Hitanoari buruzko pasarteak
-
"Gainetik jartzearen" sentsazio deserosoa
Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati
Antzuolako neska batzuek esandakoaz dihardute: hika ez dakienari hika eginez gero "gainetik jartzearen" sentsazioa izatea. Maiderri ere gertatu zaio anaiaren lagunen koadrilakoekin. Hizkuntzak botere-tresnak dira.
-
Entzundakotik ikasi du hika egiten
Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati
Entzundakotik ikasi du. Antzuolako hitanoa eta Oñatikoa ez dira oso desberdinak, eta mutilena ere entzun du auzoan. Analogiaz ateratzen ditu aditzak. Badiharduguren aditz-taulak erabili izan ditu tarteka, idatzi behar izan duenean.
-
Taldean hika eta zuka nahasten direnean, arrarotasuna
Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati
Pertsona batekin bakarrik egonda arazorik ez dago hika egiteko, baina taldean hika dakitenak eta ez dakitenak baldin badaude, nahasketa sortzen da: bati hi, besteari zu... Berak ez du baimenik gabe, tratua egin gabe hika egiteko joerarik. Mutilak errazago hasten dira hika, mutil artean; lankide etorriberriari, adibidez.
-
Euskara menderatu behar da hika egiteko
Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati
Hitanoa erabiltzeko euskara menderatu behar da. Hika egiten duen lagun bat kalatana da: Jordi Serra. Dylan Inglis ere aipatzen du (biak daude elkarrizketatuta Ahotsak.eus proiektuan). Telebistan eta sare sozialetan hitanoa entzuteak ere lagunduko luke, baina euskaraz hizkera informalak ez dauka leku handirik.
-
Hika ondo dakitenen perfila
Alaia Beitia Bolinaga (1985) Oñati
Mutil gazteen artean hika gaizki egiten dela dio, "leikedok" moduko aditzak erabiltzen dituztelako. Hika ondo dakitenak baserritarrak izan ohi dira. Extremadurako gurasoak dituen mutil batek dena hika egiten ei du. Mutilek lanean ere ikasten dute hika.
-
Hitanoa indartzearen alde
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Genaroren ilobek berari eta euren gurasoei hika egiten dietela azaltzen du. Hitanoa erabiltzea edukazio falta zela esaten zieten, eskolatik eta elizatik bereziki. Hitanoak adiskidetasuna erakusten duela uste du Karmenek. Hitanoa indartzearen alde daude.
-
Hitanoaren etorkizuna
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Umeen kasuan, hika entzuten dutenek ohitura hartuko dutela uste du Genarok. Karmenek dio neska-mutikoen artean gutxi entzuten dela; lagaz gero, galdu egingo litzatekeela uste du. Genarok uste du, bere euskalkian hika egitea errazagoa dela batuan edo Tolosaldeko hizkeran hika egitea baino. Karmenek uste du bere euskalkia aldrebesagoa dela beste batzuena baino.
-
Hitanoaren transmisiorako, hizketarako ohitura berreskuratzea
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
10-12 urteko neska-mutikoak eta txikiagoak erdaraz entzuten ditu Karmenek. Erdararen indarra izugarria dela dio Karmenek. Genarok azaltzen du lehen hizketarako ohitura zegoela, etxean zein kalean. Adibidea jartzen du. Karmenek dio mugikorrak eskuetatik ihes egiten ote dion jendeari.
-
Mutilek neskekin orain hika gehiago
Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Mutilek neskekin orain hika gehiago egiten dutela uste du.
-
Haserretutakoan, hika
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Hika konfiantzaren ikur dela diote. Haserretutakoan, hika gogorragoa dela dio Karmenek.
-
Gazteenek ez darabilte hitanorik
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Hitanoa galtzeko bidean dagoela uste du Karmenek. Gazteak ez ditu hika entzuten. Berrogei urte ingurukoek egiten dutela diote. Jendea hika tratatzea lotsagabea zela dio Karmenek. Genarok dio ohiturak aldatzea ez dela samurra. Bultzatu egin behar dela diote, etxetik edo ikastolatik.
-
Gazteek hika egiten dietenean, pozik
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Karmenek mutilei zein neskei berdin egiten die hika; Genarok ere hala dio. Gazteren batek hika egiten dienean, poz hartzen dute.
-
Nagusiagoei hika egitearren, errieta
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Osaba bati hika egin zion Liernik eta errieta egin zion osabak. Imanolek pasarte bat kontatzen du. Imanolen semeak osabei hika egitearren errietak jaso izan dituela dio.
-
Errespetua ez da hitanoarekin neurtzen
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Berdinetik berdinera daudela sentitzen dutenekin egiten dute hika. Lierniri semeak hika egiten dio, ikaste aldera, eta orain arte ez zen horrela egiten. Imanoleren semeak denei egiten die hika, zahar eta gazte. Hitanoak jarraituko badu, arauak malgutzea ondo ikusten dute. Errespetua ez dela hitanoarekin neurtzen uste dute.
-
Gazteetan mutilek gehiago darabilte hitanoa
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Gazteek mutilen artean hika egiten dute; neskei ere egiten diete baina toka. Orokorrean herrian etxeetan hika gutxi egiten dutela dio Imanolek. Nesken artean gutxi direla diote. Beren gurasoen garaian, denek hika egiten zutela diote.
-
Ikasteko erabili egin behar, erabiltzeko entzun
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Neska gazteek hitanoa entzutea behar dute ikasi ahal izateko. Noka nesken ezaugarria dela eta horrek indartzen dituela uste du Liernik. Mutilei zuzentzen diete gaizki erabilitakoan; neskak erabiltzen hasi egin beharko liratekeela dio Imanolek.
-
Hitanoa berreskuratzeko ideiak
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Hitano tailerra oso polita izan zela diote; adin askotariko jendea batu zen. Hikalaguna martxan jarri, zabalpena egin, jaso... Dena dagoela egiteko dio Liernik.
-
Hika jaso, batak etxetik, besteak lagunartetik
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Txikitatik egiten du hika Jaimek, aitak hala egiten zion eta. Lagunartean hasi zen Jose Ramon.
-
Hitanoa, etxetik ikastea onena
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Hika etxetik eta txikitatik hasi behar dela diote. Ohitura aldatzeak ahalegin handia eskatzen duela diote. Beraiek baino zaharragoak diren emakumeek egiten dute hika.
-
Animaliei toka
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Animaliei hika egin izan diete eta orokorrean, toka, arrarena.