Hika hizketan
-
Inguruetako erromeriak eta festak
Pilar Galarraga Urkizu (1931) Errezil
Bere garaiko erromeriak Potzubentan edo Zurruntzolan izaten ziren. Jaiak Goiatzen, Bidanian... Normalean dantza soltean jarduten zuten. Zelatunen "agarrauan" dantza egiteagatik elizako kongregazioan arazoak. Senarra Potzubentako erromerian ezagutu zuen. Nire anaia Enrikek aurretik ezagutzen zuten.
-
Bi-hiru eguneko ezteiak eta arreoa
Pilar Galarraga Urkizu (1931) Errezil
Berak ez zuen lihoa jotzen ezagutu, baina amaren arreoa ezagutu zuen lihoz egina. Berak ere arreoa eraman zuen ezkondu zenean; amak emandakoak. Gurdian joateko ohitura, hotsa atereaz. Ezteien ohitura: bi hiru eguneko ezteiak izan ohi ziren. Errezilgo Artauntza baserrian bi eguneko ezteia. Dultzaina eta danbor jotzaileak ganbaran.
-
Umeak jaio zireneko bizipenak
Pilar Galarraga Urkizu (1931) Errezil
Umeetatik hiru etxean izan nituen, beste biak ospitalean. Berarentzat gogorrena umeak etxean utzi eta ospitalera joatea izan omen zen. Seme-alaba bakoitza jaio zeneko esperientzia. Baserrian lanean aritzen zen azken unera arte.
-
Gaztak egin eta azoketan saltzen
Pilar Galarraga Urkizu (1931) Errezil
Iraola baserrian gazta egiten zuten, baita berak alde egin eta gero ere. Altzagan hasieran negutik udaberrira egiten zituzten gaztak, ardi eta behi esnea nahastuta. Gerora hasi ziren urte osoan egiten. Azpeitia, Zarautz, Eibar eta Ermuko azoketan ibilitakoa da gaztak saltzen. Gerora, esnea saltzen hasi ziren.
-
Senarra basoan lanean, dirua irabazteko
Pilar Galarraga Urkizu (1931) Errezil
Santos senarrak etxetik kanpora lan egiten zuen, basoan, zerbait irabazteko. Belarra ebakitzen ere bai. Bizimodu gogorra izan zuen.
-
Zelan hil da Kristo?
Luisa Egia Agirrebeitia (1921) Ermua
Pazkuazkoa egiteko txartel berdea lortu behar zen. Horretarako, doktrinari buruzko galdeketa gainditu behar. Kristo zelan hil zen galdetu zion apaizak bati. Txiste barregarria.
-
Mojekin ikasi zuen Mixerikordian
Argi Larrañaga Aldazabal (1933) Azkoitia
Eskolan Mixerikordian ibili zen mojekin, baina goizetan interina lanetan hasi zen 14 urterekin eta, arratsaldeetan laborea ematen zutenez eskolan, ez zuen askorik ikasterik izan. Neskak bakarrik ibiltzen ziren mojekin; mojak kanpotarrak ziren. Gaztelaniaz ikasten zuten dena.
-
Gerra ostean asko jaitsi zen kalitatea
Serafin Basauri Arteaga (1935) Dunixi Murua Sarasqueta (1931) Eibar
Gerra aurretik eta gerra ostean damaskinatuak aldaketa handia izan zuen, kalitatean batez ere. Beraien aurrekoenak ongi egindako lanak izaten ziren; beraienak, arinagoak. Placido Zuloagaren lanak ikusgarriak zirela diote.
-
Baserriko lanen banaketa
None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati
Mutilen lanak baserrian gogorragoak ziren: pinuak sartu... Neskek etxeko lanak gehiago. Aitak ardiak bai, baina ez zuen behirik jezten: beti amak.
-
Mutilek dantzara noiz aterako zain
None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati
"Bailamos?", eskatzen zuten mutilek. Zain egoten ziren neskak.
-
Garbigailua eta "puxetia"
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Garbigailua asmakuntza ona izan zela diote. "Puxetia", "subana" eta "sutako hautsa". Baserri gehienetan "albergak" zituzten.
-
Lehenengo irratiak eta garbigailuak
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Irratia ere asmakuntza ona izan zela diote. Lehenengoek armairuak ziruditen.
-
Umeen zaintza
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Familia handiak ziren eta zaharrenek gazteenak zaintzen zituzten.
-
Emakumeak eta prakak
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Gauza onenak beti gizakumeentzat zirela diote. Emakumeak prakak janzten hasi zirenean, gaizki begiratzen zieten.
-
Baserritarrak vs kaletarrak
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Baserritarren eta kaletarren arteko diferentziak.
-
Ezkontzean emakumeak lana utzi
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Ezkontzean lana uzten zuten emakumeek, umeen eta senarraren kargu egiteko.
-
Aurreko belaunaldiak eta gaztainak
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Aurreko belaunaldiak: gaztainak eta pinuak landatu zituztenak. Gaztainak eta arto-zuriketa. Auzo-bilerak: arrosarioa errezatu, txisteak kontatu...
-
Dena bekatu
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Dena bekatua zen, eta apaizari errespetua erakutsi behar zitzaion.
-
Umetako jolasak: txirikiletan
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Umetako jolasak, diferenteak neska eta mutilentzat. Txirikiletan elkarrekin ibiltzen ziren, Garizuman. Sokasaltoa.
-
Josten ikastea eta beste lan batzuk
Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati
Josten ikastea derrigorrezkoa zen sasoi batean. Anekdota: erbi bat narrutzearen truke zinemarako sarrerak erosi zizkien anaiak. Katagorria omen da goxoa jateko.