Hika hizketan

• Garai bateko Landeta

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Garai bateko Landeta nolako zen kontatzen du. Artasoro onak omen ziren Landetan. Errezoa eta lana ziren nekazarien arma.

• Landeta erriberako azken ardiak

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Landeta auzoko Antzibarrena "Artzaikoa" baserrian jaio zen. Imanolen aitona artzain ibilia zen Izarraitzen. Landeta erriberako azken ardiak Antzibarrenakoak izan omen ziren.

• Auzoko errotak

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Baserrian ez zuten errotarik, baina inguruan baziren bi errota: Orandaundi eta Atxubiaga. Artoa garia baino gehiago lantzen zen.

• Bederatzi anaia eta arreba

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Familia bakoitzean 10 ume izaten ziren. Bederatzi anaia eta arreba ziren Imanolen familian. Inguruko baserrietan ere familia handiak ziren. Elizako sinesmenei buruz hitz egiten du.

• Auzolanean egindako eskola eta maristak

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Landetan bazen "eskola zaharra" esaten zioten eskola. Garai batean, mendiko ikatzak jasotzeko biltoki zahar bat auzolanean egokitu, eta eskola jarri zuten bertan. Kaleko emakume bat joan ohi zen eskolak ematera. Zazpi urtera arte ibili zen han. Zazpi urtetik 14ra bitartean, Azpeitiko maristetan ibili zen.

• Urola erdialdeko bertsolaritzaz

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Azpeitia aldeko bertsolaritzaren historiari buruz hitz egiten du. Urola erdialdeko azken 100 urteetako bertsolaritzaren bilakaera du hizpide. Duela 100 urte, Azkoitia izango omen zen zonaldeko eta "seguru asko Euskal Herriko" herririk bertsolariena; "bertsolari on gehien zegoena". 'Etxeberritxo', 'Urkiolei', Atanotarrak, Aldazabal, 'Otsolarre', 'Olaberritxo', 'Bixko'... bertsolariei buruz hitz egiten du.

• Azpeitia aldeko bertsolariak

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Orain dela 80 urte Azkoitiko bertsolaritzaren indarrak Azpeitia aldera egin zuen. Garai hartan, Txapel eta Zepai koinatuak, Uztapide zestoarra, Basarri errezildarra, Loidisaletxe anaiak... aipatzen ditu. Txillarramendi auzokoak ziren Zepai eta Txapel, eta Joxe Lizaso ere bertan egin zen bertsolari, ama bertakoa baitzuen. Francisco Iturzaeta, Patxi Kostita, bertso-jartzailea eta Korostietako bertsolariak, Artañolatarrak... aipatzen ditu.

• Gerra aurreko bertso-giroa

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Gerra aurrean, plazan gutxi egiten zen bertsotan. Azpeiti aldeko bertsolaritza tabernakoa zen, eta horregatik ez zegoen garai hartan emakume bertsolaririk. Emakumeak debekaturik baitzuen tabernara sartzea. Hitzarekin jolas baino, hitzarekin "borroka" egiten zuten; "azkena zein isildu, oilar gisa aritzen ziren". Horregatik, jende ikasiaren artean bertsolaritza gaizki ikusia zegoen, "mozkorren festa" esaten zioten.

• Bertsoaren bilakaera: tabernatik antzokira

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  1920ko hamarkadan, Manuel Lekuona apaizak Oñatin bertsolaritzaren aldeko agerpena egin zuen. Aitzol lagun zuela, 1935eko Txapelketa antolatu zuen. Txapelketa hartako finalean parte hartu zuten, besteak beste: Basarri (txapelduna), Uztapide, Txapel, Zepai...

• 'Zepai', bertsolari "okurrentea"

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Zepai bertsolariari buruz hitz egin du. Tinbre oneko bertsolaria zen. Bi doinurekin aritzen omen zen soilik. Bertsotan egindako ateraldiekin plaza bereganatzen zuen. Hizketan ere bizia eta umore onekoa zen, "berezia oso".

• Santa eskeko saioak, txapela eranztekoak

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Imanol Lazkanoren mutikotako oroitzapenak. Landetako baserrietan bertsoa oso gertutik segitzen zen. Santa eskeko saioak aurretik iragartzen ziren: aurrez jakiten zen zein bertsolari eta zer kuadrilla izango ziren urte horretan. Bertsolariek ate ondoan egiten zuten lanari buruz hitz egiten du. Bertso-saio horiek hizketarako gai izan ohi ziren.

• Santo Tomas egunean, plaza mutu

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Mutil koskorra zela, Santo Tomas egunean Azpeitiko plazan izaten ziren bertso-saioak gogoratzen ditu. Bi-hiru bertso buruan hartu ohi zituen; gero, etxean kantatzeko. Saio horietan, Basarri eta Uztapide jakinekoak izaten ziren, eta hirugarrena, berriz, Txapel, Zepai edota Loidisaletxe izan ohi zen.

• Bertso ibilerak

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Belaunaldi arteko zubi-lanaz hitz egiten du. Berak miresten zituen bertsolariekin abestu izanaz, bertsolarien jarrera eta lanaz eta entzulearekin konektatzeaz aritzen da.

• Bertsolari izatea

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Bertsolari izateaz eta sinisteaz hitz egiten du.

• Oñatin, 10 bat saio urtean

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Plaza asko egin izan dituen garaian, ikastolen inguruan antolatzen ziren saioetan eta, Oñatin saio ugari izaten zituen. Urtean, 10 bat saio izaten zituen han. Oñatiarrak esker onekoak direla dio.

• Bertsotarako gogo-aldartea

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Bertsotan egin aurreko gogo-aldarteaz aritzen da. Saio batera joateko deitzen dutenean, gustura hartzen da abisua, baina garaia iritsitakoan, agian, ez da gogorik izaten edota alderantziz.

• Norbere buruaren epaile

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Zaila da bertsoa bukatu gabe geratzea. Ezer asko esan gabe bada ere, bertsoak bukatu egin ohi direla dio. Saio baten aurrean, bertsolaria ez omen da bere burua epaitzeko egokiena, norberak sufritu duenaren arabera egiten baitu lanaren neurketa.

• Bertsolari azpeitiarrek puntutan fama

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Bertsolari azpeitiarrek puntutan izan dute fama. Puntutan aritzeari buruz hitz egiten du.

• Bertsokerak

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Bertsokera ezberdinei buruz hitz egiten du. Batera aritzen diren bertsolariek antzeko errima eta hizkuntza edukitzea garrantzitsua dela dio.

• Bertsotarako euskara

  Imanol Lazkano Uranga (1936) Azpeitia

  Bertsotan egiteko erabili izan duen euskara du hizpide. Euskara batua sortu aurretik, bertsolaritzak euskara batu bat bazuela dio. Elizak euskara lantzeko garaian izan duen eragina azpimarratzen du.