Hika hizketan

  • Karmen Irizar Hitanoa indartzearen alde

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Genaroren ilobek berari eta euren gurasoei hika egiten dietela azaltzen du. Hitanoa erabiltzea edukazio falta zela esaten zieten, eskolatik eta elizatik bereziki. Hitanoak adiskidetasuna erakusten duela uste du Karmenek. Hitanoa indartzearen alde daude.

  • Karmen Irizar Hika seme-alabekin, batzuek bai, besteek ez

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Seme-alabei Karmenek hika egiten die, Genarok alabei, berriz, zuka. Ohitura kontua dela dio Genarok. Alabei ez baina suhiei hika egiten die Genarok.

  • Karmen Irizar Hitanoaren etorkizuna

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Umeen kasuan, hika entzuten dutenek ohitura hartuko dutela uste du Genarok. Karmenek dio neska-mutikoen artean gutxi entzuten dela; lagaz gero, galdu egingo litzatekeela uste du. Genarok uste du, bere euskalkian hika egitea errazagoa dela batuan edo Tolosaldeko hizkeran hika egitea baino. Karmenek uste du bere euskalkia aldrebesagoa dela beste batzuena baino.

  • Karmen Irizar Hitanoaren transmisiorako, hizketarako ohitura berreskuratzea

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    10-12 urteko neska-mutikoak eta txikiagoak erdaraz entzuten ditu Karmenek. Erdararen indarra izugarria dela dio Karmenek. Genarok azaltzen du lehen hizketarako ohitura zegoela, etxean zein kalean. Adibidea jartzen du. Karmenek dio mugikorrak eskuetatik ihes egiten ote dion jendeari.

  • Genaro Laskurain Mutilek neskekin orain hika gehiago

    Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Mutilek neskekin orain hika gehiago egiten dutela uste du.

  • Karmen Irizar Seme-alaben hitanorako joera

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Karmenen semeak lagunartean hika egiten du; errainak lagunartean zuka. Alabak senarrarekin zuka egiten du. Genaroren alabek elkarri zuka egiten diote baina lagunartean hika egiten zutela uste du.

  • Karmen Irizar Haserretutakoan, hika

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Hika konfiantzaren ikur dela diote. Haserretutakoan, hika gogorragoa dela dio Karmenek.

  • Karmen Irizar Gazteenek ez darabilte hitanorik

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Hitanoa galtzeko bidean dagoela uste du Karmenek. Gazteak ez ditu hika entzuten. Berrogei urte ingurukoek egiten dutela diote. Jendea hika tratatzea lotsagabea zela dio Karmenek. Genarok dio ohiturak aldatzea ez dela samurra. Bultzatu egin behar dela diote, etxetik edo ikastolatik.

  • Karmen Irizar Gazteek hika egiten dietenean, pozik

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Karmenek mutilei zein neskei berdin egiten die hika; Genarok ere hala dio. Gazteren batek hika egiten dienean, poz hartzen dute.

  • Karmen Irizar Hika baserritarrena, eta baserritarrak zapalduta

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Hika egitea lotsagabekeria zen garai batean, Karmenen ustetan; zuka egin behar zitzaion jendeari. Hika baserritarren hizkera zela esaten zen. Baserritar moduan zapalduta sentitu izan da Karmen. Genarok azaltzen du aurreko belaunaldiaren garaian, maiorazgoa izatea garrantzitsua zela baina industria garatu zenean, emakumeak zigarroak erretzen eta gazteleraz hasi zirela, kategoria emango balie bezala. Baserriak hizkuntza eta beste gauza asko mantendu izanak balio handia daukala dio Karmenek. Baserritarrak jende bajutzat hartzen zituztela kontatzen du Karmenek.

  • Karmen Irizar Eskolara gutxitan, kaletarrak baxuagotzat hartu

    Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola

    Karmen noizean behin joaten zen eskolara, lehenengo baserriko lanak ziren. Eskolan erdaraz egin behar izaten zutela dio Genarok, eta gaizki eginez gero, zigorra. Baserritarrak baxuago ikustearena hortik ere etor daitekeela dio Genarok.

  • Imanole Legorburu Hika egin ziezaioten eskatu zien etxekoei

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Anai-arreben artean hika egin izan dute. Gurasoek etxean alabei ez zieten hika egiten, semeari bakarrik; Liernik eskatu eta hala egiten hasi ziren. Amak ahizparekin hika egin izan du; aitaz ez dago hain seguru. Imanolek zuka egiten die seme-alabei gehiago; senarrarekin, ostera, hika.

  • Imanole Legorburu Nagusiagoei hika egitearren, errieta

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Osaba bati hika egin zion Liernik eta errieta egin zion osabak. Imanolek pasarte bat kontatzen du. Imanolen semeak osabei hika egitearren errietak jaso izan dituela dio.

  • Imanole Legorburu Inguruko gehienekin hika

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Imanolek gaur egun hika edozeinekin egiten duela dio. Ume txikiekin ez zaie hika irtetzen. Liernik dio inguruko gehienekin hika egiten dutela. Zaharragoekin hika egiteak gorabeherak sortu izan dizkie.

  • Imanole Legorburu Errespetua ez da hitanoarekin neurtzen

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Berdinetik berdinera daudela sentitzen dutenekin egiten dute hika. Lierniri semeak hika egiten dio, ikaste aldera, eta orain arte ez zen horrela egiten. Imanoleren semeak denei egiten die hika, zahar eta gazte. Hitanoak jarraituko badu, arauak malgutzea ondo ikusten dute. Errespetua ez dela hitanoarekin neurtzen uste dute.

  • Imanole Legorburu Gazteetan mutilek gehiago darabilte hitanoa

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Gazteek mutilen artean hika egiten dute; neskei ere egiten diete baina toka. Orokorrean herrian etxeetan hika gutxi egiten dutela dio Imanolek. Nesken artean gutxi direla diote. Beren gurasoen garaian, denek hika egiten zutela diote.

  • Imanole Legorburu Alabaren kuadrillan hitanoaren lanketa

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Emakumeei zuka egitea errespetu kontua izan zela diote. Beren inguruan, lehengo kontutzat dute. Alabaren kuadrilan neska batek lanketa egin zuen hitanoarekin eta orain denek egiten dute. Orokorrean mutilek gehiago egiten dutela diote.

  • Imanole Legorburu Gertatzen zen semeari hi eta alabari zu egitea

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Emakumeek erdararako joera handiagoa izan zuten beren garaian. Gizonek inguru sozial handiagoa izaten zuten emakumeek baino. Gertatzen zen semeari hi egin eta alabari zu esatea, zuka finagotzat hartzen zelako.

  • Imanole Legorburu Euskara, prestigio gutxikoa

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Euskara prestigio gutxiko kontua zen. Neskek gehiago egiten zuten erdaraz. "Kaxera" eta antzeko burlak egiten zizkieten baserritarrei, eta erdararako aldaketa egin zuten batzuek. Ohitura kontua dela dio Imanolek.

  • Imanole Legorburu Hika konfiantza giroan

    Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola

    Ezezagunekin gehienetan zuka egiten dute. Hikak konfiantzarekin zerikusia duela diote. Liernik dio norbaiti hika egiteko batzuetan pentsatu egin behar izaten duela.