Hitanoari buruzko pasarteak

  • Manuel Ormazabal Euskaraz hitz egiteko beldurrez

    Manuel Ormazabal Sasiain (1942) Lasarte-Oria

    Euskaraz egiteko beldurrez ibiltzen zen jendea, edozeinek "habla en cristiano" esan zezakeelako. Beraiek kontra egitea pentsatu zuten eta euskaraz hitz egiten zuten. Behin Hernanin emakume bati aurre egin zioten. Antiguako mutil-kuadrilla batzuk Lasartera etortzen ziren, beraiekin euskaraz hitz egitearren. Hika hitz egiten zuten.

  • Manuel Ormazabal Gurasoei zuka; aitonari berorika; orain apaizarekin hika

    Manuel Ormazabal Sasiain (1942) Lasarte-Oria

    Beti hika hitz egin izan du. Apaizari ere hika hitz egiten omen dio, hark lehenengo hitza hika egin ziolako. Garai batean oso gaizki ikusia zegoen hori. Zaharragoei hika egitea ere bai. Beraiek zuka hitz egiten zieten gurasoei , baina inguruan baziren berorika egiten zietenak. Aitonari berorika. Garai batean apaizei berorika egiten zieten, baina apaiz gazteagoak sartzean aldatuz joan zen ohitura hori.

  • Jone Arriaran Gurasoek hika egiten zieten beti

    Jone Arriaran Etxeberria (1937) Mari Karmen Arriaran Etxeberria (1935) Oñati

    Gurasoek hika hitz egiten zieten beti. Auzokoei edo beste pertsona batzuei, berriz, zuka. Anai-arreben artean hika hitz egiten dute. Zuka hitz egitea konfiantzarik ez edukitzea litzatekeela diote.

  • Jone Arriaran Hika egitea zakarragoa?

    Jone Arriaran Etxeberria (1937) Mari Karmen Arriaran Etxeberria (1935) Oñati

    Joneri iruditzen zaio hika hitz egitea zakarragoa dela zuka egitea baino. Horregatik ez diote hika egin etxekoa ez den inori. Mari Karmenek, berriz, ohitura falta dela dio. Hika egitea konfiantza handiagokoa dela uste du.

  • Jone Arriaran Gurasoek seme-alabei hika

    Jone Arriaran Etxeberria (1937) Mari Karmen Arriaran Etxeberria (1935) Oñati

    Gurasoek hika hitz egiten zieten. Joera hori zuten beste guraso asko egongo zirela dio Mari Karmenek. Hika egiteak ez zuen esan gura gutxiago maite zituztenik. Aitaren esaera.

  • Jone Arriaran Kategoria handiagokoei zuka

    Jone Arriaran Etxeberria (1937) Mari Karmen Arriaran Etxeberria (1935) Oñati

    Garai batean kategoria handiagoko pertsonei hika hitz egitea pentsatu ere ez. Konfiantzarik eta ohiturarik izan ezean, ez dute hika egiten. Baina errespetu falta ote da hika egitea?

  • Esperanza Aiastui Hika, zuka eta berorika

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Hika zeinekin egin izan duen aipatzen du bakoitzak; Joxepi eta Mariaxun ahizpek, anaia gazteenarekin. Pilarrek gehienekin hika. Esperanzak, berriz, guztiekin zuka. Abadeei berorika egin behar izaten zitzaien.

  • Esperanza Aiastui Etxean zuka, lagunekin hika

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Oñati

    9 anai-arrebetan gazteena zen Esperanza. Etxean ez zuen hika egiten. Anaiek euren artean bai, egiten zuten. Esperanzak kalean, Larrañako lagunekin hitz egiten zuen hitanoan. 14-15 urterekin txokolate lantegian hasi zen lanean eta han ere batzuekin egiten zuen. Auzokoen artean zuka erabiltzen zuten.

  • Arenduikoak Gaztelaniaz nola ikasi zuten; nori zuka, hika edo berorika

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Dena euskaraz egiten zuten eta kalera jaisten zirenean "caseras" esaten zieten, gaztelaniaz ez zekitelako. Garai batean pertsona nagusiagoei, medikuari edo fraideei zuka edo berorika egitea normala zen, baina, bestela, euren artean, hika. Bernardok Extremaduratik etorri zen batekin ikasi zuen gaztelaniaz.

