Hika hizketan

  • Patxi Oliden Anaiak gogor lan egin behar, familia aurrera ateratzeko

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Anaiak bihotzeko gaitza izan zuen, baina aurrera atera zen. Lan asko egin behar izan zuen familia aurrera ateratzeko, aita falta baitzuten. Zortzi lagun bizi ziren etxean, bi izeba ezkongabe ere beraiekin bizi ziren eta. Singer josteko makinak saltzen ibiltzen zenari amak esandakoa.

  • Patxi Oliden Perretxikoen esporak aztertzen mikroskopioarekin

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Behin Donostian perretxikoen inguruko liburu bat ikusi zuen. Beti kuriositate handikoa izan denez, hura hartu eta eskolatik ekarritako mikroskopioarekin perretxikoen esporak aztertzen hasi zen. Esporak zer diren; kolore ezberdinetakoak izaten dira.

  • Patxi Oliden Perretxiko bat sailkatu nahian esporekin izan zituen gorabeherak

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    150 perretxiko mota ezagutuko dituela dio. Perretxiko bat sailkatu nahian haren esporekin nolako buruhausteak izan zituen kontatzen du. Perretxikoen sailkapena: hilgarriak, jangarriak...

  • Patxi Oliden Perretxikotarako filosofia

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Perretxikoekin pixkanaka hasi beharra dago, pixkanaka ezagutzen joan eta argi ibili. Igerian jakitearekin egiten du konparaketa: ez dakiena ez da hiltzen, ez delako ausartzen; zerbait dakienak edo zerbait dakiela uste duenak izaten du arriskua. Perretxikoen mundua oso zabala da.

  • Patxi Oliden Surf-oholak egiten

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Lantegia utzi ostean, Donostian surf-ohol bat ikusi zuen behin erakusleihoan eta orduantxe hasi zen oholak egiten. Bera familia behartsukoa izan denez, ohol merkeak egiten hasi zen hasieran. Gero, gazteek eskatuta, "foam"arekin hasi zen. Nola eta zenbat denboran egiten zituen.

  • Patxi Oliden Kanaberak egiteko, tornua nola prestatu zuen

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Surf-oholak eta kanaberak egiten zituen garai baten, bizimodua ateratzeko. Kanaberako egiteko, berak prestatu zuen tornua, "rotabatorra"ren motorra erabilita.

  • Patxi Oliden Gerra garaian zubi birakaria lehertu zuten

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Gerra garaian zubia apurtu zuten. Zubia biratu egiten zen karga-ontziak pasatzeko. Arozena fabrikara joaten ziren materiala eramatera. Nola leherrarazi zuten zubia biratuta zegoen unean. Leherketaren ondorioak eraikinetan.

  • Patxi Oliden Presoek berregin zuten gerran lehertutako zubia

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Gerra sasoian lehertu zuten zubia nola konpondu zuten. Hasieran egurrezkoa egin zuten, baina gutxi iraun zuen. Gero, preso hartu zituzten milizianoak jarri zituzten zubia berregiten. Beraz, zubia errepublikanoek apurtu zuten eta beraiek berregin behar izan zuten. Zubiaren obren inguruko azalpenak.

  • Patxi Oliden Garai bateko Orio; toponimoak

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Gaur egun Zakilaneko aldapa esaten diotenari Kartzela kalea deitzen zion amak, garai batean kartzela zegoelako. Beraiek Hondartzako aldapa esaten zioten. Garai bateko Orio. Kofradia ondotik hasten zen arrapala. Olatuek gogor jotzen zuten.

  • Patxi Oliden Garai batean arrain gehiago

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Arrantza-kontuak. Garai batean erresakak "amabirjiña" ("jibia") ugari ekartzen zituen. Garai batean batelak arrainez beteta ekartzen zituzten.

  • Mila Etxezarreta Hika, bata mutikotatik, bestea gaztetxotan hasita

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Joxe Marik mutikotatik egiten du hika, etxetik jaso du eta. Milak, ostera, etxean entzuten zuen baina ez zuen egiten, animaliei ez bazen; hamabost urte ingururekin hasi zen. Auzokoek hika egiten zioten Joxe Mariri. Lagunartean beti hika egin izan du Joxe Marik. Batzuekin hika egiten hasi zen Mila.

