Hitanoari buruzko pasarteak

  • Ainara Elortza Adin batetik behera noka gutxi

    Ainara Elortza Izagirre (1979) Azkoitia

    Hika galtzeak pena handia emango lioke, euskararen berezitasun bat galduko litzatekeelako. Bere adinekoen artean oraindik noka asko erabiltzen da, baina gazteagoen artean asko galdu da. Noka dakiten mutil gazteak ere ez dira asko izango, baina noka egiten dion bezero bat aipatzen du.

  • Juana Arrieta Lezeta Hika, zuka eta erdaraz zeinekin egiten zuten

    Juana Arrieta Leceta (1923) Lucía Larreategui San Martin (1909) Dolores Tolosa Lariz (1911) Eibar

    Luciak dio euskaraz zuka egiten zutela. Doloresen eta Juanitaren etxean hika egiten zuten, baina Juanitak ahizpekin erdaraz egiten zuen.

  • Libe Garbizu Irazu Emakumeek hika egitea ez zen polita

    Libe Garbizu Irazu (1936) Pasaia

    Anaiarekin dena hika egiten du, etxean ikasitakoa. Esaten zuten emakumeak hika aritzea ez zela polita. Amonari eta aitonari berorika egiten zion. Hika orain gutxi egiten du.

  • Jaione eta Araitz Hikak gertutasuna eta konfiantza ematen du

    Jaione Azpiazu Larrañaga (1969) Azkoitia

    Betidanik hitz egin izan du hika eta gorde beharrekoa iruditzen zaio. Errespetuarekin lotu izan du: gurasoei edo nagusiagoei ezin zitzaien hika egin. Adineko jendearekin gertutasuna eta konfiantza ematen du hikak.

  • Jaione eta Araitz Ikasle gutxi batzuekin hika

    Jaione Azpiazu Larrañaga (1969) Azkoitia

    Irakaslea da eta helduekin lan egiten du. Tokatu izan zaio ikasleren batekin hika egitea, gelatik kanpo hala egiteko ohitura hartuta, baina ikasle gutxirekin egin izan du hika.

  • Jaione eta Araitz Hika kontzienteki nori?

    Jaione Azpiazu Larrañaga (1969) Araitz Etxaniz Azpiazu (2004) Azkoitia

    Batzuetan ezezagunei hika egin izan die eta haien erreakzioaren arabera hika jarraitu edo zuka-ra aldatu. Zenbaitekin gertatu izan zaio gerora ohartzea badakiela hika eta biek elkarrekin adostea hika egingo diotela elkarri. Orain alabei kontzienteki hika egin beharko diela komentatzen dute. Ez luke gaizki hartuko alabek berari hika egitea. Ohitura kontua iruditzen zaio, ez errespetu kontua.

  • Jaione eta Araitz Hika bultzatzeko zer egin

    Jaione Azpiazu Larrañaga (1969) Araitz Etxaniz Azpiazu (2004) Azkoitia

    Hika bultzatzeko, norberak egin behar duela ahalegina dio Jaionek, hitz eginez. Araitzek dio Azkoitiko hitanoa bultzatzeko proiektuaren barruan badituztela zenbait ideia, sare sozialetara begira. Telebistan hitanoa txantxarako erabili izan da, baina interesgarria litzateke elkarrizketetan edo bestelakoetan ere txertatzea. Eskoletan lantzea ere egokia litzateke, baina horretarako irakasleek hika jakin behar lehenbizi.

  • Leire Larrañaga Anaiarekin eta kuadrillakoekin hasi zen hika

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Kuadrillakoei hika egiten die, baina denek ez diote hika erantzuten. Gertukoenekin bakarrik duela hikako harremana uste du. Anaiarekin eta kuadrillakoekin hasi zen hika eta pixkanaka naturalki irteten zitzaiola konturatu zen. Ezezagun batzuk harritu egiten dira hika eginez gero, bereziki azkoitiarrak ez badira.

  • Leire Larrañaga Gurasoek seme-alabei hika ala zuka?

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Ez daki ziur gurasoek nola hitz egin izan dieten umetatik berari eta anaiari, baina ziurrenik anaiari hika eta berari zuka. Hala ere, hika hasi zenean, ez zitzaion arrotza egin noka, agian amari eta izekori edo zaharragoei entzuten zielako.

