Hika hizketan

  • Jose Ramon Jauregi Zeinek egiten duen hika Antzuolan

    Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola

    Jaimek deskribatzen du hika ari direnen perfila: ikastolatik pasatu gabekoa, baserritik datorrena, adinean askotarikoa. Denetarik ikusten dutela diote: gurasoei hika, anai zaharrenari hika eta gazteari zuka...

  • Jose Ramon Jauregi Animaliei toka

    Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola

    Animaliei hika egin izan diete eta orokorrean, toka, arrarena.

  • Jose Ramon Jauregi Hika egiten diotenari zuka egitea zaila

    Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola

    Pena hartuko lukete hitanoa galduko balitz. Ezin dute zuka egin hika egitera ohituta daudenekin. Jaimek dio euskaraz egitera ohituta dagoenari erdaraz egitea bezain zaila egiten zaiola.

  • Jose Ramon Jauregi Noka berreskuratzeko, lehenengo neskek ekin behar

    Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola

    Neskek lehenengo hika beraien kasatara egiten hasi beharko luketela uste du Jaimek. Hartara, haiek entzunez gero, norberak ere errazago egingo liekeela hika.

  • Jose Ramon Jauregi Hitanoa, etxetik edo eskolatik jaso behar

    Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola

    Hika egiten jarraitzea dela bidea diote: ez galtzeko, egin egin behar dela. Noka nola indartu ez dakite. Kalean egiten ez duenak etxean ez duela egingo uste dute, eta alderantziz ere bai. Etxetik edo eskolatik jaso beharko luketela diote.

  • Anttoni Nazabal Txamarretxe auzoan jaioa

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Txamarretxe auzoan jaio zen, artzainen auzoan. Gurasoak baserritarrak ziren, baina kale-etxean bizi ziren. Aitak CAFen egiten zuen lana. Sei senide ziren. Biosola baserrira asko joaten ziren.

  • Anttoni Nazabal Kalean eta etxean hika

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Kalean ikasi zuen hitanoa, lagun artean. Mutilen artean gehiago erabiltzen zuten. Berari hika egitea ateratzen zaio. Gurasoei bromatan bakarrik hika, bestela zuka, eta senideen artean hika egiten zuten. Hirugarrena da bera.

  • Anttoni Nazabal Neska-mutikoak umetan hika

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Gaztetxotan erdaraz hitz egiten hasi ziren neskak (mutilak ez). Aitak debekatu egiten zien. Umetako jolasak zeintzuk ziren esaten du. Neska-mutilen artean hika egiten zuten.

  • Anttoni Nazabal Espainiako migratzaileekin zuten harremana

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    60ko hamarkadan migrazio handia egon zen herrian. Oso harreman ona izan zuten haiekin. Amak halaxe ikasi zuen erdaraz. Kanpotik etorritakoek ez zuten euskara ikasi, baina haien seme-alabek bai; kalean ikasten zuten euskara, eskolan dena erdaraz zelako.

  • Anttoni Nazabal Andaluziatik etorritako emakumeen ohiturak

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Gizonak elkarteetara joaten ziren, eta emakumeak etxe aurrean elkartzen ziren. Berea ama galtzerdiak konpontzen zebilen bitartean Andaluziatik etorritako emakumeak pipak jaten ikusten zituenean harrituta geratzen zen; emakume haiek Ordiziara ere joaten ziren zinera. Tomatea gordinik jateari buruzko komentarioak.

  • Anttoni Nazabal Bilore lantegiko neskak erdaraz; euskararen aldeko mugimendua

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    12-13 urterekin erdarako joera hartu zuten neskek, baina gero buelta eman zioten, euskararen aldeko herri mugimendua hasi zenean. Bilore lantegia ireki zutenean berak ere hantxe lanean hasi nahi zuen, baina amak ikasten jarraitzeko esan zion. Han zebiltzan neska askok erdaraz hitz egiteko ohitura hartu zuten.

  • Anttoni Nazabal Don Modesto parrokoaren eragina

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Don Modesto parrokoak asko markatu zuen herria. Frankista zela dio eta igandeko sermoietan egundokoak esaten zituela abertzaleen eta "gorrien" kontra. Horren ondorioz, laiko eta ateo asko sortu ei ziren herrian.

  • Anttoni Nazabal Guraso abertzaleak, euskaldunak

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Etxean abertzaleak ziren. Gurasoek argi zeukaten euskaldunak zirela eta ez españolak. Argiak itzalita entzuten zituzten irrati klandestinoak.

  • Anttoni Nazabal Gerra garaian errepresio handia herrian

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Aitak Castellonen egin zuen soldaduska. Afrikan ere egon zen eta 20 arte zekien kontatzen arabieraz. Zaldibian errepresio handia egon zen gerra garaian. Hondasunen bahiketa ohikoa izan zen. Fusilatuak ere egon ziren.

  • Anttoni Nazabal Don Jexux apaiza, Don Modestoren justu kontrakoa

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Aitak kontatzen zion gaztetan dantza taldean klandestinitatean entsegatzen zutela. Don Modestoren ondoren Don Jexus apaiza joan zen herrira, komunista. Hark ere bere marka utzi zuen. Gazte asko erakarri zituen. Antzerkia egiten zuten, mendira joan...

  • Anttoni Nazabal Erlijioak egindako kaltea

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Amak ez zituen ulertzen beti elizan zebiltzan emakume batzuk, ateratakoan gaizki esaka eta epaitzen aritzen zirenak. Oiduiko aterpera joaten hasi ziren eta Don Modestok sermoian egundokoak esaten zituen beraiei buruz. Jendea epaitzeko giroa bultzatzen zuen erlijioak.

  • Anttoni Nazabal Amaren izaera

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Ama feminista zela dio eta aitari eboluzionatzen lagundu ziola uste du. Besteek zer esango zuten ez zitzaion hainbeste inporta amari.

  • Anttoni Nazabal LKIn sartu zen

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Konfrontazio politiko handiak egon ziren herrian, politika kontuengatik. LKIn sartu zen bera: troskista zen. Kartzelara eraman zuten, Martutenera. Herriko bi abertzale ere sartu zituzten eta haiei laguntzeko fondo bat sortu zuten herrian, baina beraientzat ez. Herrian errebeldia handia egon dela dio.

  • Anttoni Nazabal Bere bila joan zirenean, konplizitatea

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Zergatik atxilotu zuten kontatzen du. Institutuan zebilen eta propaganda aparatuan zegoen. CAFen greba handiak izan ziren garai hartan eta beraiek ere manifestazioa egiten zuten. Txileko kolpea gogoratzen du... Polizia bere bila joan zenean, irakasle batek gezurra esan zien. Amak ere ezkutatu egin zuen vietnamita. Berak orduan ez zekien 1936ko gerran zenbat fusilatu zituzten.

  • Anttoni Nazabal Madrilen epaitua, artean adingabea zelarik

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Sei hilabete egin zituen kartzelan. Adin txikikoa zen artean. Madrilen izan zen epaiketa. Ama bere defentsan atera zen beti. Amaren bizitza kontatzen du pixka bat eta haren izaera.