Hika hizketan

• Amari errebeldea izatea tokatu zitzaion

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Amaren izaerari buruz hitz egiten du. Anttoni Iztuetari errebelde izatea tokatu zitzaion eta berak asko miresten zuen. Hiru neska eta hiru mutil ziren; errebeldia puntu bat izan dute guztiek.

• Madrileko epaiketa II

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Madrileko epaiketa. Bi neska eta bi mutil ziren; kide bat asko torturatu zuten. Beraiek ez zituzten torturatu, baina gaizki tratatu bai. 'Vietnamita' libratu zutela dio, kopiak egiteko makina. Kopiak nola egiten zituzten azaltzen du.

• Selektibitatea ez zuen egin nahi izan eta neskametzan hasi zen

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Selektibitatearen kontra ere borrokatu zuen. Ez egitea erabaki zuen eta lanean hastea. Amari disgustua eman zion. Tolosara joan zen familia batera. Neskameen egoera ezagutu zuen hala: neska gazteak depresioak jota, interna etxeetan, kontraturik gabe...

• Magisteritza, Dominikar Errepublikan

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Dominikar Errepublikara joateko aukera sortu zitzaion. Irakasle titulua han atera zuen.

• Zaldibiako ikastolaren sorrera; Dominikar Errepublikako esperientzia

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Zaldibian etxebizitzetan ikastola jarri zuten eta mugimendu indartsua sortu zen. Irakasleetako bat Carmen Irastortza zen. Dominikar Errepublikara elkarrekin joan ziren; guztira 9 neska. Urtebeterako printzipioz, baina bi urte azkenean. Familia aberatseko troskista bat ezagutu zuen eta kontraesana sortu zion horrek.

• Magisteritza, Dominikar Errepublikan II

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Dominikar Errepublikan hezkuntza aldetik hemen baino aurreratuago zeudela uste du. Santo Domingon egon ziren. Emakumearen egoerari buruz hitz egiten du eta hango familia ereduari buruz.

• Emakumearen egoera Zaldibian

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Emakumeen egoera Zaldibian. Gaztea zelarik, kuadrillan lehenengo bikoteak egiten hasi zirenean, jarrera batzuen kontra zegoen. Bera ez zen pintatzen, ez dotore janzten... oso kritikoa zen. Oso lotsatia zen. Orduko kontraesanak.

• Matxismoa lehen eta orain

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Matxismoa ageriago zegoen lehen. Txiste batzuekin barre egiten zuten... Kontakatilu fama emakumeek daukatela dio, baina mutilak ere ez ei dira motz geratzen. Festetan begirada lizunak, ipurdia ukitu... halakoak sarri gertatzen ziren.

• Komentario arrazistak ohikoak

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Komentario arrazistak sarri entzuten ditu herrian bertan eta uste du kosta egiten zaigula interbenitzea. Feminismoak ere ez duela hainbeste eboluzionatu dio.

• Amak dantzarako astirik ez

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Aita dantzaria zen, baina gurasoak ez ditu ikusi herriko festetan elkarrekin edo soltean dantzan. Amak ez zeukan horretarako astirik. Ezkondu zirenean, hiru egunerako Iruñeara joan ziren ezkonbidaian eta amari luze egin zitzaion.

• Eskolako oroitzapenak

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Eskolan hasi zenean erdaraz ez zekien eta sustoa hartu zuen. Maistra kopetiluna iruditu zitzaion, gainera. Neskak eta mutilak aparte, gimnasia ere desberdin. Irakasleak baserrikoak gutxietsi egiten zituen. Eraztunarekin kaskarrekoak ematen zituen batek. Parrokoaren familiakoek enkarguak eginarazten zizkieten eskolako umeei.

• Ez da mezetara asko joandakoa

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Denbora gutxian joan zen mezetara. Jaunartzea egin zuen, baina ez zuen presio handirik joateko. Amak irratian entzuten zuen meza, baina ez zen igandero joaten. Beste etxe batzuetan zorrotzagoak ziren. Kanpotik etorritako emakumeak ez ziren mezetara joaten, hiletetara bakarrik. Lutoa janzten zuten.

• Legorretako ikastolan irakasle

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Legorretako ikastolan hasi zen lanean. Urte dezente egin zituen han. Publifikatu egin zen gero eta eskola bakarra geratu zen. Euskaraz nola alfabetatu zen azaltzen du, bere kabuz. Asko irakurtzen zuen, hitz zerrendak egin... Ordiziako ikastolakoekin harremana zuten eta ikastaroak egiten zituzten.

• Zaldibiako udal taldean: Kultura zinegotzi

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Militantzia urteak: 80ko hamarkadan udal hauteskundeak hasi zirenean, 40 pertsona biltzen ziren herrian udal talde bat sortzeko. Bera independiente moduan sartu zen. HB ilegalizatu zutenean, orduan barruan sartzea erabaki zuen, klase borroka ahaztu gabe. Yoyes hil zutenean bera zinegotzia zen, eta argi esan zuen bere ustez bizirik egon behar lukeela.

• Udalean zegoela egindako aldaketak

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Udaletxean koadroak kendu egin zituzten, gizonezko ilustreenak zirelako, eta iskanbila handia sortu zen horregatik. Ekitaldietan kutsu erlijiosoa kendu zuten.

• Herriko kohesioa eta aniztasuna; eskolan duten proiektua

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Zaldibian ezker abertzaleak herriari kohesio handia eman diola uste du. Herriko eskolan aniztasuna lantzeko duten proiektua aipatzen du. Hala ere, ez da erraza oraingo ratioekin eta baliabide urriekin. Ikasleen erdien gurasoek ez dakite euskaraz.

• Guraso batzuk umeen euskara mailarekin arduratuta

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Kanpotik etorritakoen seme-alabek kalean ere euskara ikasten dute. Hizkuntzaren kalitatearekin arduratuta daude guraso batzuek, eta normala iruditzen zaio. Sare sozialek ez dute laguntzen.

• Globalizazioaren eragina herrian

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Globalizazioaren eragina herrian: Internet bidez erostea Covid garaiko kontua zela uste zuen, baina ez. Kanpotik etorritakoek ez dute herriko dendetan erosten, garestixeagoa izaten delako. Denda batzuetan kubatarrak daude lanean, baina gehienek euskaraz hitz egiten dute.

• Zaldibia herri itxia?

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Beste herrietatik datozenek Zaldibia herri itxia dela esaten dute, baina berari ez zaio hala iruditzen. Legorretarekin egiten du konparaketa: Zaldibian kultur ekimen gehiago zeuden han baino, garai batean behintzat. Bertakoekin ezkondutakoei "eranskinak" esaten diete, eta haietako batzuek diote ez zaiela hain erraza egin herrian integratzea.

• Migratzaileak Zaldibian

  Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

  Kubatar familia bat ondo integratu dela kontatzen du, baina ez ziren zuzenean Kubatik etorri. Egoera asko aldatu da herrian: hauteskunde garaian, atez ate joan denean, kanpotar asko aurkitu ditu. Harrera egiten zaie etorkinei, Udaletik.