Hitanoari buruzko pasarteak
-
Hikari propaganda egin behar zaio
Mertxe Arregi Erostarbe (1953) Rosa Igartua Urkia (1952) Oñati
Hurbiltasuna ematen die hikak. Hika galtzea ez da komeni, pena handia emango lieke. Hika erabiltzea da biziraupenaren giltza. Hobeto ikusita dago gaur egun mutilek hika erabiltzea neskek erabiltzea baino.
-
Nola berreskuratu hika?
Mertxe Arregi Erostarbe (1953) Rosa Igartua Urkia (1952) Oñati
Hezkuntzaren bitartez hika berreskuratu daitekela uste dute, eskolan hika irakatsiz.
-
Hika txiki-txikitatik entzun du
Bittori Goitia Larrañaga (1928) Oñati
Txiki-txikitatik ikasi zuen hika Bittorik. Anai-arrebekin, bizilagunekin eta eskolan erabiltzen zuen hika. Maistrari, gurasoei eta adinekoei zuka egiten zieten denek
-
Nobiotan zuka
Bittori Goitia Larrañaga (1928) Oñati
Bittorik anai-arrebekin hika egiten bazuen ere, amandreak hikarik ez egiteko eskatu zien. Nobiotan, mutilarekin zuka egiten zen.
-
17 urterekin hikatik zukara
Bittori Goitia Larrañaga (1928) Oñati
Anai-arreben artean beti hika hitz egin dute. Lagunartean ere bai, baina 17 urteak betetzean, zuka erabiltzen hasten ziren, lehenengo mutilekin, neskekin gero. Hika egiteari 'hittato' esaten zioten.
-
Seme-alabei hika, bilobari zuka
Bittori Goitia Larrañaga (1928) Oñati
Gaur egun Bittorik hika erabiltzen jarraitzen du, ahizpekin eta gertuko lagunekin. Seme-alabekin askotan hika erabiltzen du, nahiz eta batzuetan zuka egin. Ilobari, ordea, zuka egin dio.
-
Eskolan ere hika
Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Oñati
Gurasoek Xeferiri eta haren senideei zuka hitz egiten zieten. Anai-arreba zaharrenei ere zu egiten zieten azken hiru ahizpa gazteenek, baina euren artean hika egiten dute. Lagunekin beti erabili izan du hika, eskolan bertan.
-
Baserrietan hika gehiago
Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Bittori Goitia Larrañaga (1928) Enkarna Grisaleña Gil (1928) Oñati
Euren aurrekoek gurasoei berorika hitz egiten zieten, baita aitajaunari eta amandreari ere. Araotzen normalena zen kalean hika egitea. Gaur egun asko nabaritzen da euskaran kalearen eragina. Hika baserritarrek hobeto gorde dute.
-
Euskaraz hi, zu eta berori
Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Bittori Goitia Larrañaga (1928) Enkarna Grisaleña Gil (1928) Oñati
Euskaraz hiru forma bereizten ziren, baina zuka hitz egitea errespetuz hitz egitearen modukoa zen. Gaur egun adineko jendeari 'usted' esaten zaio gaztelaniaz.
-
Hika egiteko, maiz elkar ikusi behar
Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Bittori Goitia Larrañaga (1928) Enkarna Grisaleña Gil (1928) Oñati
Euren artean euskaraz egin dute beti, baina denbora asko bada elkar ikusi ez dutela, zukara pasatzen dira nahigabe. Erdaraz hitz egiten hasi zen jendea Oñatin Frankismo garaian. Enkarna gerraurreko ikastolara joan zen, baita bere anai-arrebak ere, Koruetako Don Genarorekin.
-
Ezezagunei hika egitea, lotsagabekeria
Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Bittori Goitia Larrañaga (1928) Enkarna Grisaleña Gil (1928) Oñati
Konfiantza izatea, lagunak izatea... beharrezkoa dira hika erabiltzeko. Euren aurreko emakumeek beti hika egiten zuten.
-
Hika, etxekoen modukoei
Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Bittori Goitia Larrañaga (1928) Enkarna Grisaleña Gil (1928) Oñati
Hika ez zaio edonori egiten, beste konplizitate bat sortzen da hika egiten denarekin. Etxekoen modukoak direnei egiten zaie.
-
Mutikoei errazago egiten diete hika
Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Bittori Goitia Larrañaga (1928) Enkarna Grisaleña Gil (1928) Oñati
Hika zakarra dela askotan entzun dute, baina bestetik, konfiantza handia ematen du. Enkarnak mutilei errazago egiten die hika neskei baino.
-
Umeei zuka, gero hika
Xeferi Erostarbe Lazkano (1933) Bittori Goitia Larrañaga (1928) Enkarna Grisaleña Gil (1928) Oñati
Garai batean hika gehiago erabiltzen bazen ere, ume txikiei ez zietzaien hika egiten. Behin 8-9 urte betetzean, zukatik hikara pasatzen ziren automatikoki.
-
Amandrearekin zuka, gainontzean hika
Joxepa Zumalde Zumalde (1919) Oñati
Amak eta amandreak hika egiten zieten gazteak zirenetik, umetan, ordea zuka. Umeei eta adinekoei zuka egin izan diete beti. Lagunekin ere beti hika. Nobiotan ere hika egin zuen Joxefak. Abadearekin berorika egiten zitzaion garai batean.
-
Ilobei zuka
Joxepa Zumalde Zumalde (1919) Oñati
Hika zakarragoa dela eta, alabei hika egin die baina ilobei zu.
-
Euskara alboratzen hasita
Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati
Eskolan txikitatik dena erdaraz ikasi, eta euskara alboratzen hasia zegoen Edurne Garay fabrikan hasi zenean. Araoztarrek, ordea, euskaraz egiten zuten euren artean, eta horrela hasi zen Edurne euskaraz, eta hika. Mutilen artean hika egiten zuten Garagaltzan, baina emakumeek ez.
-
Garay fabrikan hasi zen hika egiten
Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati
14 urterekin Garay fabrikan lanean hasi zenean, araoztar asko zegoen bertan, eta haiekin elkartu eta hika egiten hasi zen, euren artean hika egiten baitzuten. Lantokitik kanpo, ez zuen ia hikarik entzun Edurnek.
-
Hika oso jende gutxirekin darabil
Edurne Olalde Igartua (1958) Oñati
Gaur egun oso gutxirekin egiten du Edurnek hika, fabrikako lagun zehatz batzuekin, eta bakan batzuekin. Kalekoekin ez du hikarik egiten.
-
Gurasoek alabei zuka, semeei hika
Mertxe Odriozola Igartua (1956) Oñati
Anaiek euren artean hika egin dute, baina ahizpen artean zuka egin dute beti. Gurasoek alabekin zuka egiten zuten, mutikoekin hika. Izebak hika egiten zien. Aitak haren anai-arrebekin hika egiten zuen.