Hitanoari buruzko pasarteak

• Belarria eginda dauka

  Alaia Beitia Bolinaga (1985) Oñati

  Belarria eginda dauka, etxean entzun duelako. Zuzenean Marixolek bakarrik egin izan dio. Etxera mutilen batekin badoa, hari hika egiten diote, baina neskei ez.

• Nokaren galeraren arrazoiak, genero ikuspegiarekin lotuta

  Alaia Beitia Bolinaga (1985) Oñati

  Ez daki zergatik galdu den noka eta toka ez. Uste du nahi gabe gertatu dela, baina genero ikuspegiak zerikusia izan dezake. Ez dauka anai-arrebarik, baina mutila balitz ia seguru dago egingo liokeela. Gertatu daiteke baserritar kutsua kentzeko hitanoa alde batera uztea. Eta apurka-apurka noka galtzen joan da. 55 urtetik beherako ia inork ez daki.

• Hitanoa ez dago gaizki ikusita gaur egun

  Alaia Beitia Bolinaga (1985) Oñati

  Oñatieraz ondo egitea eta euskaraz ondo egitea ez dira gauza bera. Oñatiera ere aldatzen doa, gaztelaniaren eta batuaren eraginez. Ingo Xonau! taldearen sorrerak bere inguruan ilusioa piztu duela dio. Gaur egun ez dago hitanoari buruzko iritzi txarrik.

• Mutilek neskei gaizki hika sarritan

  Alaia Beitia Bolinaga (1985) Oñati

  Mutilek askotan gaizki egiten dietek neskei hika, mutilei moduan. Baditu, hala ere, ondo egiten duten lagunak ere. 18 urte zituenean egiten zuen hika haiekin, baina gaur egun ez du harreman handirik. Alaiak errezago egiten die hika mutilei, gehiago entzun duelako. Noka egiteko pentsatu egin behar du, eta toka irten egiten zaio. Azkoitin ezagutzen ditu elkarrekin hika egiten duten bikoteak ere.

• "Ingo xonau!"

  Alaia Beitia Bolinaga (1985) Oñati

  Hemendik aurrera saiatuko da inguruko umeei hika egiten, gurasoek berarekin egin ez dutena. "Ingo xonau!" esaten du.

• Zer egin noka berreskuratzeko?

  Ane Ugarte Garitaonandia (1993) Oñati

  Zer egin noka modan jartzeko? Ahalduntze-prozesu moduan bizitzeak lagundu dezakeela uste du, baina berarentzat eraginkorragoa da konfiantza-zirkuluak sortzea. Hika-tertuliak egitea ideia ona iruditzen zaio.

• Hika galduko balitz, zer?

  Ane Ugarte Garitaonandia (1993) Oñati

  Galtzea penagarria litzateke. Egunen batean alaba bat balu, ez du uste hari hika egiteko egingo liokeenik, berak bere amari bezala. Ingo xonau! ekimena sortu den arte ez du kontzientzia hartu, galdu egin daitekeenik. Pereza emango lioke hasieran hika-tertulietan parte hartzeak, baina merezi duela uste du.

• Hika, egoera informaletarako

  Ane Ugarte Garitaonandia (1993) Oñati

  Mutilek ez dakite noka egiten, eta toka ere gaizki egiten dute askotan. Hitanoa konfiantzarekin lotzen du Anek, eta parranda giroarekin. Ez da egoera formaletarako.

• Ohitura aldatzea zaila iruditzen zaio

  Ane Ugarte Garitaonandia (1993) Oñati

  Etxean jaso duten apurrek ez dute eduki zeinekin egin. Irati Barrena aipatzen du, proiekturako elkarrizketatutako gazteetako bat (Ongi tabernan egiten du lan neska horrek). Hastea izango litzateke, baina salto bat iruditzen zaio.

• Oñatiko nokaren galeraren arrazoiak

  Ane Ugarte Garitaonandia (1993) Oñati

  Zergatik joan da galtzen noka eta toka ez Oñatin? Neskei errespetua izatea eskatu zaie eta sozializatzeko ere beste bide batzuk izan dituzte gizonek. Orain, nahiz eta jakin, egitea zaila iruditzen zaio berari ere.

• Ama hika egiten hasi zitzaien anaiari eta berari

  Ane Ugarte Garitaonandia (1993) Oñati

  Etxean jaso du hitanoa. Bere amak-eta hika egiten dute senide artean. Anaiari eta berari zuka egiten zien umetan, baina egun batean hika egiten hastea erabaki zuen. Anek ez dauka norekin hika egin. Laudioko lagunekin euskaraz egiteko ere nahiko lan izan du.

• Hitanoa hurbiltasunarekin lotzen du

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Hitanoa hurbiltasunarekin lotzen du, laguntasunarekin, konplizitatearekin. Lanean hika egiten dio neska batek. Galtzea pena litzateke, eta hori gerta ez dadin, dakitenek transmititu egin beharko luketela dio.

• Mutil gazteek ez dakite noka

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Bere adineko nesken artean ez du hitanorik entzuten. Bi aipatzen ditu, badakitenak. Adin bateko gizonezkoek badakite noka, baina mutil gazteek ez.

• Amarekin gero eta gehiago hika

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Ahizpen artean gutxi egiten dute hika. Ez dira saiatu ere egin. Berak gehiago egiten du amarekin bere ahizpak baino.

• Erdararako joera emakumeen artean

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Adin bateko emakume euskaldunen artean ikusten du erderarako joera bat gizonezkoen artean ez duena ikusten. Sasoi bateko pentsakera: erderaz zebilen emakumea "finagoa" zela euskaraz zebilena baino, eta hika egiten zuena are baldarragoa zela.

• Hitanoa ez emakume finentzat

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Zergatik gorde da mutilen artean eta nesken artean ez? Errespetuaren kontua ikusten du hor Nereak. Emakumeak fina izan behar horretan hitanoa baztertu egin da.

• Emakumeek hika egitea "atsoen" kontua

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Fanpuenean (bikotearen baserrian) ez dute hika egiten. Bere bikoteak koadrilakoekin dena hika egiten du, baina nesken artean ez da egiten. "Atsoen" eta "baserritarren" kontutzat zuen berak ere, punturarte.

• Emakumeek Olabarrietan Murgian baino gutxiago hika?

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Murgia auzoan bada ohitura hika egiteko. Orain Olabarrietan bizi da, eta han ere batzuek egiten dute. "Tierra santa" deitzen zioten Olabarrietari. Andolatzakoa aipatzen du.

• Amari hika egitea errespetu falta?

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Berak gogoan duela, betidanik egin diete hika, ume-umetatik. Amari hika egiten badio, batzuek esaten diote hori ezin dela egin, errespetu falta dela.

• Auzoan, hika egiteko ohitura

  Nerea Agirre Kortabarria (1977) Oñati

  Amak anaiarekin hika egiten du, eta ahizparekin ere bai. Aitak koinatuarekin ere bai. Auzoan gizonezkoek hika egiten dute beraien artean, baina emakumeek guztiekin ez (Kamelakoekin eta Azkarretakoekin egiten du amak).