Hitanoari buruzko pasarteak

  • Nati Altube Erdararen eragina hitanoaren galeran

    Nati Altube Iñurritegi (1949) Karmen Iñurritegi Altzelai (1936) Oñati

    Erdera sartu izanak hitanoaren galerarekin zer ikusia izan dezakeela uste du Karmenek. Eta orain ere erdara ikusten du nagusi. Euskararen kontzientzia, Franco hil ostean.

  • Anabel Ugalde Arrasateko egungo hitanoaren egoera

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Euskararen egoera ez da ona Arrasaten, eta hitanoarena ere ez. Mutilen artean hika gehiago entzuten, baina beraien artean egiten dute gehienbat. Neskei ez zaie egiten edo toka erabiltzen dute, noka beharrean. Orokorrean oso gutxi entzuten da hitanoa.

  • Anabel Ugalde Gurasoak haien artean beti zuka

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Gurasoek beraien artean beti egin dute zuka, nahiz eta familiako gainontzekoekin hika erabili. Gurasoek haien gurasoei, beti zuka. Berorika oso gutxitan entzun izan du, baina ezagutzen du gurasoei horrela egindakorik ere.

  • Anabel Ugalde Eskola, erdalduntzeko bidea

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Mojetan ikasi zuen Anabelek eta amak kontatzen dio ez zuela hitzik ere egiten, ez zielako mojei ezer ulertzen. Auzoan, baserri giroarekin izan dute harreman gehiago eta eskola izan da erdalduntzeko bidea.

  • Anabel Ugalde Hitanoz jarduteak hurbiltasuna ematen du

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Ikasketa guztiak gaztelaniaz egin zituen eta ikastolan lanean hasi zenean, Bedoñako biztanleekin hika egiten hasi zen. Hikak hurbiltasuna ematen dio. Zuka, distantzia bat mantentzeko erabili du. Ikasleei beti zuka egin die, baina gaur egun batzuekin hika egiten du.

  • Anabel Ugalde Emakumeek hitanoa eremu intimoetan erabiltzen zuten

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Hitanoa emakumeentzat fina ez denaren ohitura. Bere amak lagunekin beti egin du hika. Emakumeentzat trataera mota hau eremu intimoetan eman izan da askotan, baina gizonezkoentzat ez.

  • Anabel Ugalde Hitanoa emakumeei ez transmititu izana

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Hitanoa emakumeei ez transmititzea, "burgestze" prozesuaren ondorioetako bat da.

  • Anabel Ugalde Hitanoaren kontrako iritziak

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Baserri-jatorriko gurasoak dituzten pertsonak dira Arrasaten hitanoa gehien erabiltzen dutenak. Hitanoaren kontrako iritziak eta iruzkinak, zeharka askotan entzun ditu. Normalean, gurasoei hika egitea errespetu falta dela entzun du gehien.

  • Anabel Ugalde Hitanoa umeekin eta bere buruarekin

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Etxeko umeekin zuka egin du beti, baina biloba jaio zenean, noka atera zitzaion. Seme-alabekin transmisio-etena izan zuen baina orain hika egiten die. Animalekin eta bere buruarekin, to egiten du.

  • Anabel Ugalde Hitanoaren transmisioaren etena

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Ume txikiei zuka egiten zaie normalean eta urte batzuetara hika egiten zaienean, hitanoaren transmisioaren etena eman da.

  • Anabel Ugalde Hitanoa berreskuratzeko ekimenak

    Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate

    Arrasaten, hitanoa berreskuratzeko ekimenak. Noka-tertuliak. Ahalduntzeko tresna bat da hitanoa.

  • Fernando Aranbarri Emakumezkoei zuka egiteko joera

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Umetan neskei ez zien hika egiten. Gaur egun ere askok ez dietela emakumezkoei hika egiten uste du. Bere lagun-kuadrilla jartzen du adibide gisa. Berak kontzienteki egin zuen beti hika egiteko hautua.

  • Fernando Aranbarri Edozeini hika egiteko kezkatan

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Hikaren aurkako iruzkin txarrak entzun izan dituela dio, baina ez du gogoan adibide zehatzik. Oraindik ere kalean edozeini hika egiten ez dela ausartzen dio, buruan sartu digutelako ez dela edukazio onekoa.

  • Fernando Aranbarri Hikak konfiantza eta gertutasuna ematen du

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Hika egiteak konfiantza ematen du, hurbiltasuna. Ez da erraza ezagun bati hika hastea. Euskaldunon izaera ere halakoxea da, gainera: kostatu egiten zaigu konfiantza hartzea.

  • Fernando Aranbarri Hikaren egoera gaur egun Azkoitian

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Hikaren egoera gaur egun txarra dela eta okerrera doala iruditzen zaio. Azkoitian oraindik ere gazteek egiten dute, baina ez daki ziur zein den uneko egoera. Bere alabak eta semeak hika egiten dute lagunekin. Penagarria litzateke hika galtzea.

  • Fernando Aranbarri Hika gutxiago inguruko herrietan

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Bera Eibarren egon zen garaian, 60ko eta 70eko hamarkadetan euskara oso egoera txarrean zegoen han eta Elgoibarren ere antzera izango zela uste du. Elgoibarren bere adinekoek ez dakitela hika dio, familia oso euskaldunetakoak izan arren. Hikaren egoera txarra dela iruditzen zaio, zaila ikusten duelako Urolatik jada askoz galduago dagoen herrietara zabaltzea.

  • Fernando Aranbarri Ondo ikusten du gazteagoek berari hika egitea

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Garai batean ez zegoen ondo ikusita zaharragoei hika egitea eta oraindik ere ohitura horrek badu indarra. Berak, esaterako, errazago egiten die hika gazteagoei zaharragoei baino. Hala ere ez du gaizki ikusten gazte batek berari hika egitea. Hika gehiago egingo luke, baina batzuetan muga bat sentitzen du, besteek zer pentsatuko ote duten edo.

  • Fernando Aranbarri Hautu kontzientea egin beharra dago euskararekin

    Fernando Aranbarri Oiartzabal (1947) Azkoitia

    Penagarria litzateke hika galtzea, gurea den gauza bat galduko litzatekeelako eta aberastasun bat galduko litzatekeelako. Gauzak hobetzeko, jendea kontzientziatu beharko litzateke. Euskararekin ere gauza bera: hautu kontziente bat egin beharra dago.

  • Xabier Eizagirre Etxean noka zen nagusi

    Xabier Eizagirre Landa (1957) Azkoitia

    Gurasoek hika egiten zieten umetatik. Alabei agian gutxiago, gazterik etxetik alde egin eta urruntze horrek hizkeran ere aldaketa eragiten zuelako, antza. Anai-arreben artean hika egiten zuten eta, bost arreba zituenez, noka entzuten zen gehien etxean. Behin arreba txikiak osabari ere noka egin omen zion, artean ikasten ari zela.

  • Xabier Eizagirre Kuadrilla-giroan hika, bai mutilekin eta bai neskekin

    Xabier Eizagirre Landa (1957) Azkoitia

    Kaletarren artean bazeuden gaztelaniarako joera zuten kuadrillak ere, agian tartean euskaraz ez zekien bakarren bat zegoelako. Hala ere, mutilen artean hika erabiltzen zen normalean. Neskekin ere erabiltzen zen, gutxixeago izan arren. Ezkondutakoan ez zen izaten ohikoa bikotearekin hika egitea.