Hika hizketan

• Orduko janzkera eta orrazkerak

  Argi Larrañaga Aldazabal (1933) Azkoitia

  Eguneroko bizimoduan erabiltzen zituzten arropak deskribatzen ditu. Kontxitaren ile-apaindegira joaten zen eta permanentea egiten zuen.

• Lagunartean puntua egiten

  Argi Larrañaga Aldazabal (1933) Azkoitia

  Azkoitiko dendak izendatzen ditu. Arropak dendan erosi edo izeba jostun batek egiten zizkien. Argik umetatik ikasi zuen josten eta bera ere aritzen zen jantziak egiten. Kalera poltsan puntua egiteko orratzak hartuta ateratzen ziren eta lagunartean berriketan aritzen ziren laborea egiten.

• Fideoa, makarroiak eta sakarina kontrabandoan

  Argi Larrañaga Aldazabal (1933) Azkoitia

  Gerra denboran janaria errazionamenduan egon zen, eta txartel batekin erosten zen jana. Dendako kontuak eskuz egiten zituen. Argiren aita fideo, makarroi eta sakarina kontrabandoan ibiltzen zen Elgoibarko fundizioan lanean zebilen garaian. Guardia Zibilekin kontuz ibili behar izaten zuten, zaintzen ibiltzen ziren eta.

• Otorduetako jakiak

  Argi Larrañaga Aldazabal (1933) Azkoitia

  Eguneroko otorduetan talo-esnea, baba... jaten zuten. Igande eta egun berezietan, garbantzuak eta jaki bereziak jaten zituzten. Erregenetan normalean ez zuten oparirik jasotzen.

• Otarretarako egurra Beizamatik ekartzen

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  10 urterekin otarregintzan lanean hasi zenean, otarreak baserriko lan ugaritarako erabiltzen ziren. Otarretarako egurra Beizamako herriaren baso sailetatik ekartzen zuten mando gainean. Enkantea egiten zen basoko egurra nork ustiatuko zuen erabakitzeko.

• Basotik egurra lortzeko egin beharrekoa

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Basora egur bila joaten zirenean, egurra aukeratzeko zer irizpide izaten zituzten aipatzen du. Egurra mozteko eta garraiatzeko nola moldatzen ziren azaltzen du.

• Egurrik onena: gaztainaren txertaka

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Egurra biltzean, gaztainaren txertaka bilatzen zuten, hura izaten baitzen onena; zergatik den onena azaltzen du.

• Txertakek izan beharreko ezaugarriak

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Txertakek 6-7 urte izatea komeni zen, lodiak izan behar zutelako. Otarreko zati bakoitzerako neurri zehatzeko egurrak behar izaten dira.

• Egurra basotik putzura

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Egurra lortutakoan, etxera ekartzen zuten putzuan sartzeko. Putzuan pilan uzten zituzten, harriz kargatuta, ur gainera igo ez zitezen. Uretan egonda, egurra ez zen lehortzen, eta labera sartzeko moduan egoten zen.

• Zumitza uretatik labera

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Zumitza uretatik ateratzean, sutan sartu eta bigundu egiten zen. Labeak nolakoak izaten ziren lehen azaltzen du.

• Egurra laurdentzen

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Egurra labetik ateratzean, punta mozten zaio, eta egurra laurdendu egiten da. Egurra nola lantzen duen erakusten du, eta egurraren zati batzuen izenak aipatzen ditu.

• Zumitz motak eta haien zatiak

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Otarre klasearen arabera zumitz meheagoa edo lodiagoa mozten da. Zumitz meheak zertarako erabiltzen diren azaltzen du. Zumitzaren bihotz aldea zer den azaltzen du.

• Otarrea muntatzen hasteko azken ukituak

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Zumitzak moztean, leundu egin behar dira. Eta orduan, zehar-zumitzak prestatzen dira.

• Otarrearen moldea eta tamainak

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Otarrearen erdian moldea jartzen da. Otarrearen tamainaren arabera, molde bat edo beste erabiltzen da. Matxetearekin zumitzaren gainean emanda, gogortu egiten da hura. Zumitzaren zabaleraren arabera, ilara kopurua aldatu egiten da.

• Otarrearen ezpatak zorroztea

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Otarrea egiten amaitzeko, "ezpatak zorrozten" dira, eta erakutsi egiten du nola egiten den hori.

• Otarreak neurtzeko moduak

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Otarreak zer neurritakoak izaten ziren aipatzen du. Orain, ordea, neurtzeko modua aldatu egin da.

• Aulkiak eta oheak ere egindakoa

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Otarreak egiteaz gain, aulkiak eta oheak ere egin izan ditu. Aulkiak egiteko, baina, material gozoagoa behar izaten da.

• Otarreen erosleak lehen eta orain

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Lehen, otarreak egiten zituztenean, erosle asko izaten zituzten. Nongo bezeroak izaten ziren aipatzen du. Lehen otarre gehiago behar izaten ziren; gaur egun, ordea, beste material batzuk erabiltzen dira gehiago. Otarreak egiteko, denbora asko behar izaten da; prozesu guztia laburtzen du.

• Gizonak eta emakumeak otarreak egiten

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Lehen jende asko aritzen zen otarreak egiten. Gizonek zumitza ateratzen zuten; emakumeek otarreak josi eta zumitzak apaintzen zituzten.

• Gaztainak lehen eta orain

  Juan Zabaleta Aramendi (1935) Azpeitia

  Gaztainak ez zuen gaitzik edukitzen lehen; orain, ordea, bai. Gaitzak zuhaitzari zertan eragiten dion azaltzen du. Lehengo eta oraingo gaztainak alderatzen ditu. Gaur egun oraindik gaztaina Beizamatik ekartzen du.