Hitanoari buruzko pasarteak

• Hika: orain gaztetan baino gehiago

  Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Oñati

  Gaur egun gehiago egten du hika gaztetan baino. Seme-alabei ez die transmititu.

• Hika modu naturalean

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Oñati

  Betidanik jaso du hika Milak, euskararekin batera. Senideen artean beti hika egin du, baita gurasoek haiei ere.

• Elkarteak hika egiten laguntzen du

  Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Ez du gogoratzen txikitan hika hitz egin izana. Amak eta lagunek hika egiten zuten. Belenek anaiekin hika egiten du, baina anaiek hari zuka. Elkarte bateko kide da, eta bertako kide diren beste emakumeekin hika egiten du.

• Olabarrietan hika gutxi

  Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Oñati

  Mutilek euren artean hika egiten zuten, baina ez du oroitzen neska-mutilak euren artean hika aritzen zirenik.

• Kalean hizkuntza ohitura desberdinak

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Auzotik kalera (Oñatira) jaitsitakoan hizkuntza ohiturak aldatu zitzaizkien, bai hikari eta bai euskarari dagokienean. Euskaraz egitean 'las caseras' deitzen zieten.

• Hika modan?

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Ez die inork hikarik ez egiteko eskatu, kontrara, gaur egun moda-modan dagoen kontua da, gehiago baloratzen da.

• Seme-alabei hika egiten al diezue?

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Hika, egitekotan, semeei egiten diete, alabei egitea asko kostatzen zaiela diote.

• Zergatik galdu da hika?

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Transmisio faltaren ingurukoak. Ohiturak, hikaren erabilera inkontzientea.

• Emakumeek gehiago egiten zuten erdaraz

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Erdaraz gehiago egiten zuten emakumeek, baserritarrak izateagatik emakumeei egiten zitzaielako burla, eta ez gizonei. Euskara gizonek gorde duten bezala, hika ere beraiek mantendu dute. Gizonezkoen elkarteek ere ez dute lagundu. Gizonak eta emakumeak ez ziren berdin baloratzen.

• Noiz erabiltzen da hika?

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Lehenengo hitza nolakoa, handik aurrerako jarduna halakoa izango da. Ezezagunekin zuka, inguruko betidaniko jendearekin hika.

• Animaliekin hika, landareekin zuka

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Animaliekin hika, landareekin zuka. Norberaren buruarekin hika, baina batzuetan mutilen forma erabiltzen du Maria Jesusek.

• Zer da hika zuentzat?

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Normaltasuna, konfiantza, parranda giroa, errebelde izatea, ondo pasatzea...

• Hika, hizkuntzaren beste arlo bat

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Hika galduko balitz pena sentituko lukete. Hizkuntzaren beste arlo bat da beraientzat hika, gramatikalki oso aberatsa den tratamendua.

• Zer egin noka berreskuratzeko?

  Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

  Mintzapraktikak, tertuliak, irakaskuntza formala... Oñatiko hitanoa.

• Hika gurasoengandik jaso

  Pili Irazabal Gorosabel (1953) Oñati

  Etxean ikasi zuen Pilarrek hika, gurasoek hika egiten baitzioten. Anai-arreben artean ere hika egin izan du beti, baita auzoko lagunekin ere. Oñatiko hitanoa.

• Hika etxetik kanpo ikasi zuen

  Beatriz Irizar Elortza (1948) Oñati

  Hika ez zuen etxean ikasi. Anaiek euren artean hika egiten dute, baina Beatrizekin zuka. Gurasoek euren anai-arrebekin hika egiten zuten, baina seme-alabekin zuka. Familiatik kanpo ikasi du, beraz, hika. Eskolan erdaraz ikasi zuen, kalean, eta erdara bihurtu zen bere hizkuntza nagusia. Ondoren, 17 bat urterekin, euskaraz egiten hasi, eta hika ere berreskuratu zuen.

• Hika egin, zuka jaso

  Beatriz Irizar Elortza (1948) Oñati

  Beatrizi hika egiten dioten gizakumeak bere adin-tarte berekoak dira gehienak. Auzoan, berriz, Beatrizek hika egiten die gizonei, baina eurek zuka egiten diote.

• Hika egunerokotasunean

  Pili Irazabal Gorosabel (1953) Oñati

  lloba zaharrenei hika egiten die, besteei erdizka. Etxean denekin egiten du hika, baita lagun eta lankide zehatz batzuekin ere. Oñatiko hitanoa.

• Hika ikastekotan, egoki ikasi

  Pili Irazabal Gorosabel (1953) Oñati

  Euskara batuan ikasitakoek ez dute belarria Oñatiko hikara eginda. Hitanoa irakastekotan, Oñatikoa irakatsi beharko litzateke, eta ondo irakatsi gainera, bai gizonei eta bai emakumeei nola egin, noiz egin... Oñatiko hitanoa.

• Hika, nori egin eta nori ez egin

  Pili Irazabal Gorosabel (1953) Oñati

  Norberaren pertzeptzioaren araberakoa da hika erabiltzea. Adinekoei ez zaie egiten, baina estatusaren arabera ere aldatu egiten da tratua.