Hitanoari buruzko pasarteak
-
Mutilek noka egiteko zailtasunak
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Berak ez du ahaleginik egin behar mutilei hika egiteko, baina gizonezko askok bai alderantziz, ez dakizkitelako nokako aditz formak. Hika kalean ikasitako mutil batek baserriko etxekoandreari esan ziona: "Damian etxean al zegok?".
-
Hitanoaren doinua gustuko
Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia
Pena emango lioke hitanoa galduko balitz. Gustatu egiten zaio doinua.
-
Hika "gogorregia"
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Kotxiren amak emakumeen arteko hika gogorregia dela edo zakarregia dela esaten zion beti.
-
Zergatik galdu da hika nesken artean?
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Ikasketa guztiak erdaraz egin izanak eragina izan dezake hikaren galeran, baita baserritarra edo kaletarra izateak ere. Hala ere, zuka finagotzat hartu izan da askotan, batez ere, emakumeen artean.
-
Gizonek sozializazio handiagoa
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Gizonek oso bestelako sozializazioa izan dute, besteak beste, sozializatzeko gune gehiago zutelako. Gizonak libreago bizi izan dira etxeko lanak egiteko ardurarik gabe. Harreman informalagoa edo konfiantzazkoa dute gizonek euren artean.
-
Animaliei, sexuaren araberako hika?
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Gehienetan sexuari erreparatu gabe, beti mutilen forma erabiltzen dute Kontxik eta Pilik.
-
Zuen buruarekin, hika?
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Kontxik haren buruarekin normalean hika egiten du. Mariluk eta Pilik bai hika eta bai zuka.
-
Hikak konfiantza adierazten du
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Konfiatza gehiago adierazten du hikak hirukotearentzat. Hala ere, konfiantza duten denekin ez dute erabiltzen, ohitura kontua ere bada.
-
Zer egin hika errekuperatzeko?
Pili Etxeberria Kortabarria (1960) Kontxi Martinandiarena Telleria (1961) Marilu Orueta Biain (1962) Oñati
Gazteagoei hika egin, eskolan irakatsi...
-
Hika ez zaio edozeini egiten
Nati Altube Iñurritegi (1949) Karmen Iñurritegi Altzelai (1936) Oñati
Hika konfiantzazko pertsonekin bakarrik egiten dute. Koadrilan beste birekin bakarrik egiten dute hika (Ixiar eta Kontxi).
-
Natik senarrarekin hika
Nati Altube Iñurritegi (1949) Oñati
Auzoan ikasi zuen hika Natik, etxean ez zioten egiten eta. Karmenekin hika egiten du, automatikoki. Senarrarekin ere bai; Beasaingoa da hura. Horren eraginez, Natik euskara apur bat nahastuta dauka.
-
Auzoan hika egiteko ohitura handia
Nati Altube Iñurritegi (1949) Karmen Iñurritegi Altzelai (1936) Oñati
Alabei ez die hika egiten Natik. Karmenek ere mutilei hika egiten die baina neskei ez. Gurasoei zuka egiten zien Karmenek, baina haiek berari beti hika. Lekunberrin (Trianan) hika egiteko ohitura zuten kalean.
-
Auzokoekin hika orain ere
Nati Altube Iñurritegi (1949) Karmen Iñurritegi Altzelai (1936) Oñati
Umetatik ikasi zuen hika Karmenek. Gurasoek beren senideekin ere hika egiten zuten. Auzoan hika egiteko ohitura zuten umetan. Gaur egun ere askorekin egiten du hika Karmenek.
-
Hika, "harreman goxoagoa"
Nati Altube Iñurritegi (1949) Karmen Iñurritegi Altzelai (1936) Oñati
Hitanoak konfidantza eta goxotasuna ematen duela diote.
-
Erdararen eragina hitanoaren galeran
Nati Altube Iñurritegi (1949) Karmen Iñurritegi Altzelai (1936) Oñati
Erdera sartu izanak hitanoaren galerarekin zer ikusia izan dezakeela uste du Karmenek. Eta orain ere erdara ikusten du nagusi. Euskararen kontzientzia, Franco hil ostean.
-
Arrasateko egungo hitanoaren egoera
Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate
Euskararen egoera ez da ona Arrasaten, eta hitanoarena ere ez. Mutilen artean hika gehiago entzuten, baina beraien artean egiten dute gehienbat. Neskei ez zaie egiten edo toka erabiltzen dute, noka beharrean. Orokorrean oso gutxi entzuten da hitanoa.
-
Gurasoak haien artean beti zuka
Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate
Gurasoek beraien artean beti egin dute zuka, nahiz eta familiako gainontzekoekin hika erabili. Gurasoek haien gurasoei, beti zuka. Berorika oso gutxitan entzun izan du, baina ezagutzen du gurasoei horrela egindakorik ere.
-
Eskola, erdalduntzeko bidea
Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate
Mojetan ikasi zuen Anabelek eta amak kontatzen dio ez zuela hitzik ere egiten, ez zielako mojei ezer ulertzen. Auzoan, baserri giroarekin izan dute harreman gehiago eta eskola izan da erdalduntzeko bidea.
-
Hitanoz jarduteak hurbiltasuna ematen du
Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate
Ikasketa guztiak gaztelaniaz egin zituen eta ikastolan lanean hasi zenean, Bedoñako biztanleekin hika egiten hasi zen. Hikak hurbiltasuna ematen dio. Zuka, distantzia bat mantentzeko erabili du. Ikasleei beti zuka egin die, baina gaur egun batzuekin hika egiten du.
-
Emakumeek hitanoa eremu intimoetan erabiltzen zuten
Anabel Ugalde Gorostiza (1956) Arrasate
Hitanoa emakumeentzat fina ez denaren ohitura. Bere amak lagunekin beti egin du hika. Emakumeentzat trataera mota hau eremu intimoetan eman izan da askotan, baina gizonezkoentzat ez.