  • Arenduikoak Hika naturalki ikasi zuten, aurrekoei entzunda

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Gurasoek euren anai-arrebekin hika hitz egiten zuten eta nahiz eta seme-alabei ez egin, inkontzienteki ikasi zutela diote. Osaba batek "hi, mutikua" edo "hi, neskatilia" esateko ohitura zuen, baina inoiz ez izen propioa esanda. Beraientzat hika hitz egitea inoiz ez da izan mespretxuzkoa, goxoa eta gertukoa baizik. Gurasoei beti zuka, errespetuagatik. Euren artean ume-umetatik hika.

  • Arenduikoak Auzokoen artean hika; Arantzazutik Araotzera ezberdintasunak

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Auzokoen artean hika hitz egiteko ohitura dute. Bernardok uste du auzo gehienetako ohitura hori izango dela. Euskara asko aldatzen da Arantzazutik Araotzera. Hika ere desberdina omen da.

  • Arenduikoak Pertsona jakin batzuei oharkabean hika

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Bernardok dio auzoko lagunez aparte, beste gizonezko batzuei ere egiten diela hika. Emakumeei gutxiago. Dendan bezero batzuei beti hika egiten die, baina ez daki zergatik. Automatikoki irteten den gauza bat dela diote. Konfiantza izan behar da hika egiteko.

  • Arenduikoak Hikaren beherakadaren arrazoiak zeintzuk ote?

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Oñatiko kalean oso euskara gutxi entzuten zen garai batean. Euskaraz egitea baserritarrena zen eta hika ere bai. Hala ere, ez dute uste seme-alabei hika ez irakastea konplexuaren ondorioa izan denik. Ikastoletan jasotako euskara batuaren eragina aipatzen dute. Beraiek Oñatiko euskarari eutsi diote.

  • Arenduikoak Hitanoaren galeraren arrazoiak

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Kalean hika baserritarrena zela esaten zietenez, hain baserritar ez sentitzearren, zuka egiten zutela uste du Karmenek. Gainera, euskara batuak ere eragina izan duela uste dute. Euskara batuko hitanoa Oñatikotik oso desberdina dela dio Bernardok.

  • Arenduikoak Neskek hika aritzeko esparru gutxiago

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Emakumeek eta gizonek ez zituzten pareko esparruak hika aritzeko. Garai batean emakumeak ezin ziren bakarrik sartu kafetegian. Bernardok dio auzoko mutilak futbolean edo bola-jokoan aritzen zirela eta hika hitz egiten zutela elkarrekin. Neskatilak ez ziren inora joaten.

  • Pilar Guridi Eskolatik kanpo, lagunekin hika

    Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Umetako lagunekin hika egiten zuten. Adinekoei zuka egiten zieten.

  • Joxepi Arregi Zeinekin egiten zuten hika

    Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Oñati

    Bi ahizpek elkarren artean hika egin ohi zuten, eta anaia gazteenarekin ere bai. Anai-arreba zaharrenekin, berriz, zuka. Gurasoek denei egiten zieten hika. Lagunekin ere hitanoan egiten zuten. Mutil lagunarekin zuka. Semeari eta ilobei gehienbat zuka.

  • Esperanza Aiastui Hitanoa eta euskara/gaztelerari dagokionez, auzoen arteko desberdintasunak

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Hitanoari dagokionez, desberdintasun handiak ikusten dituzte kaleko edo baserri giroko auzoen artean. Kalean ia ez da egiten hika. Baserritar izateagatik ez dute konplexurik izan. Hala ere, Pilarrek gogoan du lehen jaunartzea egin zuenean errezoak eta abestiak gazteleraz ez zekizkienez, isilik gelditzen zela.

  • Esperanza Aiastui Hitanoa eta errespetua

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Ezagutzen dute senarrari hika egiten dion emakume bat, baina ez zen ohikoa. Pertsona nagusiei hika egitea ere ez zen itxurazkoa. Hitanoa erabiltzeko "baldintzak".

  • Esperanza Aiastui Gaur egun, mutilek neskek baino gehiago hitanoan

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Gaur egun gazteek asko egiten dute euskaraz. Baina mutilek gehiago egiten dute hika neskek baino.