Hika hizketan
-
Pelloren emaztearen grina hitanoarekiko
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Pelloren andreak euskararekin eta hitanoarekin ardura handia izan duela kontatzen dute. Kuadrilan hika berari esker egiten dutela dio Lurdesek, eta etxean alabei hika egitearena ere haren gogoari esker gertatu dela.
-
Hika etxetik eta bizilagunengandik
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Etxetik jaso dute hika. Lurdesi amak beti egiten zion hika. Bizilagunekin hika egiten zuela dio Pellok. Emakumeei hika ondo egitearena gerora ikasiko zuela uste du Pellok; arrebekin hika egiten du beti. Ohituraz egiten dela hika edo zuka diote.
-
Toka eta noka erraz
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Toka eta noka erraz egiten dutela diote. Pellok dio enpresako gerenteari batzuetan hika eta beste batzuetan zuka egiten diola, gaiaren arabera. Andreari lehen baino gehiago egiten dio zuka Pellok. Lurdesek dio berari ere gauza bera gertatzen zaiola senarrarekin.
-
Hika konfidantzan
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Kuadrilakoekin eta koinatekin hika egiten du Lurdesek. Bizilagun zaharragoekin ere egin izan du eta errieta egin izan diote. Konfidantzak eragin handia daukala dio Pellok; adibidea jartzen du. Neskei lantokian hika egiten die propio Pellok, eta orokorrean gazteei ere bai.
-
Gazteekin hika erraz, ezezagunekin nekez
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Zuka ohitutakoari hika ezin izaten diola egin dio Lurdesek. Pellok, berriz, adinaren arabera: gazteei erraz, adinekoei nekez. Norbaitek gurasoei hika egiten dienean, atzerakada ematen diola dio Pellok. Lurdesek ezezagunei kostata egiten die hika, eta neskei bereziki nekezago.
-
Toka gehiago entzuten da noka baino
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Antzuolan hika beraiek baino nagusiagoek zein gazteagoek egiten dutela diote, baina gizonezkoek. Neska gazteek ez dutela egiten dio Lurdesek. Pelloren alabek haien artean hika egiten dute, baina ez da joera orokorra. Pellok dio landu beharrekoa dela, aberasgarria delako eta bestela galdu egingo delako.
-
Seme-alabei hika oso gutxik
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Lurdesek biei zuka eta Pellok alabei hika egiten diete. Seme-alabei hika oso etxe gutxitan egiten dietela dio Lurdesek.
-
Elizak zuka hobesten zuen
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Lehen hitanoa baserritarren kontua zela diote, kaletarrek erdaraz egiten zutela gehien bat. Eliza inguruan zuka egitea hobesten zela dio Lurdesek.
-
Hika jarduteko, euskara ondo jakin behar
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Lurdesen erraina hika ikasten dabil, baina hari ere alabarekin ez dio irtetzen. Hika egiteko, euskara ondo menperatu behar dela dio Pellok; bertsolaritza eredutzat jartzen du.
-
Hitanoaren, eta bereziki nokaren, galera
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Beren gurasoen garaian, emakumeek zein gizonek hika egiten zutela diote. Erdara nagusitu izanari egozten dio hitanoaren galera Pellok. Lurdesek uste du gizonek mantendu egin dutela harreman gehiago izan dutelako elkarrekin, emakumeek baino.
-
Animaliei haserre egiteko hika, erakartzeko zuka
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Pellok dio animaliei hika egin izan diela beti. Animaliak erakartzeko zuka eta haserre egiteko hika egiten zaiela diote.
-
Hitanoa berreskuratzeko, esaldi batzuk modan jarri
Lurdes Badiola Aranguren (1960) Pello Legorburu Ibarguren (1956) Antzuola
Gazteek hitanoa erabil dezaten lanketa handia egin beharko litzatekeela uste du Lurdesek. Hika esaldi batzuk erabiltzeko modak lagundu dezakeela uste du Pellok.
