Hitanoari buruzko pasarteak

  • Leire Larrañaga Anaiarekin eta kuadrillakoekin hasi zen hika

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Kuadrillakoei hika egiten die, baina denek ez diote hika erantzuten. Gertukoenekin bakarrik duela hikako harremana uste du. Anaiarekin eta kuadrillakoekin hasi zen hika eta pixkanaka naturalki irteten zitzaiola konturatu zen. Ezezagun batzuk harritu egiten dira hika eginez gero, bereziki azkoitiarrak ez badira.

  • Leire Larrañaga Gurasoek seme-alabei hika ala zuka?

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Ez daki ziur gurasoek nola hitz egin izan dieten umetatik berari eta anaiari, baina ziurrenik anaiari hika eta berari zuka. Hala ere, hika hasi zenean, ez zitzaion arrotza egin noka, agian amari eta izekori edo zaharragoei entzuten zielako.

  • Leire Larrañaga Eskolan euskara batua; hika eremu informaletan soilik

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Azkoitiko Xabier Munibe ikastolan badaude andereño azkoitiarrak, hika hitz egiten dutenak. Ikastetxearen erabakia eskolan euskara batua erabiltzea izan zenez, andereño hauek hitanoa eremu informaletan erabiltzen dute soilik. Bestela, neskei eta mutilei berdin egingo dietela hika uste du, aurreko belaunaldikoek hala egiten zutela uste du eta.

  • Leire Larrañaga Egiten duena baino hitano gutxiago jasotzen du

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Kontzienteki hasi zen hika, gertukoekin. Gaur egun barneratuta du eta normalean lehen hitza hika egiten du. Hala ere, beste pertsonaren euskara maila kontuan izaten du. Berari hika egiten diotenak gutxiago direla dio, gertuko lagunak batez ere, hala ohitu direlako. Anaiak eta bikoteak zuka egiten diote, berak hika egin arren. Mutil askok hika egiten dute euren artean, baina gero ez dakite neskei egiten. Tokatu izan zaio mutilen batek toka egitea ere.

  • Leire Larrañaga Hika egiteak gertutasuna ematen dio

    Leire Larrañaga Sudupe (1981) Azkoitia

    Hika egiteak gertutasuna eta laguntasuna edo intimitate handiagoa ematen dizkiola dio. Zuka egitea hotzagoa iruditzen zaio.

  • Felix Razkin Arbizuko hitanoa mantendu du

    Felix Razkin Mendinueta (1947) Arbizu

    Euskara ezinbestekoa da Razkinentzat. Seme-alabei hika hitz egiten die. Lehen hitza euskaraz egin, eta sorpresa politak hartzen ditu. Arbizuko euskara mantendu du, eta transmititu.

  • Maider Irizar Aitak seme-alabei hika egin die

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Etxean jaso du hitanoa: hika egin die aitak, Antzuolako hika, hiru seme-alabei. Amak ez. Eta auzoan ere entzun du, gizakumeen artean. Emakumeen artean ez, ezta adinekoen artean ere.

  • Maider Irizar Hitanoari buruz entzundakoak

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Hitanoaren aurkakorik ez du entzun orain arte, ez diote ahlakorik transmititu, baina galdezka hasita, orain bai, entzun ditu gauza batzuk. Mutilen kontua dela, adibidez.

  • Maider Irizar Neska eta mutil ez ziren berdin sozializatzen

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Mutilen eta nesken aisialdia eta sozializatzeko moduak ez dira berdinak izan, eta horrek hitanoaren erabileran ere eragin du. Emakumeen kasuan, eremu intimoko hizkera bilakatu zen.

  • Maider Irizar Egungo mutil gazteen erabilera, "berpizte" bat?

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Nokaren galera handiagoa izan da tokarena baino, herri guztietan. Ikerketa egiten ibili denean, hainbat baserritan entzun ditu hitanoaren kontrako iritziak. Gazteen artean mutilek darabilte, baina bere ustez ez dute jaso aurreko belaunaldiek bezala, etxean naturaltasunez. "Berpizte" moduko bat ikusten du, erabilera aldaketa bat...

