Hika hizketan

  • 1426 Gerraostean euskara baztertu

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Gerrarekin ikastolak kendu eta eskoletan euskaraz mintzatzea debekatu zuten. Maisuak jartzen zizkien zigorrak gogoan ditu Joxek.

  • 1426 Mutikotako jolasak

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Pilotan eta futbolean jolasten zuten mutikotan. Pilotak nola egiten zituzten azaltzen du.

  • 1426 Joxe aitaren baserrian

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Gaztetan asko joaten zen aita jaio zen baserrira, Mazmela auzoko Etxenausira. Hamasei urte zituela artzaintza, itaurreko lana eta baserriko lan ugari ezagutu zituen. Mazmelako artzain handienetako bat zen Joxeren osaba.

  • 1426 Baserrian gustura egoten zen

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Eskolako oporraldietan Joxe baserrira gustura joaten zen. Etxenausiko behiek sariak irabazten zituzten Arrasateko ferietan. Argindarra eta ura baziren baserrian, baina bainugela berak jarri zuen geroago. Pujeta (lixiba) egiten, latsarria eta labesua ezagutu zituen Joxek baserrian.

  • 1426 "Bittor hojalateruena" denda

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Arrasaten gerraostean gosea ezagutu zuten; Joxeren familiak ez hainbeste, baserriko gauzei esker. Amak denda zuen, eta baserritar askorekin harreman ona. Denda horri "Bittor hojalateruena" deitzen zioten.

  • 1426 Gose larria Arrasaten gerraostean

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Arrasaten gose larria ezagutu zuten, jendea hiltzerainoko bestekoa, dio Joxek. Falangisten "Auxilio Socialen" banatzen zen errazionamendua. Joxek pilotan jolasten ziharduela, frontoian bonba bat erori zen.

  • 1426 Etxeko umeak Eskoriatzara babesera

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Gorriek Arrasate bonbardatzen zutenean, nazionalek herriko plazara ateratzen zituzten preso zituzten gudariak. Joxe eta bere anai-arrebak aitaren baserrira eraman zituzten orduan, Eskoriatzara.

  • 1426 Gerran senidea galdu zuen

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Gorriek lau eskopeta besterik ez zituztela dio Joxek. Osaba bik hanka egin behar izan zuten, eta beste bat, udaletxeko diruzaina, fusilatu egin zuten Oiartzunen.

  • 1426 Oiartzunen arrasatearrak fusilatu

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Osabarekin batera hiru abade fusilatu zituzten Oiartzunen. Hirurak ezagutzen zituen Joxek.

  • 1426 Gaztetako dantzak

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Plaza erdian zegoen kioskoaren bueltan gazteek dantza egiten zuten, gurasoak begira zeudela.

  • 1426 Inguruetako erromeriak

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Aretxabaleta, Bergara eta Oñatiko erromerietara joaten ziren batzuetan. Bedoña auzora joateko senda gogoan du Joxek. Otalora Zelaita, San Prudentzio eta Santa Agedako erromerietara ere joaten ziren. Auzoetako jaietara joateko baimena erraz lortzen zen lantegietan garai haietan. Jendea zoriontsuago bizi omen zen, behar gutxiago zeudelako.

  • 1426 Trenbide zaharrak; salbokonduktoa

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Gasteizen pilota-partida jokatu eta azkenengo trena galdutakoan, bertan egin behar izaten zuen lo. Gasteiztik Maltzagarainoko trenbidearen geltokiak aipatzen ditu. Gerra denboran, Mazmelara trenez joateko, ibiltzeko baimena atera behar izaten zuten udaletxean.

  • 1426 Pilotari esker ezagutu zuen emaztegaia

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Azkoitiko Enkarnazion Elortza hartu zuen emazte. Seme bi ditu. Pilota partida baten ostean ezagutu zuen emaztegaia.

  • 1426 Pilotaria eta iturgina

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Pilota partida jokatu eta hurrengo astelehenean obrara joaten zen, iturgintza lanetara. Orduko iturgintza gogorragoa zen gaurkoa baino.

  • 1426 Gerraosteko industria-garapen zaila

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Arrasaten gerraosteko industria-garapena zaila izan zela dio Joxek, ezerezetik sortu zirela tailer asko.

  • 1426 Lanera, hodiak hartuta, bizikletaz

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Arrasaten sei auto besterik ez zeudenean, Joxek hodiak eta tresneria bizikletaz eramaten zituen obrara. Citroen "dos caballos" izan zen Joxeren lehenengo lanerako autoa, "cuatro-cuatro" baino lehenago irtendakoa. Pilota partidetara joateko Volkswagen bat zuen.

  • 1426 Pilotari modernoa

    Joxe Arriaran Aranburu (1926) Arrasate

    Joxek izan zuen moduko Volkswagena, Oñatin bat eta Bergaran beste bat besterik ez zeuden garai hartan. Urik gabeko kotxeak ziren.

  • 906 Eibarko ikastolako arduradun 1966-1972 bitartean

    Serafin Basauri Arteaga (1935) Eibar

    Eibarko Ikastola 1960. hamarkada hasieran sortu zen. Serafin Basaurik 1966. urtean (elkarrizketan 1967 dio) hartu zituen ikastolako ardurak (diruzain, idazkari...). Garai hartan oraindik ere lokaletan ematen zituzten eskolak (Zezenbiden), baina indartzen ari zen (1967. urtean pasa zen ikastola guraso elkartearen eskuetara). Garai hartan bi irakasle besterik ez zeuden: Mari Tere Munduate eta Marisol Aranzeta. Serafin Ikastolako arduradun zegoela, Margarita Murgizu kontratatzea lortu zuten. Imanol Larrañaga ere orduan sartu zen ikastolan, eta baita Amaia Aseginolaza ere (eta, ondoren, beste batzuk). Ikastolarako dirua lortzeko hainbat ekitaldi antolatzen zituzten. Hasiera batean, ume txikientzako klaseak bakarrik zeuden; gero ikasketa guztiak egiteko aukera jarri zuten.

  • Eusebia Etxeberria Mutila etxera laguntzen baino nahiago linterna eta makila

    Eusebia Etxeberria Amiano (1920) Gabiria

    Gabiriara joaten ziren erromeriara igande arratsaldetan. Bueltatzerako, ilun egoten zen eta farola batekin argi eginez itzultzen ziren etxera. Horrekin lotutako pasadizo bat kontatzen du.

  • Patxi Lizarralde Azkoitia inguruan euskara gehiago I

    Patxi Lizarralde Iriondo (1936) Elgoibar

    Kalean gaztelaniaz egiten zuten asko gaztetan. Gaur egun ere Azkoitia-Azpeitia inguruko ume edo gazteak euskaraz entzuten ditu, baina elgoibartarrak gaztelaniaz.