Hitanoari buruzko pasarteak
-
Hika egiten hasteko prozesua
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Villabonan egin zuen hika egiten hasteko prozesua. Hasierako zailtasunak aipatzen ditu. Egitura batzuk barneratu ahala, errazagoa da.
-
Hikatertuliak
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Mintzapraktika garrantzitsua da eta hika egiteko ere hori behar da: hikatertuliak, hikapoteoak...
-
Hitanoaren osasuna Oñatin
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Nesken artean hitanoa galtzen joan da, eta mutilen artean parranda giroan erabiltzen dela uste du edo oso baserri eremuko jendeak. Bestela, ez du hain osasuntsu ikusten mutilena ere. Emakumeei lotsa handiagoa ematen die gaizki eaateko beldurrak mutilei baino.
-
Zergatik joan da galtzen noka eta toka ez?
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Lotsaren eraginez joan da galtzen noka: emakumeok konplexu gehiago dituzte. Emakumeen demostratu beharra. Bigarren mailan egon da beti emakumea.
-
Noka konfiantzazko eremuetan bakarrik
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Sozializatzeko modua desberdina zen gizonena eta emakumeena, sasoi batean. Emakumeek talde txikietan hika egingo zutela uste du, konfiantzazko eremuetan, baina hortik kanpora ez. Kalera bizitzera joandakoan ere hitanoa baztertzen zuten. Hitanoa baserri munduan gorde da ondoen.
-
Hikak ematen duena
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Hika egitea mutil gazteen artean errebeldiarekin lotzen dela uste du Aintzanek, eta maskulinitatearekin ere bai. Aintzanerentzat plazera da hika egitea. Alabek hika egitea oso polita izango litzakeela dio.
-
Hikak ematen duena II
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Hitanoa konfiantza giroan erabiltzen du, ez edozeinekin. Oso jende bereziarekin egiten du hika. Nahiko luke koadrilan hika egin ahal izatea.
-
Noka nola berreskuratu
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Noka berreskuratzeko erabili egin behar da, beldur barik.
-
Etxeko transmisioaren garrantzia
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Etxetik jasotzea hitanoaren transmisioa, hori izango litzateke onena. Seme-alaba gazteak dituztenak egin dezakete hori. Ezin da karga guztia ikastetxeen gain ipini.
-
Mutilak hika eta neskak erdaraz?
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Nerabezaroan mutilek etxetik kanpo ikasten dute hitanoa sarri: kalean. Neskek bitartean erdarara jotzen dutela uste du Aintzanek. Nola lortu neskak ere hitanora erakartzea?
-
Noka ahalduntze tresna?
Aintzane Agirre Urzelai (1981) Oñati
Noka ikastea eta erabiltzea ahalduntze-prozesu moduan.
-
Noka erabiltzeko erabakia
Kattalin Miner Perez (1988) Hernani
Noka hitz egiten hastea erabaki bat izan zen beretzat. Hernani oso herri erdalduna izan da. Gaztaroan gazteleraz asko egindakoa da. Unibertsitatetik bueltan konturatu zen feminismorako ez zeukala euskarazko hiztegirik, ezta euskaraz aritzeko ohiturarik ere. Lagunartean euskaraz egitea eta noka egitea erabaki zuten. Urola aldeko feministekin noka erabiltzeko esparrua zabaldu zitzaion.
-
Zergatik animatu noka egitera?
Kattalin Miner Perez (1988) Hernani
Hitanoa desesenzializatu egiten da, noka ikastaroak eginez edo norbere ekimenez erabiltzera ausartuta. Plazan egoteko modu bat sortzen du. Noka entzuteak arreta ematen badu, zerbait mugitzen duelako dela dio.
-
Nokarekin arauak hausten
Kattalin Miner Perez (1988) Hernani
Hil-hurren dagoen hizkera bati, hitanoari, eta bereziki emakumeak noka bultzatzen hasi direnean, genero bereizketa egoztearekin ez dago ados. Hitanoa ikasi daitekeela esatean, helduagoei egitean, arau batzuk hausten ari direla azaltzen du.
-
Hika bultzatzeko proiektuan parte hartzeko erabakia
Irati Lizarralde Alberdi (2004) Leire Lizarralde Alberdi (1999) Azkoitia
Azkoitiko hitanoa bultzatzeko proiektuan parte hartzeko erabakia nola hartu zuten. Iratik eskolan izan zuen proiektuaren berri. Leire, berriz, Iratiren bitartez sartu da proiektuan, hikaren erabilera beherantz doala ikusten duelako eta hitanoa aberasgarria iruditzen zaiolako. Noka emakumezkoen ahalduntzeko tresna gisa ere ikusten dute.
-
Hitanoak zer transmititzen duen
Irati Lizarralde Alberdi (2004) Leire Lizarralde Alberdi (1999) Azkoitia
Hikak gertutasuna eta goxotasuna adierazten dituela iruditzen zaie. Ohituraz egiten den zerbait ere bada. Pena handia hartuko lukete hika galduko balitz. Euren ama hika entzuten duten moduan, gustatuko litzaieke euren ondorengoek ere beraiek hika entzutea.
-
Toka bakarrik dakien jendea
Irati Lizarralde Alberdi (2004) Leire Lizarralde Alberdi (1999) Azkoitia
Toka eta noka antzera erabiltzen dituzte, biak entzun izan dituztelako. Baina ezagutzen dute toka bakarrik dakien jendea. Beraiei ere noizbait egin izan diete toka. Mutil askok kalean ikasi dute hika eta kalean gehien toka entzuten denez, askok ez dakite noka badenik ere.
-
Mutil gazte gehienek hika; neska gazteek kontzienteki
Irati Lizarralde Alberdi (2004) Leire Lizarralde Alberdi (1999) Azkoitia
Azkoitian hika asko entzuten da. 50 urte ingurutik gora emakume zein gizonek egiten dutela hika dio Iratik. Gazteen artean mutilek egiten dute batez ere. Badaude hika egiten duten neska gazteak ere, baina normalean kontzienteki erabaki hori hartu dutenak izaten dira.
-
Neska gazteen hitanorako ohitura
Irati Lizarralde Alberdi (2004) Leire Lizarralde Alberdi (1999) Azkoitia
Beraien adineko mutilek hika egiten dute. Neskek, berriz, askoz gutxiago egiten dute. Leirek dio lagun batzuekin whatsappez hika jarduten duela, baina aurrez aurrekoa zailagoa izaten dela. Iratik dio neska batzuk elkarrekin toka ere entzun izan dituela, noka badagoela jakin arren, errazago ateratzen zaielako. Mutilak oso umetatik hasten dira hika eta neskak geroago, kontzientzia hartzen dutenean.
-
Hika mutilekin lotzearen arrazoiak
Irati Lizarralde Alberdi (2004) Leire Lizarralde Alberdi (1999) Azkoitia
Hikak ez die ezer berezirik ematen mutilei; haientzat ere, neskentzat moduan, komunikatzeko tresna bat da. Baina zaharragoek hika egiten dutenez, beraiek ere hala egiten dute. Kasu horretan transmisioa lagunartean edo kalean egiten da. Hika mutilekin lotu izan da, baina neskekin ez. Arrazoiak zeintzuk izan daitezkeen. Hitanoa baserritarrekin ere lotu izan da. Beraiek ez dute zuzenean halako mezurik jaso izan.