Hika hizketan

  • Mari Karmen Inza Jaungoikoari hika?

    Mari Karmen Inza Iñurritegi (1953) Marije Ugarte Garitaonandia (1956) Oñati

    Leizagarrak Jaungoikoari hika egiten zion. Marijeren iritziz intimitate kontua dago tartean, etxean hika (konfiantzazko eremuan) eta elizan zuka edo berorika egiten zitzaion. Mari Karmenen amandreak ere hika egiten zion Jaungoikoari. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Karmen Inza Hikak zer ematen dizue?

    Mari Karmen Inza Iñurritegi (1953) Marije Ugarte Garitaonandia (1956) Oñati

    Hurbiltasuna, konfiantza, etxeko izaera. Hika galduz gero tristura handia emango lieke, 'espezie' bat galtzea moduan. Hizkuntzaren zati garrantzizko bat galtzea litzateke. Oñatiko hitanoa.

  • Zumalde ahizpak Hika ezin da edonon egin

    None Zumalde Zumalde ahizpak () Oñati

    Hika garai batean ez zen edozein tokitan hitz egiten. Gaur egun ere, batzuekin hika eta besteekin zuka erabiltzen dute. Jendea harritu egiten da hika entzutean. Oñatiko hitanoa.

  • Xeferi Erostarbe Zeini hika eta zeini zuka?

    Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Bittori Goitia Larrañaga (1928) Enkarna Grisaleña Gil (1928) Oñati

    Ezezagunei ez diete sekula hika egiten, ezta oso umeak direnei ere. Oso eremu txikian erabiltzen da. Kaleko lagunekin zuka. Oñatiko hitanoa.

  • Agurtzane Zumalde Araozgo eskolan ia zukarik ez

    Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Araozgo eskolan ia inork ez zuen zuka erabiltzen. Ohitura kontua da hika. Agurtzanek fabrikan gaizki pasa zuen hika gaizki egiten zizotelako. Oñatiko hitanoa.

  • Jone Arriaran Lagun gutxirekin hika

    Jone Arriaran Etxeberria (1937) Mari Karmen Arriaran Etxeberria (1935) Oñati

    Lagunekin zuka egiten dute. Mari Karmenek lagun bakar batekin hitz egin izan du hika. Beste lagunen batekin hitz solteak bakarrik. Ohitura kontua da. Konfiantza handia izanez gero, nahi gabe ateratzen omen dira hitz edo esamolde solteak.

  • Arenduikoak Hikak sortzen dien sentipena; hikaren etorkizuna

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Hikak konfiantza handiagoa ematen die; zukak errespetua. Pertsona batzuekin automatikoki ateratzen zaie, baina beste batzuekin hika egitea (adibidez alabekin) pentsaezina da eurentzat. Hika galtzea pena litzatekeela diote, baina beraiek ez dutenez transmititu, galtze hori etor daitekeela ikusten dute.

  • Esperanza Aiastui Zergatik galdu da noka?

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Emakumeen artean hitanoa galdu izanaren arrazoiei buruz dihardute. Emakumeek gaztelerarako joera gehiago izan dute. Oñatiko hitanoa

  • Ixabel Jauregi Ikasleei gela barruan euskara batuan eta zuka

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Magisteritza ikasi eta berehala Azpeitiko Karmelo Etxegarai ikastetxean hasi zen lanean. Irakasleen artean hika erabiltzen zuten, baina zalantza zuten ikasleei nola zuzendu. Gelatik kanpora erabiltzen zuten hitanoa, baina gela barruan euskara batua eta zuka. Gogoan du elkarrizketa batzuk hitanoz zituen Nemesio Etxanizen antzerki bat irakurri izan zutela eskolan, baina, horrez gain, ez zuten lanketa berezirik egiten. Herriko euskara ere ez da landu izan.

  • Ixabel Jauregi Atzerritik etorritako ikasle mutilak hika

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Duela 20 urte inguru hasi zirela atzerritik ikasleak etortzen dio. Mutil pakistandarrek, bertakoekin nahastean, hika ikasten dute. Neskek, berriz, bertakoekin harreman gutxiago izaten dutela eta gutxiago ikasten dutela uste du. Mutilek toka ikasten dute lagunartean eta berari ere halaxe egin izan diote noizbait. Hegoamerikarren kasuan, ez dutela euskara ikasteko hainbeste behar sentitzen iruditzen zaio.

