Hika hizketan
-
Gerra garaian errepresio handia herrian
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Aitak Castellonen egin zuen soldaduska. Afrikan ere egon zen eta 20 arte zekien kontatzen arabieraz. Zaldibian errepresio handia egon zen gerra garaian. Hondasunen bahiketa ohikoa izan zen. Fusilatuak ere egon ziren.
-
Don Jexux apaiza, Don Modestoren justu kontrakoa
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Aitak kontatzen zion gaztetan dantza taldean klandestinitatean entsegatzen zutela. Don Modestoren ondoren Don Jexus apaiza joan zen herrira, komunista. Hark ere bere marka utzi zuen. Gazte asko erakarri zituen. Antzerkia egiten zuten, mendira joan...
-
Erlijioak egindako kaltea
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Amak ez zituen ulertzen beti elizan zebiltzan emakume batzuk, ateratakoan gaizki esaka eta epaitzen aritzen zirenak. Oiduiko aterpera joaten hasi ziren eta Don Modestok sermoian egundokoak esaten zituen beraiei buruz. Jendea epaitzeko giroa bultzatzen zuen erlijioak.
-
Amaren izaera
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Ama feminista zela dio eta aitari eboluzionatzen lagundu ziola uste du. Besteek zer esango zuten ez zitzaion hainbeste inporta amari.
-
LKIn sartu zen
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Konfrontazio politiko handiak egon ziren herrian, politika kontuengatik. LKIn sartu zen bera: troskista zen. Kartzelara eraman zuten, Martutenera. Herriko bi abertzale ere sartu zituzten eta haiei laguntzeko fondo bat sortu zuten herrian, baina beraientzat ez. Herrian errebeldia handia egon dela dio.
-
Bere bila joan zirenean, konplizitatea
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Zergatik atxilotu zuten kontatzen du. Institutuan zebilen eta propaganda aparatuan zegoen. CAFen greba handiak izan ziren garai hartan eta beraiek ere manifestazioa egiten zuten. Txileko kolpea gogoratzen du... Polizia bere bila joan zenean, irakasle batek gezurra esan zien. Amak ere ezkutatu egin zuen vietnamita. Berak orduan ez zekien 1936ko gerran zenbat fusilatu zituzten.
-
Madrilen epaitua, artean adingabea zelarik
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Sei hilabete egin zituen kartzelan. Adin txikikoa zen artean. Madrilen izan zen epaiketa. Ama bere defentsan atera zen beti. Amaren bizitza kontatzen du pixka bat eta haren izaera.
-
Amari errebeldea izatea tokatu zitzaion
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Amaren izaerari buruz hitz egiten du. Anttoni Iztuetari errebelde izatea tokatu zitzaion eta berak asko miresten zuen. Hiru neska eta hiru mutil ziren; errebeldia puntu bat izan dute guztiek.
-
Madrileko epaiketa II
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Madrileko epaiketa. Bi neska eta bi mutil ziren; kide bat asko torturatu zuten. Beraiek ez zituzten torturatu, baina gaizki tratatu bai. 'Vietnamita' libratu zutela dio, kopiak egiteko makina. Kopiak nola egiten zituzten azaltzen du.
-
Selektibitatea ez zuen egin nahi izan eta neskametzan hasi zen
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Selektibitatearen kontra ere borrokatu zuen. Ez egitea erabaki zuen eta lanean hastea. Amari disgustua eman zion. Tolosara joan zen familia batera. Neskameen egoera ezagutu zuen hala: neska gazteak depresioak jota, interna etxeetan, kontraturik gabe...
-
Magisteritza, Dominikar Errepublikan
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Dominikar Errepublikara joateko aukera sortu zitzaion. Irakasle titulua han atera zuen.
-
Zaldibiako ikastolaren sorrera; Dominikar Errepublikako esperientzia
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Zaldibian etxebizitzetan ikastola jarri zuten eta mugimendu indartsua sortu zen. Irakasleetako bat Carmen Irastortza zen. Dominikar Errepublikara elkarrekin joan ziren; guztira 9 neska. Urtebeterako printzipioz, baina bi urte azkenean. Familia aberatseko troskista bat ezagutu zuen eta kontraesana sortu zion horrek.
-
Magisteritza, Dominikar Errepublikan II
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Dominikar Errepublikan hezkuntza aldetik hemen baino aurreratuago zeudela uste du. Santo Domingon egon ziren. Emakumearen egoerari buruz hitz egiten du eta hango familia ereduari buruz.
-
Emakumearen egoera Zaldibian
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Emakumeen egoera Zaldibian. Gaztea zelarik, kuadrillan lehenengo bikoteak egiten hasi zirenean, jarrera batzuen kontra zegoen. Bera ez zen pintatzen, ez dotore janzten... oso kritikoa zen. Oso lotsatia zen. Orduko kontraesanak.
-
Matxismoa lehen eta orain
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Matxismoa ageriago zegoen lehen. Txiste batzuekin barre egiten zuten... Kontakatilu fama emakumeek daukatela dio, baina mutilak ere ez ei dira motz geratzen. Festetan begirada lizunak, ipurdia ukitu... halakoak sarri gertatzen ziren.
-
Komentario arrazistak ohikoak
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Komentario arrazistak sarri entzuten ditu herrian bertan eta uste du kosta egiten zaigula interbenitzea. Feminismoak ere ez duela hainbeste eboluzionatu dio.
-
Amak dantzarako astirik ez
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Aita dantzaria zen, baina gurasoak ez ditu ikusi herriko festetan elkarrekin edo soltean dantzan. Amak ez zeukan horretarako astirik. Ezkondu zirenean, hiru egunerako Iruñeara joan ziren ezkonbidaian eta amari luze egin zitzaion.
-
Eskolako oroitzapenak
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Eskolan hasi zenean erdaraz ez zekien eta sustoa hartu zuen. Maistra kopetiluna iruditu zitzaion, gainera. Neskak eta mutilak aparte, gimnasia ere desberdin. Irakasleak baserrikoak gutxietsi egiten zituen. Eraztunarekin kaskarrekoak ematen zituen batek. Parrokoaren familiakoek enkarguak eginarazten zizkieten eskolako umeei.
-
Ez da mezetara asko joandakoa
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Denbora gutxian joan zen mezetara. Jaunartzea egin zuen, baina ez zuen presio handirik joateko. Amak irratian entzuten zuen meza, baina ez zen igandero joaten. Beste etxe batzuetan zorrotzagoak ziren. Kanpotik etorritako emakumeak ez ziren mezetara joaten, hiletetara bakarrik. Lutoa janzten zuten.
-
Legorretako ikastolan irakasle
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Legorretako ikastolan hasi zen lanean. Urte dezente egin zituen han. Publifikatu egin zen gero eta eskola bakarra geratu zen. Euskaraz nola alfabetatu zen azaltzen du, bere kabuz. Asko irakurtzen zuen, hitz zerrendak egin... Ordiziako ikastolakoekin harremana zuten eta ikastaroak egiten zituzten.