Hitanoari buruzko pasarteak

  • Saroi Jauregi Hitanoa, konfiantzazko trataera

    Saroi Jauregi Aiestaran (1978) Zaldibia

    Saroiren aitak bere bi osabei hika egiten zien baina hori beste familia batzuetan pentsaezina izan daiteke. Konfiantza kontu bat da.

  • Saroi Jauregi Hitanoaren transmisioaren etena

    Saroi Jauregi Aiestaran (1978) Aloña Jauregi Irastorza (1980) Zaldibia

    Gurasoek ez zieten etxean hika egin. Zergatik izango ote zen pentsatzen dute.

  • Saroi Jauregi Hitanoari buruzko pertzepzio ona

    Saroi Jauregi Aiestaran (1978) Aloña Jauregi Irastorza (1980) Zaldibia

    Hitanoaren gaineko pertzepzio ona da. Ez dute hitanoaren kontrako iruzkin negatiborik entzun, bai ordea baikorrak.

  • Aloña Jauregi Seme-alabei eta haien lagunei hika egiten die

    Aloña Jauregi Irastorza (1980) Zaldibia

    Aloñak hika gehiago erabiltzen du Saroik baino. Seme-alabekin eta haien lagunei ere egiten die hika, modu kontzientean.

  • Antton Lezeta Apotzagan hika nagusi

    Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

    Etxean jaso zuen hika Anttonek eta anaiekin eta lagunekin beti hika egin izan du. Emakumezkoekin ez. Apotzaga auzoan hika zen auzokoen arteko hizketa ohikoena.

  • Antton Lezeta Mutikotatik hika

    Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

    Mutikotatik egin izan du hika anaiekin eta lagunekin. Gurasoekin eta osaba-izebekin zuka. Eskoriatzan ibili zen eskolan. Gaztelaniarik jakin gabe, eskolan gaztelaniaz hasi behar. Kalean ere adin inguruko mutil guztiekin hika egin izan du. Baserrikoek gehienetan hika, nahiz eta elkarrekin gaztelaniaz egiten duenik ere baden. Kaletarrekin ere hika egiten du, batzuek berari zuka erantzun arren.

  • Antton Lezeta Emakumezkoei beti zuka

    Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

    Emakumezkoekin zuka beti. Arrebarik ez duenez, etxean ez zuen jaso nokarik eta sekula ez du egin izan. Arraroa egiten zaio emakumezko bati hika egitea.

  • David Arrieta Appa hi! aplikazioa; ikasteko, entzutea eta praktikatzea beharrezkoa

    David Arrieta Armendariz (1964) Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

    Appa hi! aplikazioaren inguruko iritzia. David Oñatikoa egiten ari da eta ez daki zenbateraino barneratu ote duen ikasitakoa. Hika ikasteko, aplikazioko ariketak egin ostean, behar-beharrezkoa da kalean praktikatzea. Euskaraz ikasteko ere beharrezkoa da entzutea eta hizkuntza pixkanaka barneratzea.

  • David Arrieta Apotzagan neskekin hika egiteko aukera gutxi

    David Arrieta Armendariz (1964) Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

    Hika ikasteko, ezinbestekoa da praktikatzea eta, beraz, norekin egin izatea. Anttonek ziurrenik ikasiko zukeen noka, arrebaren bat izan balu, baina beraiek sei mutil dira eta, kasualitatez, Apotzagan baserri gehienetan mutilak zeuden bere sasoian.

  • David Arrieta Appa hi! aplikazioa, tresna baliagarria

    David Arrieta Armendariz (1964) Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

    Appa hi! aplikazioa tresna baliagarria iruditzen zaie hitanoaren inguruko kontu orokorrak jakiteko eta ikasketan lehen urratsa emateko, eta gazteak animatuko lituzkete probatzera. Gero, hori egin ostean, beharrezkoa litzateke lotsa galdu eta pixkanaka lagunekin hika hastea. Aplikazioak herri desberdinetako hika ikasteko aukera ematen du. Arrasatetik Leintz Gatzagara bitarteko herrietan ez dela alde handirik egongo aditzetan diote. Davidek euskara batukoa ere egin zuen eta Oñatikoarekin ari da orain.

  • David Arrieta Emakumezkoei hika egiteko erronka

    David Arrieta Armendariz (1964) Antton Lezeta Abasolo (1964) Eskoriatza

    Elkarrekin hika egiten dute ezinezkoa egingo litzaieke elkarrekin zuka egitea. Anttonek erraztasun handiagoa du hika egiteko gizonezkoekin. Batzuei kosta egiten zaie, berari emakumezkoei egitea kostatzen zaion moduan. Emakumezkoei hika hasteko helburua jarri beharko dutela diote. Gehienetan aditzak ez dira hain desberdinak tokatik nokara, baina hizkuntza-ohitura aldatzea da zailena. Praktikatzea da garrantzitsuena.

