Hitanoari buruzko pasarteak
-
Hika egitea positiboa orain
Eneka Muñoz Lasa (2004) Ixone Santxez Encinas (2004) Usurbil
Hitanoa baserritarra izatearekin lotzen zuten garai batean eta desprestijiatuta zegoen. Beraien ikuspegia ematen dute: ez dute baserriarekin lotzen, eta uste dute euskaraz bizitzeko erraztasuna dutenek darabiltela hika. Ikuspegi positiboa dute gaur egun: balio positiboa da hika jakitea.
-
Hika erakargarria gazteentzat
Eneka Muñoz Lasa (2004) Ixone Santxez Encinas (2004) Usurbil
Hika erakargarria da gazteentzat. Aberastasuna eta gertutasuna ematen du. Nola ipini modan? Kontsumoa inportantea dela diote. "Erlauntza" filma aipatzen dute: bertan noka hitz egiten dute, natural. Zaila da telebistan erabiltzea, hala ere. Transmisioa da giltza.
-
Usurbilen hika ikastaroa, baina ez oso erakargarria gazteentzat
Eneka Muñoz Lasa (2004) Ixone Santxez Encinas (2004) Usurbil
Usurbilen hitanoa bultzatzeko ekimenak egiten ari dira, baina ikastaroetara beti berak apuntatzen direla uste dute, jada badakitenak eta ez hutsetik hasten direnak. Errespetua ematen diete helduek. Serioegiak iruditzen zaizkie halako ikastaroak gazteentzat. Liburuxka ere atera zuten.
-
Hitanoa ikastetxean
Eneka Muñoz Lasa (2004) Ixone Santxez Encinas (2004) Usurbil
Ikastetxean usurbildarrek soilik egiten dute hika, eta mutilek. Lasartekoek usurbildarrek kutsatuta, baina gutxi.
-
Iaz, noka ikastaroa institutuan
Irati Alduntzin Alegria (2004) Enara Villafafila Illarramendi (2004) Usurbil
Noka ikastaroa antolatu zuten institutuan, beraiek eskatuta. Sei bat apuntatu ziren. Ordutegia ez zen ona izan. 3-4 saio izan ziren, eta dinamikoak izan zirela diote, baina praktikoagoa izatea faltan bota zuten: ahozkoa lantzea eta ez idatzizkoa.
-
Familian hitanoa entzuteko aukera
Irati Alduntzin Alegria (2004) Enara Villafafila Illarramendi (2004) Usurbil
Enararen familian hika asko erabiltzen dute, eta entzuten du, baina berari ez diote asko egin. Iratik aitonari entzun dio batez ere, toka. Usurbilen asko entzuten da toka.
-
Hizkuntza-ohiturak aldatzea
Irati Alduntzin Alegria (2004) Enara Villafafila Illarramendi (2004) Usurbil
Ikastaroa egin nahi zuten beraien artean erabili ahal izateko. Zuka hitz egiteko ohitura aldatzea ez da erraza. Hikalagunean parte hartuz gero, beharbada errazagoa izango litzateke. Lotsa ere sentitzen dute, segurtasun falta: gaizki esateko, hobe isilik. Eskolan ez dituzte hikako formak ikasten.
-
Hitanoa baserritarrena; erabilera-ohiturak
Irati Alduntzin Alegria (2004) Enara Villafafila Illarramendi (2004) Usurbil
Hitanoa baserriarekin lotu izan da, pobrea izatearekin. Enarak ikusten du hitanoa gure etorkizuneko euskaran. Erabilera-ohiturak. Zuka errespetuzkoa izatea eta hika ez kaltegarria izan da. Erabilera-ohiturak malgutzearen alde daude: beraien aitonei eta gurasoei hika egitea nahiko lukete.
-
Konfiantzarekin lotutako hizkera
Irati Alduntzin Alegria (2004) Enara Villafafila Illarramendi (2004) Usurbil
Hikak gertutasuna ematen die. Ez diote edozeineri hika egiten. Antzuolako ikerketa batean gazteek "euskal label" batekin lotzen zuten hitanoa. Beraientzat ere bada harrotasun iturri.
-
Eremu informalerako hika
Irati Alduntzin Alegria (2004) Enara Villafafila Illarramendi (2004) Usurbil
"Jo, tia" asko erabiltzen dute, hitanoko formulak baino errazago. Euskara menperatzen ez duen bati ez diote hika egingo. "Aizan" asko erabiltzen dute. Hika zaila dela dioen ustea aitzakia moduan erabiltzen dute batzuek, ez ulertzeko.
-
Usurbilen liburuxka banatu zuten
Irati Alduntzin Alegria (2004) Enara Villafafila Illarramendi (2004) Usurbil
Usurbilen hika ikastaroa egin dute, liburuxka ere banatu zuten Noaua aldizkariarekin. Hikapoteoak ideia ona dira praktikatzeko. Koadrilan noka egiteko zer egin dezaketen komentatzen dute.
-
Zergatik ikasi hika?
Irati Alduntzin Alegria (2004) Enara Villafafila Illarramendi (2004) Usurbil
Altxor bat dela diote, gure kulturaren parte.
-
Lagunekin beti hika; familiartean batzutan
Begoña Aranzadi Manterola (1935) Usurbil
Gurasoek hika egiten zieten. Begoñak lagunekin hika, gaur egun ere. Beste etxe batzuetan zuka egiten zuten. Seme-alabei hika egiten die, errieta egiten dienean batez ere. Alabak anaiei, zuka.
-
Aginagan denei hika
Begoña Aranzadi Manterola (1935) Usurbil
Aginagan denei hika: etxekoei, mutilei, helduei, neskei...
-
Errieta egiteko beti hika
Begoña Aranzadi Manterola (1935) Usurbil
Errieta berriz hika egin die seme-alabei, indar gehiagorekin ateratzen delako eta erreztasun gehiago izan duelako.
-
Hiketan Bakion
Juan Llaguno Bilbao (1925) Basauri
Hika hitz egiten Bakion ikasi zuen eta Bakioko senideekin hitz egiten zuen gehien. Euskaraz gazteleraz baino hobeto moldatzen zirela kontatzen du.
-
Lagunekin hiketan
Agustina Mujika Etxebarria (1926) Arrigorriaga
Hiketan lagunekin egiten du Agustinak. Nagusiei zuka egiten die.
-
Berorika abade eta gurasoei
Benita Unamuno Mujika (1905) Bergara
Berorika gurasoei, aitona-amonei. Hika senar-emazteen artean. Abadeei egiten zitzaien berorika. Pazkoko txartela zela-eta abadearekin izandako gorabeherak.
-
Ordizian zuka; Zaldibian hika
Ana Mari Balerdi Azpiroz (1932) Pedro Balerdi Azpiroz (1934) Ordizia
Ordizian hika inor gutxik hitz egiten zuen; Zaldibian, aldiz, denek. Ana Marik eta Pedrok ez zuten ikasi hika, etxean zuka egiten baitzieten.
-
Hitanoa San Migelen galduta
Bixenta Beti Abrisketa (1911) Basauri
Aitak hika egiten zuen lagunekin Zeberion, baina amak zuka egiten zuen beti. Gaztea zela, emakume zein gizonezkoek egiten zuten hika. Ia euskaraz hitz egiten ez zuen arren, berak hika egiten jarraitzen zuela kontatzen du.