Hitanoari buruzko pasarteak
-
Hitanoa, etxetik edo eskolatik jaso behar
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Hika egiten jarraitzea dela bidea diote: ez galtzeko, egin egin behar dela. Noka nola indartu ez dakite. Kalean egiten ez duenak etxean ez duela egingo uste dute, eta alderantziz ere bai. Etxetik edo eskolatik jaso beharko luketela diote.
-
Noka berreskuratzeko, lehenengo neskek ekin behar
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Neskek lehenengo hika beraien kasatara egiten hasi beharko luketela uste du Jaimek. Hartara, haiek entzunez gero, norberak ere errazago egingo liekeela hika.
-
Hitanoarekiko aurreiritziak eta ohiturak
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Momentu batetik aurrera hasi ziren esaten hika egitea edukazio falta zela. Beren aita-amek hika egiten zuten senideekin eta gertukoekin. Mutilei errazago egin izan zaie hika neskei baino. Ohitura kontua izan dela dio Genarok. Kaleko jendearekin zuka egiten zuten. Eskolan euskara galarazita zeukaten. Elizan berorika egiten zuten.
-
Hika konfiantzan, zuka errespetuagatik
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Batzuekin hikarako joera eta beste batzuekin zukarakoa izaten dute. Ohituraz gain, konfiantza mailak ere eragina daukala uste dute. Kuadrilan biek egiten zuten hika lagunekin, baina mutilek neskei dantza eskatzerakoan zuka egiten zieten. Errespetua behar zela entzuten zuten.
-
Hika seme-alabekin, batzuek bai, besteek ez
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Seme-alabei Karmenek hika egiten die, Genarok alabei, berriz, zuka. Ohitura kontua dela dio Genarok. Alabei ez baina suhiei hika egiten die Genarok.
-
Seme-alaben hitanorako joera
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Karmenen semeak lagunartean hika egiten du; errainak lagunartean zuka. Alabak senarrarekin zuka egiten du. Genaroren alabek elkarri zuka egiten diote baina lagunartean hika egiten zutela uste du.
-
Hika baserritarrena, eta baserritarrak zapalduta
Karmen Irizar Aranguren (1948) Genaro Laskurain Lete (1942) Antzuola
Hika egitea lotsagabekeria zen garai batean, Karmenen ustetan; zuka egin behar zitzaion jendeari. Hika baserritarren hizkera zela esaten zen. Baserritar moduan zapalduta sentitu izan da Karmen. Genarok azaltzen du aurreko belaunaldiaren garaian, maiorazgoa izatea garrantzitsua zela baina industria garatu zenean, emakumeak zigarroak erretzen eta gazteleraz hasi zirela, kategoria emango balie bezala. Baserriak hizkuntza eta beste gauza asko mantendu izanak balio handia daukala dio Karmenek. Baserritarrak jende bajutzat hartzen zituztela kontatzen du Karmenek.
-
Hika egin ziezaioten eskatu zien etxekoei
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Anai-arreben artean hika egin izan dute. Gurasoek etxean alabei ez zieten hika egiten, semeari bakarrik; Liernik eskatu eta hala egiten hasi ziren. Amak ahizparekin hika egin izan du; aitaz ez dago hain seguru. Imanolek zuka egiten die seme-alabei gehiago; senarrarekin, ostera, hika.
-
Inguruko gehienekin hika
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Imanolek gaur egun hika edozeinekin egiten duela dio. Ume txikiekin ez zaie hika irtetzen. Liernik dio inguruko gehienekin hika egiten dutela. Zaharragoekin hika egiteak gorabeherak sortu izan dizkie.
-
Alabaren kuadrillan hitanoaren lanketa
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Emakumeei zuka egitea errespetu kontua izan zela diote. Beren inguruan, lehengo kontutzat dute. Alabaren kuadrilan neska batek lanketa egin zuen hitanoarekin eta orain denek egiten dute. Orokorrean mutilek gehiago egiten dutela diote.
-
Gertatzen zen semeari hi eta alabari zu egitea
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Emakumeek erdararako joera handiagoa izan zuten beren garaian. Gizonek inguru sozial handiagoa izaten zuten emakumeek baino. Gertatzen zen semeari hi egin eta alabari zu esatea, zuka finagotzat hartzen zelako.
-
Hika konfiantza giroan
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Ezezagunekin gehienetan zuka egiten dute. Hikak konfiantzarekin zerikusia duela diote. Liernik dio norbaiti hika egiteko batzuetan pentsatu egin behar izaten duela.
-
Hitanoa pixka bat modan
Imanole Legorburu Ibarguren (1962) Lierni Legorburu Ibarguren (1959) Antzuola
Hitanoa pixka bat modan dagoela diote eta euskaldun izatean beste maila bat gehiagotzat hartzen dutela gazteek. Etxetik jaso ez duten asko daudela diote.
-
Hika zeinekin egiten duten
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Jaimek hika lagunekin, anaiarekin, alabarekin noizean behin eta ilobarekin egiten du hika; lantokian ere bai. Ezagunekin egiten du, ez bada edadetua; orduan zuka. Jose Ramonek hika lagunekin egiten du, baita lantokian ere. Neskei egitea kosta egiten zaio; batzuk entzuten ditu neskei toka baina berari ez zaio gustatzen.
-
Adin askoren artean hika
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Jaimek jende edadetuari ez dio egiten, uste duelako besteari ez zaiola ondo pentsatuko. Pasarte bat kontatzen du, bera baino zaharrago batek zuka egin beharrean berari hika egiteko eskatu zionekoa. Jose Ramoni kosta egiten zaio lankide gazteek berari zuka egitea, nahiago du hika egin diezaioten. Alabak hika egiten dio askotan Jaimeri eta ilobak eta biek elkarri hika egiten diote.
-
Hika konfiantzan, eta emakumeei egitea kosta
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Jaimek alabari bietara egiten dio, hika eta zuka. Arrebari zuka egiten dio gehiago eta anaiari hika. Jose Ramonek arrebekin zuka egiten du baina koinatuekin hika. Hika konfidantza duenari egiten diola dio Jaimek. Jose Ramoni kosta egiten zaio emakumeei hika egitea.
-
Zeinek egiten duen hika Antzuolan
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Jaimek deskribatzen du hika ari direnen perfila: ikastolatik pasatu gabekoa, baserritik datorrena, adinean askotarikoa. Denetarik ikusten dutela diote: gurasoei hika, anai zaharrenari hika eta gazteari zuka...
-
Hika egiten diotenari zuka egitea zaila
Jose Ramon Jauregi Guridi (1960) Jaime Larrea Aranguren (1960) Antzuola
Pena hartuko lukete hitanoa galduko balitz. Ezin dute zuka egin hika egitera ohituta daudenekin. Jaimek dio euskaraz egitera ohituta dagoenari erdaraz egitea bezain zaila egiten zaiola.
-
Hika baserritarrekin beti
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Baserriko jendearekin egiten dute batik bat hika. Fabrikan erdaldunasko egon da beti, baina baserritarrekin beti euskaraz eta hika egin dute.
-
Zein da hikaren egoera?
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Adin batetik beherako emakumeen artean galduta dago hika. Mutikoek eta gizonek, ordea, hika egiteko ohitura handiagoa dute.