  • Leire Larrañaga Eskolan euskara batua; hika eremu informaletan soilik

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Azkoitiko Xabier Munibe ikastolan badaude andereño azkoitiarrak, hika hitz egiten dutenak. Ikastetxearen erabakia eskolan euskara batua erabiltzea izan zenez, andereño hauek hitanoa eremu informaletan erabiltzen dute soilik. Bestela, neskei eta mutilei berdin egingo dietela hika uste du, aurreko belaunaldikoek hala egiten zutela uste du eta.

  • Leire Larrañaga Egiten duena baino hitano gutxiago jasotzen du

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Kontzienteki hasi zen hika, gertukoekin. Gaur egun barneratuta du eta normalean lehen hitza hika egiten du. Hala ere, beste pertsonaren euskara maila kontuan izaten du. Berari hika egiten diotenak gutxiago direla dio, gertuko lagunak batez ere, hala ohitu direlako. Anaiak eta bikoteak zuka egiten diote, berak hika egin arren. Mutil askok hika egiten dute euren artean, baina gero ez dakite neskei egiten. Tokatu izan zaio mutilen batek toka egitea ere.

  • Leire Larrañaga Hika egiteak gertutasuna ematen dio

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Hika egiteak gertutasuna eta laguntasuna edo intimitate handiagoa ematen dizkiola dio. Zuka egitea hotzagoa iruditzen zaio.

  • Felix Razkin Arbizuko hitanoa mantendu du

    Felix Razkin Mendinueta (1947) Arbizu

    Euskara ezinbestekoa da Razkinentzat. Seme-alabei hika hitz egiten die. Lehen hitza euskaraz egin, eta sorpresa politak hartzen ditu. Arbizuko euskara mantendu du, eta transmititu.

  • Maider Irizar Aitak seme-alabei hika egin die

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Etxean jaso du hitanoa: hika egin die aitak, Antzuolako hika, hiru seme-alabei. Amak ez. Eta auzoan ere entzun du, gizakumeen artean. Emakumeen artean ez, ezta adinekoen artean ere.

  • Maider Irizar Hitanoari buruz entzundakoak

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Hitanoaren aurkakorik ez du entzun orain arte, ez diote ahlakorik transmititu, baina galdezka hasita, orain bai, entzun ditu gauza batzuk. Mutilen kontua dela, adibidez.

  • Maider Irizar Neska eta mutil ez ziren berdin sozializatzen

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Mutilen eta nesken aisialdia eta sozializatzeko moduak ez dira berdinak izan, eta horrek hitanoaren erabileran ere eragin du. Emakumeen kasuan, eremu intimoko hizkera bilakatu zen.

  • Maider Irizar Egungo mutil gazteen erabilera, "berpizte" bat?

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Nokaren galera handiagoa izan da tokarena baino, herri guztietan. Ikerketa egiten ibili denean, hainbat baserritan entzun ditu hitanoaren kontrako iritziak. Gazteen artean mutilek darabilte, baina bere ustez ez dute jaso aurreko belaunaldiek bezala, etxean naturaltasunez. "Berpizte" moduko bat ikusten du, erabilera aldaketa bat...

  • Maider Irizar Gizakumeen arteko hikak "bizirauteko eremu" bat izan du

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Elkarrizketatzaileak dio mutilen kasuan ez dela etenik egon hitanoaren transmisioan. Gizakumeen arteko hikak "bizirauteko eremu" bat izan du, eta emakumeenak ez. Hitanoa zatartzat jo zuten.

  • Maider Irizar Eskoletan batua gailentzeak herri hizkeren transmisioan eragin?

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Euskara batua eta hitanoa. Eskolan ez diote hitanoa erakutsi, baina batuko hitanoko formak ulertzea ez zaio zaila iruditzen, hala ere. Batuaren aurrean euskalkiek izan dezaketen desprestigioak hitanoari ez zion mesederik egingo, seguruenez. Hitanoak ez dauka lekurik maila akademikoan, ahozkorako delako, eremu informalekoa.

  • Maider Irizar Emakumeen formak berreskuratu beharra

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Hitanoaren osasuna Oñatin: anaia-eta ikusita, osasuntsu dagoela dirudi, indartsu, baina mutilen artekoa soilik da. Emakumeen formak oso gutxi entzuten ditu, baita adinekoen artean ere. Emakumeen formak berreskuratzea faltako litzateke.