Hika hizketan

  • Damiana Belaustegi Aitak abarkak eta kordelak egiten zituen

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Aitak larruzko abarka dotoreak egiten zituen. Geroago gurpilen gomarekin egiten ziren. Abarka-kordelak ere etxean egiten zituzten ardi-ilearekin. Ardi gutxi batzuk bazituzten aitaren lagun batekin batera. Aitari ardi zaharra jatea gustatzen zitzaion.

  • Damiana Belaustegi Jaunartzea, dotore jantzita

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Soineko luzeak erabiltzen zituzten. Prakarik inoiz ez. Tela erosi eta harekin egiten ziren jantziak. Etxean egoten zen josten gutxi gorabehera zekien norbait. Ezagun bati jaunartzerako soinekoa nola egin zioten. Berak dotore jantzita egin zuen jaunartzea. Abadeak ontza bat txokolate eta ogia ematen zien armosutarako eta hura jateko pozik!

  • Damiana Belaustegi Mendatarrek egurra, doktrinara joandakoan

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Jose Luis Irazola izan zen garai batean Mendatako abadea. Berreñon ez zeukaten doktrinarik eta Mendatara joaten ziren. Hangoek egurra ematen zieten. Doktrina gaztelaniaz izaten zen. Mezak, berriz, latinez. Abadea bizkarra emanda egoten zen aldarean. Sermoiak pulpitutik. Denak joaten ziren mezatara.

  • Damiana Belaustegi Alkateak isuna, domeka arratsaldean paseatzearren

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Garai batean alkate "zoro" bat egon zela Mendatan dio. Dantza lotua debekatu egin zuen. Muniketa auzoan erromeria egiten zen. Damianak ez zuen hara joan nahi izaten, baina behin igande arratsaldeko mezara joan ostean, han geratu zen lagun batzuekin. Jokoan egin eta paseatu egin zuten. Alkateak ikusi egin zituen eta isuna ipini zien. Ez ordaintzea erabaki zuten.

  • Damiana Belaustegi Senarra nola ezagutu zuen

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Senarra Gernikan ezagutu zuen. Etxebarrira joan zenean, ahaztuta eduki omen zuen, baina handik itzulitakoan, berriz elkartu ziren. Muniketako lagunen bitartez ezagutu zuen. Gernikara plazara edo egun berezietan bakarrik joaten ziren.

  • Damiana Belaustegi Gernikako, Zornotzako eta Durangoko azoketara saltzera

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Gernikako plazara joaten ziren saltzera astelehenetan. Astoak plaza barrenean lotzen zituzten. Garai hartan eramandako guztia saltzen zen. "Regaterak" ere etortzen ziren Bilbotik. Durangoko azoka izaten zen onena. Larunbatetan izaten zen eta jende gehien bertan ibiltzen zen. Domeketan Zornotzara. Astean zehar ere batzuetan joaten ziren azokara.

  • Damiana Belaustegi Hirugarren deiunea bota orduko, aita hil

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Aita gaixorik zebilen, baina hobeto zegoela pentsatuta, ezkontzea erabaki zuen. Garai hartan "deixune" (deiunea) bota behar izaten zen elizaz ezkontzeko. Aita gaizki sentitzen hasi zen eta hirugarren deia bota orduko hil zen. Abadeak ezkontza geldiarazi eta gutxienez hiru hilabetean ezin zela ezkondu esan zion. Handik 3-4 hilabetera Urkiolan ezkondu ziren. Lehenengo gaua Gasteizen pasa zuten.

  • Damiana Belaustegi Ezkondu zenean, arreoan bi gurdikada

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Ezkondu zenean arreoa eraman zuen Ibarrurira (Muxikara): bi gurdikada handi. Goiko bidea ez zegoen eta sororik soro joan behar. Logela bat, arropak eta etxerako gauzak eraman zituen.

  • Damiana Belaustegi Ferratzailea Aulestitik Mendatara eguenetan

    Damiana Belaustegi Jaio (1924) Mendata

    Uztargileak ibiltzen ziren baserririk baserri uztarriak egiten. Ganaduarentzat ferrak egiten zituztenak ere baziren. Mendatara Aulestitik joaten zen ferratzailea eguenetan.

  • Mari Tere Azkoitia "Ya vienen las caseras"

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Araoztarrak baserri munduarekin lotzen zituzten beti, eta burla egiten zieten horregatik. Araozgoak beti elkarrekin egoten ziren, eta orokorrean mutil artean. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Eskola oso gaztetan utzi beharra

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Eskolara joateko gogorik ez zuten izaten, nahiago zuten etxean lanean gelditu. Eskolan gaizki pasatzen zuten, ez baitzuten erdararik ulertzen. Eskola, ordea, oso gaztetan utzi zuten, 12-13 urterekin, lanean hasteko. Gau eskolara joaten ziren gero. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Emakumeak galtzak jartzen

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Gaztetan gona gehiago erabiltzen zuten. Garai bateko jantziak, artilezko galtzerdiak eta albarkak. Berokiari buelta ematen zioten zaharra zegoenean. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Umetako jolasak: sakaponak, torre-torreka...

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Errekreoan, frontoian... jolasean ibiltzen zirenekoak. Aixenak ateratzen ibiltzen ziren soka saltoan aritzeko. Frontoira mutilak hurbildu orduko alde egiten zuten neskek. Torre-torreka, gorde-gordeka, tabetara... Sakaponak gozoki-paperez margotzen zituzten. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Txirikiletan jolasean

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Txirikiletan ibiltzen ziren Errotabarrin eta txirikilalekuan. Berokiari buelta emanda aritzen ziren. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Elurretako jolasa: goikoak behekoen kontra

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Elur-pelotaka ibiltzen ziren, goikoak behekoen kontra aritzen ziren. Harria sartzen zuten elurraren barruan. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia San Elias egunean emakumeak lan eta lan

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    San Elias eguneko ospakizuna, bazkaria eta erromeria egoten zen. Beti gizonak eserita eta emakumeak lanean gogoratzen dituzte. San Elias ermita gaur egun. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Garbitokiak, tertulian aritzeko aitzakia

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Tertulian aritzeko aitzakia ziren garbitokiak emakumeentzat. Goiz osoa ematen zuten han. Iturrira ur bila joatea. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Arropa garbigailua, asmakuntza ederra

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Etxera garbigailua eraman zuten lehen aldia. Irratia eta telebista. Kantuak eta nobelak gaztelaniaz. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Mutilak tabernara, neskak ez

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Araotzen ez zen taberarik, saloia egon zen, baina geroago. Gaztetan ez ziren tabernan sartzen, helduagotan, ordea, bai. Telefonoa zen tabernan, eta deiak nola egiten zituzten kontatzen dute. Oñatiko hitanoa.

  • Mari Tere Azkoitia Gizonak eta emakumeak, baserriko lanetan

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Hirurak aritu dira baserriko lanetan, gazte-gaztetatik, gustura gainera. Jan ohi zituztenak. Oñatiko hitanoa.