  • Mila Etxezarreta Lagun artean hika, bestela aldakor

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Milak lagunartean egiten du hika. Institutuan batzuekin egiten zuen eta beste batzuekin ez. Joxe Marik orokorrean herrian hika egiten duela dio; lantokian berriz, mutilei hika eta neskei, batzuei bakarrik. Ez dakite zergatik gertatzen zaien hori, batzuen aurrean irteten diela hikak eta beste batzuen aurrean ez. Boladaka ere izaten dela diote.

  • Mila Etxezarreta Hitanorik ez adinekoei edo konfidantzarik ez dutenei

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Gurasoei ezingo lieke egin Milak, eta ilobak bere aitari hika egitea gogorra egiten zaio, nahiz eta galtzea baino hobeto iruditzen zaion. Joxe Marik gaztetako pasarte bat kontatzen du. Ez dute hika egiten adinekoekin eta konfidantza handirik ez dutenekin. Hainbat adibide jartzen dituzte.

  • Mila Etxezarreta Seme-alabei zuka; semeek lagun artean hika

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Seme-alabei zuka egiten die Milak eta Joxe Marik ere semeei zuka egiten die. Ingurukoak seme-alabei zuka egiten entzun izanak eragina izango zuela uste du Joxe Marik. Joxe Mariren amak hika egiten die bilobei; Milaren amak, ostera, zuka. Semeek kuadrilan hika egiten dutela dio.

  • Mila Etxezarreta Emakumeei hika egitea ez zela fina

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Milak dio etxe batzuetan gertatu dela emakumeei ez zitzaiela gustatzen hika egin ziezaioten, haientzat ez zelako batere fina. Joxe Marik ez dauka argi zergatik gertatzen den hori.

  • Mila Etxezarreta Hika baserritarrena eta baldarra, batzuentzat

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Institutuan bi lagunekin hika egiten zuen Milak, eta biak ziren baserri girokoak. Joxe Marik kaletarrekin ere egin izan du. Etxean emakumeei hika egitea ez zela fina esaten zioten lagun bati buruz berba eginez, Milak uste du lotuta egon daitezkeela hika baserritarrena den ideia eta gainera baserritarrak baldartzat hartzearena ere bai.

  • Mila Etxezarreta Hika, batzuekin bai, beste batzuekin ezin

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Ilobari hika egitea kosta egiten zaio Milari, hark eskatu arren. Bilobei egitea ere ez zaio ateratzen. Dakitenek egin behar dutela dio. Joxe Marik koinatuekin ere egiten du. Euskalkiei buruzkoak aipatzen dituzte.

  • Mila Etxezarreta Denetariko jendea hika

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Orokorrean, hitanoa egiten dute baserritarrek, beraiek baino nagusiagoek batzuek, gazte batzuek... Zer ikasi duen, lanean non dabiltzan, zeinekin harremantzen diren... gorabehera asko dagoela diote. Lantokian gazteagoei hika egiten diete Joxe Marik eta; lantegia handitu zenean, neska batzuei zuka. Kuadrilaka izaten dela dio Milak: batzuek hikarako joera dutela, beste batzuek zukarako eta beste batzuek erdararako.

  • Mila Etxezarreta Elkarrizketa gutxiago, hika gutxiago

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Baserriko emakumeek lehen haien artean hika egingo zutela diote eta harreman handia zeukatela haien artean. Hori galtzearekin batera, hika gutxiagotzea eragin zezakeela uste dute. Elkarrizketa gutxiago egiten dela uste du Joxe Marik, eta mugikorretik asko erdaraz sartzen dela dio, eta horrek eragin handia daukala.

  • Mila Etxezarreta Hitanoaren transmisioan etena

    Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola

    Milaren ama eta izebak etxean egoten ziren eta osaba ostera kalera joaten zen, eta hika egiteko aukera gehiago izaten zuen. Joxe Marik azaltzen du elkarte gastronomikoetan gizonak egoten zirela eta haiek hika egiten zutela normalean. Joxe Mari lantokian hasi zenean, haiekin lan egiten zuen emakumearekin hika egiten zuen; gero sartutako neskekin zuka. Transmisioan etena egon dela dio Milak. Norbaitek proposatu zuelako hasi ziren kuadrilako neskak hika egiten eta azkenerako, mutil eta neska, denak hortara ohitu ziren.