  • Maider Irizar Gizakumeen arteko hikak "bizirauteko eremu" bat izan du

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Elkarrizketatzaileak dio mutilen kasuan ez dela etenik egon hitanoaren transmisioan. Gizakumeen arteko hikak "bizirauteko eremu" bat izan du, eta emakumeenak ez. Hitanoa zatartzat jo zuten.

  • Maider Irizar Eskoletan batua gailentzeak herri hizkeren transmisioan eragin?

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Euskara batua eta hitanoa. Eskolan ez diote hitanoa erakutsi, baina batuko hitanoko formak ulertzea ez zaio zaila iruditzen, hala ere. Batuaren aurrean euskalkiek izan dezaketen desprestigioak hitanoari ez zion mesederik egingo, seguruenez. Hitanoak ez dauka lekurik maila akademikoan, ahozkorako delako, eremu informalekoa.

  • Maider Irizar Emakumeen formak berreskuratu beharra

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Hitanoaren osasuna Oñatin: anaia-eta ikusita, osasuntsu dagoela dirudi, indartsu, baina mutilen artekoa soilik da. Emakumeen formak oso gutxi entzuten ditu, baita adinekoen artean ere. Emakumeen formak berreskuratzea faltako litzateke.

  • Maider Irizar Emakumeek hika egiteko erreparoa

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Zaharragoei hika egitea zaila gertatzen zaio. Hik maila berekoen artekoa izateko muga dauka. Hala ere, oraingo mutil gazteek errazago egiten diete hika zaharragoei, emakumeek baino. Esango dutenaren beldur dira, "ausarkeria" ote den konfidantza handia ez dutenekin hala hitz egitea.

  • Maider Irizar Hika egiteak konplizitatea ematen du

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Bere kasa hasi zen hika egiten, galdu ez dadin. Erabiltzen duenean hurrekotasun bat sentitzen du pertsona horrekint. Asko ezagutzen ez dituenekin ere hasi da batzuetan, eta hika egite horrek konplizitate bat sortzen du.

  • Maider Irizar Hitanoa galduko balitz, zer?

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Hitanoa galtzea lastima izango litzatekeela dio. Aberastu egiten du euskara.

  • Maider Irizar Hitanoa, ahalduntzerako tresna?

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Bere kasuan kontzientzia linguistikoarekin lotuta dago hitanoa erabiltzea. Ez du ahalduntze-prozesu moduan ikusten. Ez da kontziente izan nokaren galeraren arrazoiez, eta ez da emakume bila ibili hika egiteko: toka zein noka, biak berdin darabiltza. Baina uste du balio dezakeela berdinago sentitzeko.

  • Maider Irizar Anaiarekin saiatu da hika egiten

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Anaiarekin gertatzen zaiona: noizean behin ahalegina egiten du hari hika egiteko, baina hark zuka erantzuten dio eta desoreka sentitzen du. Berriro saiatuko da, hala ere.

  • Maider Irizar Zer egin behar da Oñatiko noka berreskuratzeko?

    Maider Irizar Kortabarria (1975) Oñati

    Hizkuntzarekin kezka dutenak dira batez ere hika egiten hasi direnak, bere inguruan. Ez du uste "ikasteko zerbait" dela esatea denik bidea... Oñatin noka berreskuratzeko, mutilen transmisio-modua kopiatzea proposatzen du. Emakumeen sozialiazio-modua aldatu egin denez, eta hika erabiltzeko nukleo txikiak sortu daitezke. Ahalduntzeko tresna moduan ere balio dezake, arrazoi linguistikoez aparte.

  • Alaia Beitia Sozializatzeko modu diferenteak mutilek eta neskek

    Alaia Beitia Bolinaga (1985) Oñati

    Nesken eta mutilen sozializatzeko moduak desberdinak ziren. Aisialdia oso mugatua zuten emakumeek, eta baliteke horrek hitanoaren transmisio-faltan eragin izana. Tabernan egiten du lana, eta gazteen artean ez du noka entzuten; arantzazuko bi amandretxori bakarrik.