  • Ixabel Jauregi Zukatik hikara aldatzeak esfortzua eskatzen du

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Askotan ez du ulertzen nolatan ari den galtzen noka, beraiek hain naturalki erabili izan dutenean. Seme-alabek ez dute elkarrekin hika egiten. Hizkuntza-ohitura aldatzeak esfortzua eskatzen du.

  • Ixabel Jauregi Adjektibo ezkorrak: zanpana, zarbua, txolina...

    Ixabel Jauregi Alberdi (1956) Azkoitia

    Bere buruari hika egiten dio. "Hi haiz zanpana" espresioa. "Zarbua" izateak zer esan nahi duen. Mutilentzat erabiltzen da batez ere. Neskentzat kalifikatzaile gehiago daude: zanpana, txolina, zontzona... Bakoitzaren adiera.

  • 1063 Ohitura, hika

    Mari Jose Arana Aranburu (1950) Maillolli Manterola Arrieta (1953) Domi Unsain Iartzabal (1949) Oiartzun

    Hikari buruz: zenbat aritzen diren. Nor nori aritzen zaion. Normalean semeei hika errazago egiten diete alabei baino. Hika.

  • 1063 Norekin hika eta norekin zuka

    Mari Jose Arana Aranburu (1950) Maillolli Manterola Arrieta (1953) Domi Unsain Iartzabal (1949) Oiartzun

    Auzokoekin hika aritzen dira: zaharragoekin zuka, eta edadekoekin eta gazteagoekin hika. Hika.

  • 1063 Zaharragoei, zuka

    Mari Jose Arana Aranburu (1950) Maillolli Manterola Arrieta (1953) Domi Unsain Iartzabal (1949) Oiartzun

    Edadeak markatzen du nori egin hika eta nori zuka. Zaharragoari errespetuarengatik zuka egiten zaio. Neskek gutxiago dakite hika mutilek baino. Hika.

  • 1063 Txikierdiko dantzaldia

    Mari Jose Arana Aranburu (1950) Maillolli Manterola Arrieta (1953) Domi Unsain Iartzabal (1949) Oiartzun

    Neskatxak egin eta dantzaldietara joateko erdaraz ikasi behar izaten zuten. Txikierdi gogoan. Dena bekatua zen eta arrimatzeko beldurrez ibiltzen ziren. Hika.

  • 1063 Auzoan beti hika

    Mari Jose Arana Aranburu (1950) Maillolli Manterola Arrieta (1953) Domi Unsain Iartzabal (1949) Oiartzun

    Hika: auzoan, lagunen artean denek hika egiten dute. Beste auzokoekin hika hasten dira, eta, ikusten badute ez dakiela, zuka. Konfiantza asko dagoenean, hika. Biek aritu behar dute hika, bestela, zaila da bestea zuka ari bada. Hika.

  • 1063 Iturriotz: hikaren tenploa

    Mari Jose Arana Aranburu (1950) Maillolli Manterola Arrieta (1953) Domi Unsain Iartzabal (1949) Oiartzun

    Gehiena Iturriotzen hitz egiten da hika. "Burla itten zigutenan, zakarkian hitz eingo bagenuke bezala, ziki-zaka ta... Ta hara oain, guk gorde azkenin!". Hika.

  • 1063 Hikarako ohiturak aldatzen

    Mari Jose Arana Aranburu (1950) Maillolli Manterola Arrieta (1953) Domi Unsain Iartzabal (1949) Oiartzun

    Auzoan, neska eta mutilekin hika, baina senar-emazteen artean zuka. Hikarako ohitura hori berreskuratzea zaila da. Hika.

  • Imanol Lazkano Errezilen, gurasoei eta aitona-amonei "berori"

    Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

    Errezilen, "berori" esaten zieten gurasoei eta aitona-amonei . Apaizari ere berorika egin behar izaten zitzaion. Apaizari hika egiten zion mutil baten pasadizoa kontatzen du.