Hitanoari buruzko pasarteak

  • Inaxio Aramendi Mutilei hika, neskei zuka

    Inaxio Aramendi Telletxea (1928) Astigarraga

    Hiketa erabiltzeko oso gertukoa izan behar zuen besteak. Hala ere, neskengana zuzentzeko zuketa erabiltzen zuten.

  • Maria Jesus Otaegi Gurasoei zuka

    Maria Jesus Otaegi Aranburu (1932) Astigarraga

    Berorika ez zuen ikasi Maria Jesusek. Gurasoei zuka egiten zien, eta senideei hika.

  • karmele esnal Orioko kaleetan euskaraz

    Karmele Esnal Zulaika (1932) Orio

    Orion denak euskaldunak ziren. Hala ere, gaztelaniaz egiten zuten batzuek, maila sozial altuagokoak zirela erakusteko. Hitanoaren erabilera ere oso zabala zen senide eta lagunartean, baina nobiotan hasitakoan zukara pasatzea zen ohikoa. Karmelek gurasoei eta apaizari berorika egiten zien.

  • Axun Oiartzabal Lezon "deus" asko erabiltzen den hitza

    Axun Oiartzabal Sagarzazu (1946) Lezo

    "Deus" asko erabiltzen da Lezon, inguruan ez bezala, eta hika mutilek bakarrik hitz egiten zuten.

  • Uxue Alberdi Gizonek emakumeei toka

    Uxue Alberdi Estibaritz (1984) Elgoibar

    Aitak Uxueri hika hitz egiten zion haserretzen zenean, baina Uxuek ez du sekula noka ez tokarik hitz egin. Bestetik, mutil askok toka egiten diotela konturatu da.

  • Gratien jocou Beskoitzen toka nagusi

    Gratien Jocou (1935) Beskoitze

    Beskoitzen oso ohikoa zen toka-noka aritzea. Zuka kanpotik etorritakoek egin ohi zuten. Aitari eta amari zuka egiten zieten. Neskekin, ordea, xuka.

  • Felix Salaberria Lopetegi Anaiei hika, arrebei zuka

    Felix Salaberria Lopetegi (1949) Lezo

    Euskaraz egiten zuten beti baserrian, amarekin, senideekn eta aiton-amonekin.

  • Maria Angeles Zelaia Auzotik kalera, alde handia I

    Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Oñati

    Araotz auzotik kalera jaitsi zen Maria Angeles. Alde handia sentitu zuen hitz egiteko moduan, hitanoaren erabileran... Gaur egun lagunartean erabiltzen du hika, baina ez guztiekin.

  • Mari Tere Azkoitia "Edozeinei ezin hika egin"

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Mari Tere, Maria Angeles eta Jesusa harriturik gelditzen dira gaur egun hika egiteko moduarekin. Haiek hikarekin konplexuz beteta egon omen dira. Gaur egun, ordea, ohiturak aldatu egin dira. Adibidez, harrigarria da haientzat gazteek euren gurasoei hika egitea, baita bikotearekin hika aritzea ere.

  • Jesusa Zumalde Etxeberria jatetxeko lankideekin hika

    Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Hamasei urterekin jaitsi zen Araoztik kalera, Milikuene jatetxean lan egitera. Ondoren, hamazazpi urterekin, Etxebarria jatetxean hasi zen lanean. Bertako lankide batzuekin hika egiten zuen.

  • Jesusa Zumalde Auzotik kalera, alde handia II

    Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Aldaketa handia igarri zuen Araotz auzotik kalera jaistean. Kalera etorrita ere, Araozgo lagunekin hika egiten saiatzen da.

  • Mari Tere Azkoitia Kalean hika egitea gaizki ikusirik

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Oñati

    Etxean ikasi zuen hika egiten, anai-arreben artean eta lagunartean egiten zuen. Gurasoek hari egiten zioten baina berak haiei ez. Gurasoek euren artean zuka egiten zuten ordea. Kalean hika egitea gaizki ikusirik zegoen, erdara zen nagusi hainbat gunetan, adibidez, koruan.

  • Mari Tere Azkoitia "Araoztarkeriak"

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Araoztik kalera jaistean hizkuntzarekiko eta izaerarekiko konplexuak izan zituzten hirurek. Euren euskara ona ez zela adierazteko askotan erabiltzen zen "arazokeriak" esabidea. Araoztarra izateak gaur egun dituen konnotazioak txarrak.

  • Mari Tere Azkoitia Hitanoa, gizonen artekoa

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Txikitatik hika erabili badute ere, hikaren erabilera ez da berdina izan gizonen eta emakumeen artean, ezta auzorik auzo ere. Hitanoa Oñatiko zein auzotan hitz egin izan den.

  • Mari Tere Azkoitia Hitanoa gaur egun hobeto ikusita al dago?

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Hitanoa gehiago baloratzen da gaur egun, eta erosoago sentiarazten ditu horrek hika hitz egiten dutenean. Eskatu ere egiten diete hika egiteko.

  • Mari Tere Azkoitia Zer ematen dizue hikak zukak ematen ez dizuenik?

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Konfiantza, ohitura, gertutasuna, naturaltasuna.

  • Mari Tere Azkoitia Norekin egiten duzu zuka eta hika?

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Oñati

    Umeekin euskaraz egitea erraz irteten zaio Mari Tereri, baina zuka. Gazteei hika egiten hasteko garaia zein den ez daki. Jende ezezagunarekin zuka egiten du, eta konfiantza izatean, hika.

  • Mari Tere Azkoitia Hika galduko balitz, zer?

    Mari Tere Azkoitia Guridi (1948) Maria Angeles Zelaia Zubia (1946) Jesusa Zumalde Barrena (1947) Oñati

    Altxor bat galtzea bezala litzateke. Umeei transmititzen ez bazaie galtzeko arriskuan ikusten dute.

  • Mila Maiztegi Nork erabiltzen zuen hika?

    Mila Maiztegi Bengoa (1949) Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Belen Zumalde Barrena (1963) Oñati

    Gizonek erabiltzen zuten batez ere, kalean zein auzoetan.

  • Maria Jesus Markuleta Maria Jesus eta hika

    Maria Jesus Markuleta Lete (1952) Oñati

    Amak agintzean hika erabiltzen zuen, aitak, ordea, ez. Maria Jesusek ez zien gurasoei hika egiten, errespetu falta zelako.