Hika hizketan
-
1646an herrian atxilotutako 10 emakumeak
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Martxoaren 8rako 1646ko emakume batzuen epaiketari buruzko dokumentua atera zuten herrian. 10 emakume ezkongabe atxilotu zituzten; batek apaizarekin izan zituen bi ume. Don Modestori buruz esan dituztenak.
-
Nikaraguako emakume baten historia
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Nikaraguako emakume baten historia kontatzen du, herrian bizi izan dena. Haurdun zegoela, gizonak alde egin zion. Bertako familia batek laguntza handia eman zion eta nola egin zuen aurrera.
-
Hika norekin hitz egiten duen
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Hika senideekin eta lagun artean egiten du. Alabei zuka egiten die batez ere. Mutilen artean joera handiagoa dago hika egiteko nesken artean baino.
-
Ikasleei batzuetan hika
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Irakasle moduan ikasleekin ere erabili du hitanoa. Mutilen artean ohitura handiagoa ikusi du hika egiten. Konfiantzaz hitz egin nahi zienean hika ateratzen zitzaion.
-
Hitanoaren egoera Zaldibian; eskolan erakutsi beharko litzateke
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Herriko hitanoaren egoera: mutilek egiten dute gehiago. Hezkuntzan ere leku bat izan beharko lukeela uste du, baina dauden erronka guztiekin zaila ikusten du. Hika irakaslea aurkitzea ere igual ez litzatek erraza izango. Mutiko marokiar batzuek kalean hika ere ederki ikasi zutela dio.
-
Hitanoa galzorian nesken artean
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Hitanoa nesken artean galzorian dagoela uste du. Nesken esku ikusten du hori iraultzea. Hitanoak ahalduntze bat erakusten duela dio: bolumen altua... Neskak finagoa izan behar du gizartean duen rolean.
-
Mutilek noka egiteko zailtasunak
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Berak ez du ahaleginik egin behar mutilei hika egiteko, baina gizonezko askok bai alderantziz, ez dakizkitelako nokako aditz formak. Hika kalean ikasitako mutil batek baserriko etxekoandreari esan ziona: "Damian etxean al zegok?".
-
Hitanoaren doinua gustuko
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Pena emango lioke hitanoa galduko balitz. Gustatu egiten zaio doinua.
-
Pentsio duinen alde lanean
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Oraingo bere militantzia pentsiodunen aldekoa da. Bere amarekin asko akordatzen da. Alarguntzean erdira jaistea ez zaio justu iruditzen. Emakumeek egindako lanei balio ekonomikoa jartzen hasiko bagina...
-
Pentsio duinen alde lanean II
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
2020ko urtarrilaren 30eko greba egin zenean ekitaldi polita egin zuten Zaldibian, beste talde batzuekin elkartuta. Astelehenetan elkarretaratzea egiten dute Ordiziako plazan. Gaur egun borroka falta dela dio.
-
Emakumezkoei zuka egiteko joera
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia
Umetan neskei ez zien hika egiten. Gaur egun ere askok ez dietela emakumezkoei hika egiten uste du. Bere lagun-kuadrilla jartzen du adibide gisa. Berak kontzienteki egin zuen beti hika egiteko hautua.
-
Edozeini hika egiteko kezkatan
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia
Hikaren aurkako iruzkin txarrak entzun izan dituela dio, baina ez du gogoan adibide zehatzik. Oraindik ere kalean edozeini hika egiten ez dela ausartzen dio, buruan sartu digutelako ez dela edukazio onekoa.
-
Hikak konfiantza eta gertutasuna ematen du
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia
Hika egiteak konfiantza ematen du, hurbiltasuna. Ez da erraza ezagun bati hika hastea. Euskaldunon izaera ere halakoxea da, gainera: kostatu egiten zaigu konfiantza hartzea.
-
Hikaren egoera gaur egun Azkoitian
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia
Hikaren egoera gaur egun txarra dela eta okerrera doala iruditzen zaio. Azkoitian oraindik ere gazteek egiten dute, baina ez daki ziur zein den uneko egoera. Bere alabak eta semeak hika egiten dute lagunekin. Penagarria litzateke hika galtzea.
-
Hika gutxiago inguruko herrietan
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia
Bera Eibarren egon zen garaian, 60ko eta 70eko hamarkadetan euskara oso egoera txarrean zegoen han eta Elgoibarren ere antzera izango zela uste du. Elgoibarren bere adinekoek ez dakitela hika dio, familia oso euskaldunetakoak izan arren. Hikaren egoera txarra dela iruditzen zaio, zaila ikusten duelako Urolatik jada askoz galduago dagoen herrietara zabaltzea.
-
Hautu kontzientea egin beharra dago euskararekin
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia
Penagarria litzateke hika galtzea, gurea den gauza bat galduko litzatekeelako eta aberastasun bat galduko litzatekeelako. Gauzak hobetzeko, jendea kontzientziatu beharko litzateke. Euskararekin ere gauza bera: hautu kontziente bat egin beharra dago.
-
Ondo ikusten du gazteagoek berari hika egitea
Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia
Garai batean ez zegoen ondo ikusita zaharragoei hika egitea eta oraindik ere ohitura horrek badu indarra. Berak, esaterako, errazago egiten die hika gazteagoei zaharragoei baino. Hala ere ez du gaizki ikusten gazte batek berari hika egitea. Hika gehiago egingo luke, baina batzuetan muga bat sentitzen du, besteek zer pentsatuko ote duten edo.
-
Jauregitik oinez Miserikordiako mojen eskolara
Xabier Eizagirre Landa (1957) Azkoitia
Jauregi baserritik oinez jaisten ziren eskolara umetan. Abarkak edo botinak Uxer aldean sasi artean gorde eta zapatak janzten zituzten eskolara txukun joateko. Miserikordiako mojen eskolan hasi zen 6-7 urterekin.
-
Etxean noka zen nagusi
Xabier Eizagirre Landa (1957) Azkoitia
Gurasoek hika egiten zieten umetatik. Alabei agian gutxiago, gazterik etxetik alde egin eta urruntze horrek hizkeran ere aldaketa eragiten zuelako, antza. Anai-arreben artean hika egiten zuten eta, bost arreba zituenez, noka entzuten zen gehien etxean. Behin arreba txikiak osabari ere noka egin omen zion, artean ikasten ari zela.
-
Donostiako gazte kuadrilletan euskaraz aritzearekin nahikoa
Xabier Eizagirre Landa (1957) Azkoitia
Familiako whatsapp taldean berari ere hika zuzendu izan zaizkio noizbehinka semea edo alaba, txantxa-giroan. Nahiz eta hori garai batean ez zegoen ondo ikusita, egokia iruditzen zaio, ikasi dezaten balio badu. Nahiz eta kuadrilla batetik bestera aldea egon daitekeen, gazteek Donostian ez dute hika aritzeko aukerarik eta euskaraz aritzea bera ere ez da izaten erraza batzuetan.