Hitanoari buruzko pasarteak

  • Amaia Pagaldai Anaiarekin eta lagunekin erdaraz sasoi batean

    Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Anaiarekin ere erdaraz egiten zuen batzuetan eta baita lagunekin ere, etxean euskaraz egin arren. Oso berandu hasi ziren hika egiten lagun koadrillan. Etxean debekatuta zuten erdaraz egitea. Almenen bi talde egin ziren: euskaldunen taldean zegoen bera. Koadrilako hiruk erabaki zuten Magisteritza egitea eta ordaun hasi ziren euskaraz (eta hika) egiten. Batua ikasi egin behar izan zuten, euskaltegian.

  • Amaia Pagaldai Kontzientzia linguistikoa eta mudantza hitanora

    Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    15-16 urterekin bazuen kontzientzia politikoa, baina linguistikoa 17-18rekin etorri zitzaion, Magisteritza ikasten hasi zenean. Hasieran zuka eta gero hika. Koadrillako gehienak baserri ingurukoak ziren eta etxean hika entzundakoak.

  • Amaia Pagaldai Erraz hasi zen hika

    Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Senarra izango zuenak (Koldo Zubizarretak) joera handia zuen euskaraz egiteko. Semeari hika egiten dio, baina alabari ez dio egin izan sekula. Semeak egiten du hika lagun batzuekin, baserri giroko mutilekin. Hika egiten hasi zenean ez du gogoratzen zailtasunik izan zuenik, noka zein toka. Batzuek toka egiten diete neskei ere.

  • Mariasun Ibabe Ikastolan ezagutu zuten elkar

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    San Franzisko Xabier ikastolan ezagutu zuten elkar, eta hika hasi ziren baserriko iraskea taldetxo bat elkartu zenean. Norekin egin duten hika ikastolan. Mariasunek mendiko lagunekin hika egiten du, baina bik bakarrik erantzuten diote hika. Irakasle batzuek ahalegin handia egin dute hika egiteko.

  • Mariasun Ibabe Norekin egiten duten hika

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Koadrilako gehienekin egiten du hika Amaiak, mutil zein neska. Anaiarekin ez du sekula hika egin, urtebete zaharragoa den arren. Mariasunek debekatuta zuen etxean gaztelaniaz hitz egitea; amak esaten zion mojek eskolan esandakoak gezurra zirela. Familia abertzalekoak dira biak eta etxean errieta egiten zieten erdaraz eginez gero.

  • Amaia Pagaldai Seme-alaben hizkuntza ohiturak

    Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Ez du seme-alabei euskaraz egiteko beharrik izan, etxeko hizkuntza euskara izan delako. Semeak arazoak izan zituen gaztelaniaz ondo egiteko, beti baserrian egoten zelako. Alabak ez, Extremadurako zaintzaile bat izan zutelako eta harekin ikasi zuelako. Seme-alabek lagunekin euskaraz egiten dute gehienbat.

  • Mariasun Ibabe Mariasuni barre egiten zioten ilobek, hika egiten zienean

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Hika egiten duten gazte gutxi ezagutzen dituzte. Mariasuni barre egiten zioten umeek hika egiten zienean. Iloba batek esaten dio pena duela ez zuelako ikasi. Amaiak gogoan du ondarrutarrek ez zietela ulertzen hika eginda.

  • Mariasun Ibabe Gazteek ez dute hika egiten Arrasaten

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Amaiak dio 50 urtetik gorakoekin egiten duela hika, baserri ingurukoak denak ere. Gazteek ez dutela egiten uste du. 33 urteko semeak egiten du, baina oso lagun gutxirekin. Kaletarrek ez ei dakite hika. Gurasoak baserrikoak dituzten gazteek ere ez dute egiten hika.

  • Mariasun Ibabe Galeraren zergatia eta hitanoaren gutxiespena

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Galderaren zergatia zein izan daitekeen. Mariasunek dio Udalan batzuek umeei erdaraz egiten zietela, ez hika ez zuka. Hitanoa oso jende gutxirekin egiteko dela jaso du Amaiak ere, eta errespetu falta dela seme-alabei hika egitea. Baserritarren konplejuak: burla egiten zieten eta erdaraz egiten zuten, ez igartzeko baserritarrak zirela.

