak zeuden eta euskaraz egiten zuten beraien artean. Hika ere erabiltzen zutela dio.

  • Ixabel Jauregi Amaginarrebari gustatu ez arren, senarrarekin hika

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Umetatik hika egin izan du lagunekin, nahiz eta beti egon lagunen bat egiten ez zuena edo erraztasun gutxiago zuena. Nobioarekin eta haren lagun azpeitiarrekin ere beti hika. Amaginarrebak bikoteak elkarrekin hika egitea ez zela egokia esan arren, ohitura horrekin jarraitu zuten. Ahizpak senarrarekin zuka egiten du. Seme-alabei hika egiten diete.

  • Ixabel Jauregi Seme-alabei hika egin arren, euren artean zuka

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Alabak ez du lagun guztiekin egiten hika. Bakoitzarekin duen harremanaren araberako izango dela uste du. Seme-alabei hika egin izan diete txikitatik, baina euren artean zuka egiten dute. Senarrak eta semeak elkarrekin hika egiten dute. Garai batean naturalago irteten zela hika uste du. Gaur egun kontzienteki egin beharra dago.

  • Ixabel Jauregi Hitanoa telebistan eta literaturan

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Garai batean telebistan hika eredu onak ematen ziren hainbat telesailetan, baina gaur egun ez dago halakorik. Goazen! telesailean, esaterako, gazteek hikako testuak berdin-berdin ikasiko lituzketela uste du. Literaturan badaude elkarrizketetan hika sartzen duten idazleak.

  • Ixabel Jauregi Hikaren gertutasuna; kontzientziaren beharra

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Hikak gertutasuna eta konplizitatea ematen duela eta zuka harreman-mota ezberdina sortzen dela dio. Lankide berri bati zuzentzean, lehenbizi ea euskaldun zaharra ala euskaldun berria zen begiratzen zuen, hika egiten hasteko. Baina euskaraz ondo moldatzen zirenekin, normalean, hika. Gaztetan ere, amari dendan laguntzen ziotenean, bezero askorekin hika. Hika egiteko kontzientzia eduki izan du beti, batez ere seme-alabak izan eta gero.

  • Ixabel Jauregi Emakume eta gizonezkoeen ezberdintasunak, baita hizkuntzari lotuta ere

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Garai batean gizonezkoak gehiago sozializatzen ziren eta horregatik eutsiko zioten hobeto hitanoari. Bertsotan ere gauza bera gertatzen zen, emakumeek etxean ikasten zuten bertsotan. Gizonak ausartagoak ere izaten dira: ondo edo gaizki, aurrera. Emakumeek gehiago exijitzen diete euren buruei, gizarteak ere gizonen parean egoteko gehiago eskatu izan dielako. Entzun izan du hika emakumezkoentzat ez dela fina. Azken urteetan emakumezko batzuk ahalduntze tresna gisa hasi dira hitanoa bultzatzen.

  • Ixabel Jauregi Emakumeak komunikatzaileago

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Jende berria ezagutzea, harremanak eta komunikazioa gustatzen zaizkio, aberasgarria delako. Emakumeek gehiago komunikatzen dutela uste du. Emakume eta gizonezkoen arteko aldea; emakumeen izaera. Interesgarria litzateke emakumeen arteko komunikazio hori noka izatea.

  • Ixabel Jauregi Ikasleen gurasoekin, normalean, zuka

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Amaren dendan bezeroekin hika egiten zuen gaztetan. Irakasle bezala, normalean zuka egin izan du gurasoekin, baina batzuekin hika ere bai, salbuespenez, batez ere gazteagoekin edo ikasle ohiekin.

  • Itziar Arrieta Etxean hika jaso arren, seme-alabei ez diete egin

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Beraiei hika egiten zieten, eta anai-arreben artean halaxe egin izan dute beti. Baina beraiek seme-alabei edo ilobei zuka egin izan diete. Itziarrek dio errieta egiteko bakarrik erabili izan duela hika seme-alabekin.

  • Itziar Arrieta Auzoko lagunekin hika; kalean zuka

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Ezagutzen dituzte elkarrekin hika aritzen diren senar-emazteak, baina ez zaie oso egokia iruditzen. Beraiek hika ohitu ziren eta halaxe egin izan dute. Hika beraiekin batera bukatu dela uste dute, ondorengoei zuka egin izan diete eta. Auzoko lagunekin hika egiten zuten, baina kalera joandakoan zuka, batez ere ezezagunekin. Itziarrek gizonezkoei hika egiteko joera.

  • Itziar Arrieta Hika edo zuka egitea, ohitura kontua

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Seme-alabei umetatik zuka egiten ohitu dira eta bilobei ere beti halaxe egin izan diete. Itziarrek dio haserretutakoan egiten duela hika, barrutik halaxe ateratzen zaiolako. Hika egitea ohitura kontua dela iruditzen zaie.