Hika hizketan
-
Seme-alabei zuka; semeek lagun artean hika
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Seme-alabei zuka egiten die Milak eta Joxe Marik ere semeei zuka egiten die. Ingurukoak seme-alabei zuka egiten entzun izanak eragina izango zuela uste du Joxe Marik. Joxe Mariren amak hika egiten die bilobei; Milaren amak, ostera, zuka. Semeek kuadrilan hika egiten dutela dio.
-
Emakumeei hika egitea ez zela fina
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Milak dio etxe batzuetan gertatu dela emakumeei ez zitzaiela gustatzen hika egin ziezaioten, haientzat ez zelako batere fina. Joxe Marik ez dauka argi zergatik gertatzen den hori.
-
Hika baserritarrena eta baldarra, batzuentzat
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Institutuan bi lagunekin hika egiten zuen Milak, eta biak ziren baserri girokoak. Joxe Marik kaletarrekin ere egin izan du. Etxean emakumeei hika egitea ez zela fina esaten zioten lagun bati buruz berba eginez, Milak uste du lotuta egon daitezkeela hika baserritarrena den ideia eta gainera baserritarrak baldartzat hartzearena ere bai.
-
Hika, batzuekin bai, beste batzuekin ezin
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Ilobari hika egitea kosta egiten zaio Milari, hark eskatu arren. Bilobei egitea ere ez zaio ateratzen. Dakitenek egin behar dutela dio. Joxe Marik koinatuekin ere egiten du. Euskalkiei buruzkoak aipatzen dituzte.
-
Denetariko jendea hika
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Orokorrean, hitanoa egiten dute baserritarrek, beraiek baino nagusiagoek batzuek, gazte batzuek... Zer ikasi duen, lanean non dabiltzan, zeinekin harremantzen diren... gorabehera asko dagoela diote. Lantokian gazteagoei hika egiten diete Joxe Marik eta; lantegia handitu zenean, neska batzuei zuka. Kuadrilaka izaten dela dio Milak: batzuek hikarako joera dutela, beste batzuek zukarako eta beste batzuek erdararako.
-
Elkarrizketa gutxiago, hika gutxiago
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Baserriko emakumeek lehen haien artean hika egingo zutela diote eta harreman handia zeukatela haien artean. Hori galtzearekin batera, hika gutxiagotzea eragin zezakeela uste dute. Elkarrizketa gutxiago egiten dela uste du Joxe Marik, eta mugikorretik asko erdaraz sartzen dela dio, eta horrek eragin handia daukala.
-
Hitanoaren transmisioan etena
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Milaren ama eta izebak etxean egoten ziren eta osaba ostera kalera joaten zen, eta hika egiteko aukera gehiago izaten zuen. Joxe Marik azaltzen du elkarte gastronomikoetan gizonak egoten zirela eta haiek hika egiten zutela normalean. Joxe Mari lantokian hasi zenean, haiekin lan egiten zuen emakumearekin hika egiten zuen; gero sartutako neskekin zuka. Transmisioan etena egon dela dio Milak. Norbaitek proposatu zuelako hasi ziren kuadrilako neskak hika egiten eta azkenerako, mutil eta neska, denak hortara ohitu ziren.
-
Animaliei beti hika, toka eta noka
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Mila akordatzen da animaliei hika egiten ziela. Joxe Marik ere beti hika egin izan die animaliei. Arrari eta emeari desberdin egiten dietela diote.
-
Norbere buruari hika
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Norbere buruari hika egiteko ohitura dutela diote, bakoitzak bere generoan, baina Milak dio batzuetan toka ere egiten duela.
-
Hika erraz, bereziki inguruak laguntzen badu
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Hika egiteak konfiantza eta gertutasuna ematen duela diote. Edozeini ez diote lehenengoan hika egiten, baina taldean hika ari badira eta norbait sartzen bada, izan daitekeela dio Milak. Joxe Marik dio erraz irteten diola hika egitea edozeini. Besteak hika eginez gero, Milak ere hala egiten duela dio.
-
Hitanoa berreskuratzeko, transmisioa
Mila Etxezarreta Agirre (1957) Joxe Mari Mendizabal Lete (1955) Antzuola
Hitano ikastaroan, gizonezko batek alabei hika ondo egiteko noka ikasi nahi zuela kontatzen du Milak. Norberak nahi izan behar duela dio Milak. Trasmisioa berreskuratzea dela gakoa uste du Joxe Marik.
-
Pelloren emaztearen grina hitanoarekiko
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Pelloren andreak euskararekin eta hitanoarekin ardura handia izan duela kontatzen dute. Kuadrilan hika berari esker egiten dutela dio Lurdesek, eta etxean alabei hika egitearena ere haren gogoari esker gertatu dela.
-
Hika etxetik eta bizilagunengandik
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Etxetik jaso dute hika. Lurdesi amak beti egiten zion hika. Bizilagunekin hika egiten zuela dio Pellok. Emakumeei hika ondo egitearena gerora ikasiko zuela uste du Pellok; arrebekin hika egiten du beti. Ohituraz egiten dela hika edo zuka diote.
-
Toka eta noka erraz
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Toka eta noka erraz egiten dutela diote. Pellok dio enpresako gerenteari batzuetan hika eta beste batzuetan zuka egiten diola, gaiaren arabera. Andreari lehen baino gehiago egiten dio zuka Pellok. Lurdesek dio berari ere gauza bera gertatzen zaiola senarrarekin.
-
Hika konfidantzan
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Kuadrilakoekin eta koinatekin hika egiten du Lurdesek. Bizilagun zaharragoekin ere egin izan du eta errieta egin izan diote. Konfidantzak eragin handia daukala dio Pellok; adibidea jartzen du. Neskei lantokian hika egiten die propio Pellok, eta orokorrean gazteei ere bai.
-
Gazteekin hika erraz, ezezagunekin nekez
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Zuka ohitutakoari hika ezin izaten diola egin dio Lurdesek. Pellok, berriz, adinaren arabera: gazteei erraz, adinekoei nekez. Norbaitek gurasoei hika egiten dienean, atzerakada ematen diola dio Pellok. Lurdesek ezezagunei kostata egiten die hika, eta neskei bereziki nekezago.
-
Toka gehiago entzuten da noka baino
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Antzuolan hika beraiek baino nagusiagoek zein gazteagoek egiten dutela diote, baina gizonezkoek. Neska gazteek ez dutela egiten dio Lurdesek. Pelloren alabek haien artean hika egiten dute, baina ez da joera orokorra. Pellok dio landu beharrekoa dela, aberasgarria delako eta bestela galdu egingo delako.
-
Seme-alabei hika oso gutxik
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Lurdesek biei zuka eta Pellok alabei hika egiten diete. Seme-alabei hika oso etxe gutxitan egiten dietela dio Lurdesek.
-
Elizak zuka hobesten zuen
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Lehen hitanoa baserritarren kontua zela diote, kaletarrek erdaraz egiten zutela gehien bat. Eliza inguruan zuka egitea hobesten zela dio Lurdesek.
-
Hika jarduteko, euskara ondo jakin behar
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Lurdesen erraina hika ikasten dabil, baina hari ere alabarekin ez dio irtetzen. Hika egiteko, euskara ondo menperatu behar dela dio Pellok; bertsolaritza eredutzat jartzen du.