Hika hizketan

  • Zumalde ahizpak Umetako lanak

    None Zumalde Zumalde ahizpak () Oñati

    Zaharrenetik gazteenera 10 urteko diferentzia dute, eta elkar zaintzen zuten. Umezaintzaz aparte,

  • Mertxe Odriozola Familia ugariak baserrietan

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Garai bateko familiak oso handiak ziren. Beraiek etxeko txikienak dira biak, baina bestela etxean anai-arreba txikiagoak zaintzea zen ohikoena. Mahaia jendez beteta beti. Mertxek-eta neska denek logela bakarrean egiten zuten lo. 2 eta 3 ohe berean.

  • Mertxe Odriozola Emakumea eta prakak

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Edurne uniformearekin joaten zen eskolara. Lehennego prakak gimnasia egiteko jantzi zituen. 14-15 urterekin minifalda jantzita ibiltzen ziren.

  • Mertxe Odriozola Lehenengo labadora

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Mertxek gogoan du noiz erosi zuten lehenengo garbigailua; hala ere, errekara joaten ziren arropa aklaratzera. Edurnek ere albergan garbitzen zuen arropa.

  • Mertxe Odriozola Mutilek askatasun gehiago?

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Etxean ez zuten mutilek baino askatasun gutxiago, baina kalean bai. Ez zegoen ondo ikusita neskak tabernara sartzea. Beraiei ez zieten ordurik ipintzen, etxeko gazteenak zirelako, baina beren ahizpei bai.

  • Mertxe Odriozola Galdutako ohiturak: arrosarioa errezatzea

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Galdutako ohiturei buruz dihardute: denek elkarrekin bazkaltzea eta jaietan elkartzea. Errosarioa eta letaniak errezatzea.

  • Mertxe Odriozola Neskak tabernara bai?

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Beraien garairako neskak hasita zeuden tabernara sartzen, baina bakarrik ez. Gaizki ikusita zegoen. Txaketuan geratzen ziren. Arantzazun, gizonak Milikuanera sartzen ziren eta emazteak kanpoan geratzen ziren.

  • Mertxe Odriozola Mutilek dantzara noiz aterako

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Zain egoten ziren, mutilek dantzara noiz aterako zituzten. Idahon eta erromerietan. Golden diskotekara ere joaten ziren. Mertxe gaizki sentitzen zen kalabazak ematen. Eserita egoten ziren, ilaran.

  • Mertxe Odriozola Etxean neskame lanetan

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Neskame lanetan ez dira ibili, gaztetxotan hasi zirelako lantegian lanean, baina etxean bai. Mutilek egiten zituzten baserriko lanak eta neskek etxekoak. Edurnek ez du baserriko lanik egin: belarretan, adibidez. Mertxek bai, baserrikoak eta etxekoak, biak.

  • Mertxe Odriozola Sexu harremanik bai ezkondu aurretik?

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Ezkondu aurretik sexu harremanak bai, baina ezkutuan, gurasoei esan gabe. Mertxeren ahizpak beste garai batekoak dira. Informazioa falta zuten.

  • Mertxe Odriozola Neskatilen eta mutikoen jolasak diferenteak

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Nesken eta mutilen jolasak diferenteak ziren. Mertxek mutikoekin jolasten zuen, inguruko baserrietan denak mutikoak zirelako. Kozineketan jolasten zuen Donostiako lehengusuarekin. Eskolan mutilak futbolean eta neskak briletean. Pote-poteka denak elkarrekin. Sakaponak.

  • Mertxe Odriozola Elizaren indarra gutxitzen-gutxitzen

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Beraien garairako elizak ez zuen hainbesteko indarrik. Umeak zirenean bai: mezetara baraurik. Konfirmazioa egin zuten, lanean hasi ostean, baina gero mezetara ez ziren joaten. Ezkondu aurretik konfesatzera joaten ziren batzuek.

