Hitanoari buruzko pasarteak

  • Mirari Guridi Ezkondu ondoren zuka

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Oñati

    Mirariren gurasoek nobiotan hika egiten zuten, baina behin ezkondutakoan zukara pasa ziren, errespetuaren adierazle gisa. Gaur egun, ordea, hika egiten duten senar-emazteak badaude.

  • Mirari Guridi Kalean ez hika eta ez zuka

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Oñati

    11 urterekin jaitsi zen Mirari Araoztik Oñatira, eskolara. Kaleko hizkuntza nagusia gaztelania zen. Gogorra izan zen Mirarirentzat, erdararik ez baitzekien orduan. Baserritarra izateagatik lotsatzen zen kalean. Egoera horrek bultzatuta, auzokoak zirenak batu eta konfiantza berreskuratu zuen.

  • Mirari Guridi Oñatiko hika ulertu ez

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Oñati

    Lagun azpeitiar batekin hika ari zela, lagunak hikarik ez egiteko esan zion, ez baitzuen Oñatiko hika ulertzen.

  • Mirari Guridi Hika egin edo ez egin

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Oñati

    Askotan pentsatu izan du egoera zehatzetan hika erabili edo ez. Besteak zuka egiten badio, zuka erabiltzen du. Araoztarrekin egiten du hika batik bat. Gaur egun familiako gazteekin hasiko da hika egiten, baina ikasi egin behar dute lehenengo.

  • Mirari Guridi Etxean hika egiteko ohiturarik ez

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Oñati

    Gurasoek hika egiten zieten, baina haiek gurasoei zuka. Hortaz, etxean zuka erabiltzera ohitu zen Mirari. Alaba gazteenari zuka egitea ohiko jarrera izan da.

  • Mirari Guridi "Behar den moduan hitz egin"

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Agurtzaneri askotan esan izan diote gizonek "behar den moduan" hitz egiteko, hots, hikarik ez egiteko haiei.

  • Mirari Guridi Maiorazgoen artean, zuka

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Zuka, batzuentzat, kategoriazko forma zen, jende ikasiak, alfabetatuak erabiltzen zuena. Maiorazgoen kasuan ere, kontu guztiak zuka entzun ditu Agurtzanek.

  • Mirari Guridi Abadeari berori

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Amandreak abadea zetorrenean, hari berori egiteko agintzen zien. Jende askok galdu zuen euskara kalera jaistean, eta gero, euskararekin batera hika berreskuratu zuten.

  • Mirari Guridi Ohitura aldaketak hitanoaren erabileran

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Gaur egun ez da hika euren gurasoek erabiltzen zuten moduan erabiltzen, arau batzuk hautsi egiten dira. Gurasoek, behin 11 urte inguru betetzean, hika egiten zieten haien seme-alabei. Hirukoteak, ordea, orokorrean zuka erabiltzen du seme-alabekin.

  • Mirari Guridi Ohiturak aldatzea, zaila

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Behin hika egitera edo zuka egitera ohituta, oso zaila da tratamendua aldatzea.

  • Mirari Guridi Euskararen loraldiak zuka indartu al du?

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Euskararen loraldia gertatu zen 60ko hamarkadatik aurrera, ikastolekin erabateko indarra lortu baitzuen. Euskara Batuaren sorrerak zukari indarra eman eta hika atzean gelditzea ekarri zuela uste dute.

  • Mirari Guridi Hikaren erabilera, genero kontua?

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Zergatik gertatzen den ez dakite, baina hirukotea ere konturatu da hika mutilen artean bizi dela gehiago, nesken edo emakumeen artean baino.

  • Mirari Guridi Oñatiarrak ez direnekin ere hika

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Mirarik lanean beste birekin egiten zuen hika, Arrasateko kaletar batekin, eta garagatzar batekin.

  • Mirari Guridi Erdaraz egitetik hika egitera

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Gertutasuna, konfiantza, elkarrekin egoteko ohitura beharrezkoak dira hika egiteko. Mirariren kasuan, lankideekin hasiera batean erdaraz egiten zuen, gero zuka, eta gero hika. Hasieran umeei zuka egiten zaie, mutikotan hi.

  • Mirari Guridi Tabernan hi, elizan zu

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Eliz-giroan zuka zen nagusi, tabernan, ordea, hika hitz egitea zen ohikoagoa, giroa informalagoa baitzen.

  • Mirari Guridi Baserriko animaliekin, hika

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Txakurrari batez ere hika. Loreei ere zuka egiten die Mirarik.

  • Mirari Guridi Norberaren buruarekin hika

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Euren buruarekin hika egiten dute hirurek. Agurtzaneren eta Miraren kasuan, mutilen hika ateratzen zaie batzuetan. Koldok, animaliei sexuaren araberako hika egiten die.

  • Mirari Guridi Zuka eginez gero, seinale txarra

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Konfiantza, ohitura, gertuko harremana... ematen die hitanoak.

  • Mirari Guridi "Araozgoak bezelakoak behintzat ez izan"

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Euskara garai batean baserriarekin lotzen zen moduan, berdin gertatzen zen hitanoarekin. Baserritarra izatea eta hika egitea gizarte maila baxukoa izatea zen, ezjakinarena. Araozgoak eredu txartzat zituzten gurasoek.

  • Mirari Guridi Zer egin hika errekuperatzeko?

    Mirari Guridi Grisaleña (1955) Agurtzane Zumalde Barrena (1956) Koldo Zumalde Barrena (1957) Oñati

    Gizonen artean erabiltzetik, gizon eta emakumeen artean hitz egitera pasa beharko litzateke. Gizonek ez dakite emakumeei nola egiten zaien hika.