Hitanoari buruzko pasarteak

  • Esperanza Aiastui Hika, zuka eta berorika

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Hika zeinekin egin izan duen aipatzen du bakoitzak; Joxepi eta Mariaxun ahizpek, anaia gazteenarekin. Pilarrek gehienekin hika. Esperanzak, berriz, guztiekin zuka. Abadeei berorika egin behar izaten zitzaien.

  • Esperanza Aiastui Etxean zuka, lagunekin hika

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Oñati

    9 anai-arrebetan gazteena zen Esperanza. Etxean ez zuen hika egiten. Anaiek euren artean bai, egiten zuten. Esperanzak kalean, Larrañako lagunekin hitz egiten zuen hitanoan. 14-15 urterekin txokolate lantegian hasi zen lanean eta han ere batzuekin egiten zuen. Auzokoen artean zuka erabiltzen zuten.

  • Arenduikoak Gaztelaniaz nola ikasi zuten; nori zuka, hika edo berorika

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Dena euskaraz egiten zuten eta kalera jaisten zirenean "caseras" esaten zieten, gaztelaniaz ez zekitelako. Garai batean pertsona nagusiagoei, medikuari edo fraideei zuka edo berorika egitea normala zen, baina, bestela, euren artean, hika. Bernardok Extremaduratik etorri zen batekin ikasi zuen gaztelaniaz.

  • Arenduikoak Hika naturalki ikasi zuten, aurrekoei entzunda

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Gurasoek euren anai-arrebekin hika hitz egiten zuten eta nahiz eta seme-alabei ez egin, inkontzienteki ikasi zutela diote. Osaba batek "hi, mutikua" edo "hi, neskatilia" esateko ohitura zuen, baina inoiz ez izen propioa esanda. Beraientzat hika hitz egitea inoiz ez da izan mespretxuzkoa, goxoa eta gertukoa baizik. Gurasoei beti zuka, errespetuagatik. Euren artean ume-umetatik hika.

  • Arenduikoak Auzokoen artean hika; Arantzazutik Araotzera ezberdintasunak

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Auzokoen artean hika hitz egiteko ohitura dute. Bernardok uste du auzo gehienetako ohitura hori izango dela. Euskara asko aldatzen da Arantzazutik Araotzera. Hika ere desberdina omen da.

  • Arenduikoak Pertsona jakin batzuei oharkabean hika

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Bernardok dio auzoko lagunez aparte, beste gizonezko batzuei ere egiten diela hika. Emakumeei gutxiago. Dendan bezero batzuei beti hika egiten die, baina ez daki zergatik. Automatikoki irteten den gauza bat dela diote. Konfiantza izan behar da hika egiteko.

  • Arenduikoak Hikaren beherakadaren arrazoiak zeintzuk ote?

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Oñatiko kalean oso euskara gutxi entzuten zen garai batean. Euskaraz egitea baserritarrena zen eta hika ere bai. Hala ere, ez dute uste seme-alabei hika ez irakastea konplexuaren ondorioa izan denik. Ikastoletan jasotako euskara batuaren eragina aipatzen dute. Beraiek Oñatiko euskarari eutsi diote.

  • Arenduikoak Hitanoaren galeraren arrazoiak

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Kalean hika baserritarrena zela esaten zietenez, hain baserritar ez sentitzearren, zuka egiten zutela uste du Karmenek. Gainera, euskara batuak ere eragina izan duela uste dute. Euskara batuko hitanoa Oñatikotik oso desberdina dela dio Bernardok.

  • Arenduikoak Neskek hika aritzeko esparru gutxiago

    None Zurutuza Urrutia anai-arrebak () Oñati

    Emakumeek eta gizonek ez zituzten pareko esparruak hika aritzeko. Garai batean emakumeak ezin ziren bakarrik sartu kafetegian. Bernardok dio auzoko mutilak futbolean edo bola-jokoan aritzen zirela eta hika hitz egiten zutela elkarrekin. Neskatilak ez ziren inora joaten.

  • Pilar Guridi Eskolatik kanpo, lagunekin hika

    Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Umetako lagunekin hika egiten zuten. Adinekoei zuka egiten zieten.

  • Joxepi Arregi Zeinekin egiten zuten hika

    Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Oñati

    Bi ahizpek elkarren artean hika egin ohi zuten, eta anaia gazteenarekin ere bai. Anai-arreba zaharrenekin, berriz, zuka. Gurasoek denei egiten zieten hika. Lagunekin ere hitanoan egiten zuten. Mutil lagunarekin zuka. Semeari eta ilobei gehienbat zuka.

  • Esperanza Aiastui Hitanoa eta euskara/gaztelerari dagokionez, auzoen arteko desberdintasunak

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Hitanoari dagokionez, desberdintasun handiak ikusten dituzte kaleko edo baserri giroko auzoen artean. Kalean ia ez da egiten hika. Baserritar izateagatik ez dute konplexurik izan. Hala ere, Pilarrek gogoan du lehen jaunartzea egin zuenean errezoak eta abestiak gazteleraz ez zekizkienez, isilik gelditzen zela.

  • Esperanza Aiastui Hitanoa eta errespetua

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Ezagutzen dute senarrari hika egiten dion emakume bat, baina ez zen ohikoa. Pertsona nagusiei hika egitea ere ez zen itxurazkoa. Hitanoa erabiltzeko "baldintzak".

  • Esperanza Aiastui Gaur egun, mutilek neskek baino gehiago hitanoan

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Gaur egun gazteek asko egiten dute euskaraz. Baina mutilek gehiago egiten dute hika neskek baino.

  • Esperanza Aiastui Gaur egungo gazteen hitanoa, desberdina

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Gaur egungo gazteen hitanoa desberdina da. Mutilei eta neskei berdin egiten diete, ez dakite noka erabiltzen.

  • Esperanza Aiastui Errespetua baino gehiago, konfiantza kontua da hitanoa

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Hitanoaren kontua, errespetuzkoa baino, konfiantzazkoa dela uste dute.

  • Esperanza Aiastui Animaliei hika

    Esperanza Aiastui Aiastui (1942) Joxepi Arregi Aranburu (1936) Mariaxun Arregi Aranburu (1936) Pilar Guridi Aiastui (1935) Oñati

    Animaliei normalean hika egiten diete, baina ez dute bereizten arra ala emea den.

  • Mari Tere Biain Hika hitz egiten zutela ohartu ere ez

    Mari Tere Biain Iñurritegi (1928) Oñati

    Anai-arrebek hika hitz egin izan dute elkarrekin. Ez du gogoan gurasoek berari nola egiten zioten, baina hika egingo zutela pentsatzen du, behintzat beraiek hala ikasi zuten eta! Orain konturatu omen dira hika hitz egiten dutela.

  • Mari Tere Biain Alkateari hika, konturatu gabe

    Mari Tere Biain Iñurritegi (1928) Oñati

    Eli Galdos alkate zen sasoian, harekin hitz egitera joan ziren udaletxera eta Mari Terek dena hika egin omen zion. Hori lotsagarria zela eta errieta egin zioten! Berak ohartu gabe egin zuela hika dio.

  • Kontxita Biain Lagunekin eta lehengusuekin hika

    Kontxita Biain Biain (1928) Oñati

    Lagunekin egiten zuen gehien hika, adibidez, Mari Tererekin, kuadrillakoa eta, gainera, auzokoa zen eta. Aitaren aldeko lehengusuak egon ziren euren etxean eta haiekin (edo behintzat lehengusu batekin) ere hitz egiten zuen hika, etxekoekin baino konfiantza handiagoa izango zuelako edo.