  • Mertxe Odriozola Baserriko lanen banaketa

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Baserriko lanak mutilek egiten zituzten, eta etxekoak neskek. Lustrea atera, arropa plantxatu... arbia ateratzera zakua buruan ipinita joaten ziren. Amak denetik egiten zuen, kanpoan zein barruan lana. Amak jezten zituen behiak ere.

  • Mertxe Odriozola Zerbitzu soziala egin behar

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Eskolan ikasi zuten josten, baina gutxi. Bainika. Zerbitzu soziala egin behar izan zuen Mertxek, gidabaimena atera ahal izateko, eta han ere bainika eginarazi zioten.

  • Mertxe Odriozola Ezkondutakoan lanean jarraitu zuten lehenak

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Ezkontzean normala zen lana uztea. Garai lantegian beraiek izan ziren lehenengoak jarraitzen, eta kritikatu egin zituzten. Beraien taldean gehienak geratu ziren. 18 urterekin istripua izan zuen Edurnek, eta bi urte egin zituen bajan. Mertxek ez zeukan asmorik lantegian hainbeste urte pasatzeko; sartu zenean esaten zuena kontatzen du: ezkondu ala monja, baina lantegian hainbeste urtean ez.

  • Mertxe Odriozola Emakumeak gutxien kobratzen den postuetan eta postu txarrenetan

    Mertxe Odriozola Igartua (1956) Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati

    Lan berean berdin kobratzen zuten gizonek eta emakumeek, baina gutxien kualifikatutako postuetan ipintzen zituzten emakumeak, eta, horrenbestez, gutxien kobratzen den postuetan. Eskulana emakumeentzat eta automatizatua gizakumeentzat.

  • Mari Karmen Inza Nesken eta mutilen arteko lan banaketa baserrian

    Mari Karmen Inza Iñurritegi (1953) Marije Ugarte Garitaonandia (1956) Oñati

    Nesken eta mutilen lanak baserrian. Marijek, lau anaia zituenez, kanpoko lan gutxi egin behar izan zuen. Eurenean neskek etxe barruko lanak egiten zituzten. Anaiak soldadu joan zirenean bakarrik tokatu ei zitzaion sardea hartzea. Mari Karmenek itulan edo ortuan lan egiten zuen. Ortuko lanak askotan emakumeen ardura izaten ziren. Bestelako lanak ere egin behar izaten zituen, anaiak gazteagoak zituen eta. Garia ereiteari noiz utzi zioten.

  • Mari Karmen Inza Bekatua emakumeekin lotzen zen

    Mari Karmen Inza Iñurritegi (1953) Marije Ugarte Garitaonandia (1956) Oñati

    Elizak indar handia zuen sasoi batean. On Migel apaiz emakumezalearen inguruko kontuak. Haurdun geratzen ziren emakume ezkongabeak aldarera igoarazten zituzten meza nagusitan, herri osoaren aurrean lotsagarri uzteko. Bekatuak emakumearekin lotzen ziren beti eta ondorioak ere emakumeek jasaten zituzten.

  • Mari Karmen Inza Kaltea eragin arren, elizak indar handia

    Mari Karmen Inza Iñurritegi (1953) Marije Ugarte Garitaonandia (1956) Oñati

    Elizak kalte handia egin zuen Marijeren ustez. Franco paliopean ibiltzea, jainkoa bakarrik ibil zitekeen lekuan ibiltzea, harrigarria egiten zitzaion garai bateko ezkerreko jendeari. Hori ikusi arren eta herrian nahi zuena egiten zuen abade emakumezale bat egon arren, elizak bete egiten ziren. Fenomeno berezia da sinesmenarena.

  • Mari Karmen Inza Emakumeek, ezkondutakoan, lana utzi?

    Mari Karmen Inza Iñurritegi (1953) Marije Ugarte Garitaonandia (1956) Oñati

    Garai bateko emakumeek lana uzten zuten ezkontzen zirenean. Gainera, dotea ematen zitzaien. Gerora, emakumeek lanean jarraitzeko aukera izan dute, baina Marijek dio ez ote zitzaien lana bikoiztu orduan, etxeko zereginak egiten emakumeak jarraitu zuelako.