  • Jasone Gorroño Lagunartean euskaraz egiteko hautua

    Jasone Gorroño Aldai (1954) Aretxabaleta

    Jasoneri amak eta amandreak hika egiten zioten. Garai batean kalean ez zen euskaraz egiten, baina, zorionez, beraiek lagunartean euskaraz aritzea erabaki zuten. Mutilak ere bazituzten kuadrillan eta hika egin izan du berak, hurbiltasuna ematen diolako. Kuadrillatik kanpoko beste batzuei ere egin izan die hika, baina sarritan ez du erantzunik jaso izan. Neskei egitea zailagoa dela dio.

  • Jasone Gorroño Hika, kontzienteki

    Jasone Gorroño Aldai (1954) Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

    Gaur egun kontzienteki egiten du hika Jasonek. Umeei eta txakurrei ezin diela zuka egin dio. Amak eta amamak egiten zioten hika berari; aitak ez. Anaiarekin hika egin izan du beti; ahizparekin ez, ordea. Gerora hasi da ahizparekin hika, kontzienteki. Batzuetan gertatzen da senide gazteenei zuka egitea. Milak, adibidez, zuka egiten zion zortzi urte gazteagoa den anaiari.

  • Jasone Gorroño Hika erantzutearren burla

    Jasone Gorroño Aldai (1954) Aretxabaleta

    Jasone gaztea zela, behin hika hitz egin zion herritar bati eta hark burla egin omen zion. Lur jota iritsi zen etxera, baina bazekien bera zela zuzen zebilena.

  • Jasone Gorroño Baserritarra eta hika-hiztuna izatearren konplexua

    Jasone Gorroño Aldai (1954) Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

    Milak etxean jaso zuen hika. Hizkera zakarra eta baserritarrena zela esaten zen eta kalera joandakoan konplexua izaten zuen. Ondorioz, zuka entzundakoan goxoagoa zela iruditzen zitzaion. Euskaraz alfabetatzeak indarra eta konfiantza eman zizkion. Jasoneri ere baserritarra ote zen galdetzen zioten, hika egiteko ohitura zuelako. Milak Appahi aplikazioko ariketak erraz egin dituela, hika badakielako, eta horretaz harro sentitu dela dio.

  • Mila Zubizarreta Auzoko neskekin hika nerabezarotik aurrera

    Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

    Milak auzoko neskekin umetan zuka egingo zuela eta koskortutakoan hasiko zirela hika uste du. Gerora, hikaren aurkako iruzkin negatiboen eraginez nahastea sortu zela iruditzen zaio. Eskolak gaztelaniaz jasotzen zituzten.

  • Mila Zubizarreta Anaia gazteari umetan zuka, goxoagoa zelakoan

    Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

    Milak anaia nagusiagoarekin beti hika egiten zuen. Anaia gazteagoa zortzi urte gazteagoa da. Gogoan du umea zenean zuka egiten ziola, bere ustez goxotasuna ematearren. Gerora hasi zen anaia gazteagoari hika egiten. Hika hizkera zakarra izatearekin lotzen zen eta, konnotazio ezkorrak izateaz gain, fonetikoki ere zuka baino gogortxoagoa izan daitekeenez, zuka goxoagoa iruditzen zitzaion.

  • Jasone Gorroño Hikaren inguruko konplexua uxatzen

    Jasone Gorroño Aldai (1954) Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

    Milak dio bere buruarekin borroka izan duela hika erabiltzearen inguruan, hikaren inguruko konnotazio negatiboa oso barneratuta zuelako. Hikaren aldeko mugimenduak poza eman dio. Aurreko belaunaldietan hika normaltasunez erabiltzen zen. Jasonek ama ahizpekin hika entzuten zuen. Jasonek ez zuen izan hikaren inguruko konplexurik; Milak bai.

  • Mila Zubizarreta Hika baserritarrekin lotuta eta baserritarrak gutxietsita

    Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

    Hikaren desprestigioa nondik etor daitekeen. Hika baserritarrekin lotzen zen eta baserritarrak zeuden gutxietsita. Hika fonetikoki zuka baino gogortxoagoa izateak ere eragina izan dezakeela uste du Milak.

  • Jasone Gorroño Hikarik ez nagusiagoei eta senar-emazteen artean

    Jasone Gorroño Aldai (1954) Mila Zubizarreta Unanue (1948) Aretxabaleta

    Jasoneren anaia bikotearekin hika hasi zen, ikas zezan, baina ama haserretu egiten zen, senar-emazteen artean hika egitea ez zela egokia iritzita. Seme-alabek gurasoei hika egitea gogorragoa egiten zaio Milari. Nagusiagoei hika egitea ere ez da ohikoa izan. Pare bat kasu kontatzen dituzte.