  • Mariasun Ibabe Hitanoa, familiakoekin eta lagunarterako

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Udalarako errepiderik ez zegoen eta astoan joan behar izaten zuten. Mariasuni 'bulling'-a egiten zioten eskolan, baserritarra zelako. Amaiak ez du baserritarra izateagatik halakorik jasan. Hitanoari buruz entzun dutena: familia edo lagunarterako soilik dela. Mariasunen aitajaunak mutilei egiten zien hika, neskei ez.

  • Mariasun Ibabe Mutilek hika gehiago neskek baino?

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    50 urtetik gorako baserritarrek egiten dute hika, eta oso gutxik. Beraien lagun taldeetan neskek ere berdin-berdin egiten dute hika; beste leku batzuetan mutilek gehiago egiten dute. Arrasaten 50 urtetik beherakoen artean ez da hitanoa mantendu. Amaiak ez die egin seme-alabei, errieta egiteko ez bada; bere senarrak semeari bakarrik.

  • Mariasun Ibabe Ezezagunekin hikarik ez

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Emakumeek ez dute ezezagunekin hika egiten (gizakumeek errazago). Jakin egin behar dute besteak errejistro hori darabilela. Gizonezkoak gehiago sozializatu izan dira emakumeak baino, baina aurreko belaunaldietako kontua dela diote. Beraiek beraien amak baino askoz askeagoak izan dira.

  • Mariasun Ibabe Zer egin hitanoa galdu ez dadin

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Hitanoa galtzen dabil: ezer egin beharko al litzateke? Hika ikastaroak beharrezkoak direla diote. Goiena Telebistak batua erabiltzen dute. Euskalkien lekua hedabideetan eta ikastetxeetan. Ahozkoan bertako euskalkia erabili dute biek.

  • Mariasun Ibabe Arrasateko euskalkia ere arriskuan

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Eskolan euskalkia entzutea garrantzitsua iruditzen zaie. Askotan irakasleek ez dakite bertako hizkera. Arrasateko hizkera galtzeko arriskuan dago. "Larue" hitza (horia), adibidez, jada ez da erabiltzen. Ezin da dena ikastetxeen esku utzi. Etxeko transmisioaren garrantzia.

  • Mariasun Ibabe Hika irakastea eskoletan?

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Amaiak dio tarteka entzuten direla gurasoen artean euskaraz egiteko kanpainak, baina ez nahikoa. Eskolan hika lantzea ere ondo ikusten du, bertsolaritza lantzen den moduan. Hika ikastaroek ere jarraipena behar dute, ez solteak izan.

  • Mariasun Ibabe Umeek erdararako joera

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Eskolatik irtenda erdaraz egiten dute ume askok. Ez zaie kanpotarrei errua bota behar. Baliteke arabiarrek gehiago egitea bertakoek baino. Hika ikastaroak egon dira Arrasaten. "Hikalagunak" izateko gertu daude, "ahal dutenean".

  • Mariasun Ibabe Appa Hi! aplikazioari buruz

    Mariasun Ibabe Okina (1956) Amaia Pagaldai Urrutia (1961) Arrasate

    Appa hi! aplikazioari buruz hitz egiten dute. Amaiari oso erraza iruditu zaio. Modu ona iruditzen zaie hika ikasteko. Inportantea da ez moztea, hanka sartuaz ikasteko.

  • Aloña Jauregi Hitanoa beti azken mailan gelditzen da

    Aloña Jauregi Irastorza (1980) Zaldibia

    Euskara ustez aberatsa duten herrietan, lehenengo euskarari eutsi behar zaio eta gero hitanoa bultzatu. Hika beti amaierarako gelditzen da.

  • Julen Abasolo Hika norekin

    Julen Abasolo Gallastegi (1963) Resu Abasolo Gallastegi (1958) Aretxabaleta

    Anai-arrebekin hika egin izan du, anai gazteenarekin izan ezik. Emakumeekin, arrebekin bakarrik egiten duela dio. Gurasoek zuka egin izan diotela uste du, baina amak aginduetarako erabiltzen zuela gogoratzen dute.

  • Resu Abasolo Hika norekin

    Resu Abasolo Gallastegi (1958) Aretxabaleta

    Ahizpen artean hika egin izan dute. Anaia gazteari ez diote egin izan. Lehenagoko baserri giroko lagunekin hika egiten du. Hasierako lankideekin hika egiten jarraitzen du. Geroko lagun eta lankideekin zuka egin izan du.