Hitanoari buruzko pasarteak
-
Anaiei hika, arrebei zuka
Felix Salaberria Lopetegi (1949) Lezo
Euskaraz egiten zuten beti baserrian, amarekin, senideekn eta aiton-amonekin.
-
Auzotik kalera, alde handia I
Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Oñati
Araotz auzotik kalera jaitsi zen Maria Angeles. Alde handia sentitu zuen hitz egiteko moduan, hitanoaren erabileran... Gaur egun lagunartean erabiltzen du hika, baina ez guztiekin.
-
"Edozeinei ezin hika egin"
Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati
Mari Tere, Maria Angeles eta Jesusa harriturik gelditzen dira gaur egun hika egiteko moduarekin. Haiek hikarekin konplexuz beteta egon omen dira. Gaur egun, ordea, ohiturak aldatu egin dira. Adibidez, harrigarria da haientzat gazteek euren gurasoei hika egitea, baita bikotearekin hika aritzea ere.
-
Etxeberria jatetxeko lankideekin hika
Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati
Hamasei urterekin jaitsi zen Araoztik kalera, Milikuene jatetxean lan egitera. Ondoren, hamazazpi urterekin, Etxebarria jatetxean hasi zen lanean. Bertako lankide batzuekin hika egiten zuen.
-
Auzotik kalera, alde handia II
Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati
Aldaketa handia igarri zuen Araotz auzotik kalera jaistean. Kalera etorrita ere, Araozgo lagunekin hika egiten saiatzen da.
-
Kalean hika egitea gaizki ikusirik
Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Oñati
Etxean ikasi zuen hika egiten, anai-arreben artean eta lagunartean egiten zuen. Gurasoek hari egiten zioten baina berak haiei ez. Gurasoek euren artean zuka egiten zuten ordea. Kalean hika egitea gaizki ikusirik zegoen, erdara zen nagusi hainbat gunetan, adibidez, koruan.
-
"Araoztarkeriak"
Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati
Araoztik kalera jaistean hizkuntzarekiko eta izaerarekiko konplexuak izan zituzten hirurek. Euren euskara ona ez zela adierazteko askotan erabiltzen zen "arazokeriak" esabidea. Araoztarra izateak gaur egun dituen konnotazioak txarrak.
-
Hitanoa, gizonen artekoa
Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati
Txikitatik hika erabili badute ere, hikaren erabilera ez da berdina izan gizonen eta emakumeen artean, ezta auzorik auzo ere. Hitanoa Oñatiko zein auzotan hitz egin izan den.
-
Hitanoa gaur egun hobeto ikusita al dago?
Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati
Hitanoa gehiago baloratzen da gaur egun, eta erosoago sentiarazten ditu horrek hika hitz egiten dutenean. Eskatu ere egiten diete hika egiteko.
-
Zer ematen dizue hikak zukak ematen ez dizuenik?
Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati
Konfiantza, ohitura, gertutasuna, naturaltasuna.
-
Norekin egiten duzu zuka eta hika?
Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Oñati
Umeekin euskaraz egitea erraz irteten zaio Mari Tereri, baina zuka. Gazteei hika egiten hasteko garaia zein den ez daki. Jende ezezagunarekin zuka egiten du, eta konfiantza izatean, hika.
-
Hika galduko balitz, zer?
Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati
Altxor bat galtzea bezala litzateke. Umeei transmititzen ez bazaie galtzeko arriskuan ikusten dute.
-
Nork erabiltzen zuen hika?
Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati
Gizonek erabiltzen zuten batez ere, kalean zein auzoetan.
-
Maria Jesus eta hika
Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Oñati
Amak agintzean hika erabiltzen zuen, aitak, ordea, ez. Maria Jesusek ez zien gurasoei hika egiten, errespetu falta zelako.
-
Hika: orain gaztetan baino gehiago
Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Oñati
Gaur egun gehiago egten du hika gaztetan baino. Seme-alabei ez die transmititu.
-
Hika modu naturalean
Mila Maiztegi Bengoa (1949) Oñati
Betidanik jaso du hika Milak, euskararekin batera. Senideen artean beti hika egin du, baita gurasoek haiei ere.
-
Elkarteak hika egiten laguntzen du
Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati
Ez du gogoratzen txikitan hika hitz egin izana. Amak eta lagunek hika egiten zuten. Belenek anaiekin hika egiten du, baina anaiek hari zuka. Elkarte bateko kide da, eta bertako kide diren beste emakumeekin hika egiten du.
-
Olabarrietan hika gutxi
Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Oñati
Mutilek euren artean hika egiten zuten, baina ez du oroitzen neska-mutilak euren artean hika aritzen zirenik.
-
Kalean hizkuntza ohitura desberdinak
Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati
Auzotik kalera (Oñatira) jaitsitakoan hizkuntza ohiturak aldatu zitzaizkien, bai hikari eta bai euskarari dagokienean. Euskaraz egitean 'las caseras' deitzen zieten.
-
Hika modan?
Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati
Ez die inork hikarik ez egiteko eskatu, kontrara, gaur egun moda-modan dagoen kontua da, gehiago baloratzen da.