-
Hika egiteko joera
Jesus Mari Astigarraga Zubiaurre (1951) Elgoibar
Hika egiteko ohitura du. Arrasatera ikastera joan zenean esan zioten hika egiten zuela; konturatzeke irteten zitzaion. 12-14 urtera arte denbora asko pasatzen zuen Errotatxo baserrian eta ziurrenik osaba-izebek egingo zioten hika. Umetan ere izebarenean pasa zuen denbora asko, arreba bikiak gaixotasun bat izan zuelako.
-
Partiturak zuzentzen
Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio
Organoarekin nota bat gaizki dagoenean, nola zuzentzen duen.
-
Azkoitiko San Martin auzoan jaioa
Argi Larrañaga Aldazabal (1933) Azkoitia
Azkoitiko San Martin auzoan jaio zen. Ama Elgoibarkoa eta aita azkoitiarra zituen. 10 anai-arrebatan zaharrena da.
-
Bere neba eta Serrano medikua nola libratu ziren fusilatzetik
Frantziska Egiguren Bereziartua (1924) Iurreta
Durangoko Legorburu medikuaren etxean egon zen neskame. Gerra garaian Durangon geratu zen mediku bakarra zen. Amaren medikua Serrano zen eta hark lagunduta jaio omen ziren zazpi neba-arrebak. Serrano medikua bere nebarekin batera harrapatu zuten gerratean eta fusilatzeko puntuan egon ziren. Serrano libre utzi zuten eta neba lan-batailoietara bidali zuten. Azkenean, erreketeetan sartu zen. Gerra sasoian jatekorik ez zuten eta ejertzituak ematen zien jatekoa.
-
Batzarrak mendietan, azeri-ehiza antolatzeko
Frantziska Egiguren Bereziartua (1924) Iurreta
Mendietan batzarrak egiten ziren hainbat lekutan. Inguruetako artzainen senideak ziren ehiztariak elkartzen ziren; txakur onak izaten zituzten, azeritarako. Azerien ehizaren inguruko kontuak. Azeriak ardiak ito egiten zituen, jan ez, eta aldi bakoitzean 10-12 ardi hil zitzakeen. Belatxikietan ere egiten ziren batzarrak.
-
Kulturalaren eta Club Deportiboaren arteko aldea
Luis Alberto Aranberri Mendizabal (1945) Eibar
Kulturala euskaltzaleen bilgunea zen. Azaltzen du Deportiboa euskaldunagoa zela kulturala baino, baina ez kulturala baino ekintzaileagoak euskalgintzan.
-
Mendaron ez zegoen ez argirik eta ez urik
Bartolo Arriola Garate (1912) Eibar
Bartolo ume-umetan etorri zen Eibarrera Mendarotik. Garai hartan sekulako aldea zegoen Mendaro eta Eibarren artean. Mendaroko etxeetan urik ere ez zegoen (ezta komunik ere). Bartoloren etxean, esate baterako, bi etxebizitza zeuden eta komunzulo moduko bat denentzat. Argirik ere ia ez zuten (bonbilla bakarra etxe osoan). Kandelekin ibiltzen ziren. Janaria prestatzeko ere ez zuten ekonomikarik, baserrietako beheko sua baizik, laratz eta guzti. Etxeek zenbakirik ere ez zuten; etxearen izena besterik ez. Bartoloren etxea "Errementarinekoa" zen, etxe barruan errementaria bizi zelako (aizkorak, laiak eta igitaiak egiten zituen). Beste etxeak: Franzisnanekua (taberna zen), Simonenekua, Zesterokua, Kotxerokua, Txalkorkua (Linazasororena, irin-fabrika zuena)... Kale-izenik ere ez zegoen, bi auzo besterik ez: Azpilgoeta (Mutriku) eta Garagartza (Elgoibar). Farmaziarik ere ez zegoen eta medikua ere ez beti.
-
Txerriak hazten zituzten ardiekin batera
Joxe Iturbe Garai (1933) Arrasate
Hiru bat txerri izaten zituzten ardiekin batera. Gazura berotu eta asunak bertan biguntzen zituzten. Baita pago hostoak edo urritzarenak ere. Gero Arabara saltzen zituzten. Artzain guztiek izaten zituzten txerriak.